شده روی چشم انسان سبب آسیبهایی از کدرشدن شدید و همیشگی قرنیه و از دست دادن بینائی تا آسیبهای گذرای جزئی و ناراحتی، بسته به اینکه غلظت محلولها زیاد یا کم بوده باشد، شدهاند[2]. استنشاق غلظت زیادی از فرمالدئید سبب التهاب شدید لوله تنفسی شده که در دو مورد به مرگ منجر گردید. در مورد اشخاص حساس واکنشهای آسمی خاص ممکن است در اثر تماس کوتاه در غلظت حدود ppm 3 ایجاد شود[8]. بلعیدن یا فروبردن فرمالدئید میتواند سبب کاهش دمای بدن شود. علائم مربوط به فروبردن فرمالدئید عبارتند از: یرقان یا زردی، فساد خون در اشخاص مبتلا به بیماری قند یا دیابت، و وجود خون در ادرار. علائم مربوط به استنشاق فرمالدئید عبارتند از: ورم غشاء مخاط بینی، نابویائی، اسپاسم حنجره، التهاب معده و روده و آماس نای[9].
در یک بررسی از 57 نفر مومیائی کننده که در معرض غلظت اتمسفری زیر ppm2 بودند علائم زیادی از اثرات التهاب روی چشمها (81%) و بینی و گلو (75%) وجود داشت. سایر اثرات تنفسی شامل سرفه (33%) تنگی قفسه سینه (23%) خسخسکردن سینه (12%) کوتاهی تنفس (11%) بوده است. بر اساس این نتایج، 10% مبتلا به برونشیت حاد و 30% مبتلا به برونشیت مزمن بودند. در این بررسی هیچ گروه کنترلی بهکار برده نشده و نیز کشیدن سیگار در نظر گرفته نشد[10]. در غلظتهای ppm10-1 التهاب قابل ملاحظه چشم در اولین تماس ممکن است ایجاد شود، در حدود ppm 4 اشکریزی اتفاق میافتد[11]. حد مجاز تماس با فرمالدئید توسط سازمانهای بهداشت جهانی مانند EPA، ACGIH در سال 1985 به میزان ppm2 در محلول و 4/2 میلیگرم در مترمکعب هوا تعیین شده است. همه کسانی که با مواد
جامد حاوی فرمالدئید و یا محلولهای غلیظ آن سروکار دارند و یا در تماس با گاز آن قرار میگیرند باید به دقت شیوههای حفاظتی را در نظر بگیرند و بایستی تهویه کافی و قوی در اختیار داشته باشند تا غلظت را در کمتر از ppm 2 نگهداری کنند. برای ایجاد ایمنی در مکانهایی که با فرمالدئید سروکار دارند بایستی محلولهای فرمالدئید در ظروف بسته حمل و نقل گردند. در مکانهایی که لازم است افراد در محیطهای سربسته با غلظت فرمالدئید بیش از حد مجاز کار کند استفاده از ماسک ضروری است. وسائل کمکهای اولیه مخصوص جهت چشم و پوست به همان صورتی که برای مواد شیمیایی محرک لازم است در این موارد نیز توصیه میشود. در مواقعی که ترشحات این مواد به داخل چشم وارد میشود اقدامات فوق العاده فوری باید انجام شود تا از انعقاد سطوح کرونه جلوگیری شود. در مورد کسانی که قبلاً به عوارض پوستی و یا بینایی یا تنفسی دچار بودهاند دقت و توجه خاص باید مبذول شود. تحریکات پوستی ناشی از تماس با محلول فرمالدئید میتواند بهوسیله شستشو با آب و صابون بهبود یابد لذا بعد از تماس با آن نبایستی شستشو با آب و صابون را فراموش کرد[5]. در مورد سرطانزایی فرمالدئید نیز تحقیقاتی صورت گرفته است که برابر آخرین اطلاعات علمی فرمالدئید در رده موادی قرار میگیرد که در فرایندهای صنعتی بهکار رفته و سرطانزایی آنها مشکوک است و این مسئله بر پایه واقعیتهای محدود اپیدمیولوژیکی و گزارشهای منحصر بفرد قرار دارد و یا آنکه ایجاد سرطان در یک یا چند گونه از حیوانات و برطبق روشهای مناسب آزمایشگاهی از آنها بهوقوع پیوسته است[4،3].
در واقع آن چه در سنت اسلامی از کلام، نام برده می شود، کلام فلسفی است. این روند از زمان خواجه نصیر الدین طوسی شروع شده است. از این رو صدرالمتألهین، مباحث کلامی را با سبک فلسفی در آثار خویش مطرح کرده است. بنابراین حوزه مستقلی تحت عنوان کلام وجود ندارد و در حقیقت وی به مستدل کردن مباحث الهیات پرداخت. به زعم وی، فلسفه غایتی جز، الهیات بالمعنی الأخص ندارد و گرایش های عقلانی الحادی اساساً فلسفه تلقی نمی گردند.
یکی از پیشرفته ترین و نوآوارانه ترین نظریه ها در باب تکامل انسان در منابع موجود از این فیلسوف بزرگ به چشم می خورد. وی با قول به گزارههایی چون اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری، امکان فقری، وحدت حقهی حقیقیه و مواردی از این قبیل، مسیر سلوکی انسان را در چهار سفر که در واقع به تدوین کتاب ارزشمند وی به نام «الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیه الاربعة» انجامید، به زیبایی به تصویر می کشد.
در فلسفهی صدرالمتألّهین، هدف حکیمانه خالق از خلقت بشر، بسی عظیمتر از هدف خلقت سایر موجودات است و جایگاه انسان در نظام خلقت، بسیار رفیعتر از سایر موجودات؛ این نظام فلسفی، انسان را وجودی میانگارد که حقایق عالم پیشین و پسین را در خود جای داده و مظهر اسماء و صفات حق در عالم وجود است. مقام خلافت کبری در عالم کبیر به او اختصاص داده شده و به واسطه این منزلت بلند، یعنی
استعداد دریافت همهی حقایق، است که مسجود ملائک گردیده است.
نگارنده در این رساله در پی آن است که با تفحص در آثار حکیمان حکمت متعالیّه به ویژه صدرالحکماء و المتألّهین، تأثیر شناخت صفات خالقیّت، فیّاضیّت و رحمت الهی را بر تکامل انسان مورد بررسی قرار دهد و رهآورد گرانبهای این حکمت را برای انسان معاصر آشکار کند. از این رو پایان نامه، در پنج فصل به شرح زیر تنظیم شده است.
فصل اوّل، کلیّات موضوع که به تبیین موضوع پایان نامه، ضرورت، هدف، فایده، پیشینه و … پرداخته می شود.
فصل دوّم به تبیین و برررسی اسماء و صفات الهی پرداخته ایم که در ضمن آن مسائلی چون تعریف اسم و صفت، فرق بین اسم و صفت، اقسام صفات، چگونگی اتصاف واجب به اوصاف کمالی، عینیت صفات با ذات، تجلی اسماء و صفات الهی مطرح گشته است.
عنوان فصل سوّم، مسأله انسان و کمال او است که از عناوینی چون تعریف انسان، تعریف نفس، ارتباط نفس با بدن، قوای عقل ناطقه، تعریف کمال، فرق کمال و تمام، کمال نهایی انسان و موانع کمال انسان بحث می کند.
فصل چهارم به تبیین و بررسی صفات خالقیّت، فیّاضیّت و رحمت الهی اختصاص دارد که شامل عناوینی چون تعریف خلقت، صدور عالم از علم عنایی خداوند، هدف از خلقت جهان، تعریف فیض، ابعاد و آثار فیض، تعریف رحمت، انواع رحمت الهی، تقدم رحمت بر غضب است.
در نهایت در فصل پنجم به تأثیر شناخت این صفات بر تکامل انسان میپردازیم و ازتبیین صفت خالقیت و فیاضیت و رحمت الهی و رابطه آن صفات با تکامل انسان و ذکر راه هایی که می توان از طریق آن صفات به تکامل رسید، بحث میکنیم.
. 1
1-1-پیشگفتار 2
1-2-آناتومی مفصل زانو 3
1-2-1مفصل ساق– ران. 4
1-2-2-مفصل کاسه زانو- ران. 4
1-3-دردها و آسیبهای معمول زانو 6
1-4-پروتز زانو 7
1-4-1-جنس مواد پروتز زانو 7
1-5-انواع جایگزینی پروتز زانو 8
1-5-1-جایگذاری چند تکه و کلی پروتز زانو 9
1-5-2-جایگذاری پروتز زانوی متحرک و ثابت.. 10
1-6-دلایل اصلی خرابی پروتز زانو 11
1-7-پیشینه پژوهش… 13
1-8-اهداف تحقیق حاضر 17
1-9-رئوس مطالب تحقیق. 18
1-10-جنبههای منحصر به فرد این پایاننامه. 19
2-1-صفحات بدن. 21
2-2-درجات آزادی زانو 22
2-3-تحلیل نیروها در مفصل زانو 23
2-3-1-محاسبه نیروها در مفصل زانو 25
2-3-2-نیروهای وارد بر مدل پروتز زانو برای انجام شبیه سازی. 31
2-4-موقعیتهای گوناگون استفاده از پروتز زانو در فعالیتهای روزمره 34
2-5-تحلیل مفصل زانو 37
2-6-روشهای حل عددی. 38
2-6-1-روش تفاضل محدود 39
2-6-2-روش المان محدود 39
2-6-3-روش المان مرزی. 41
2-7-معرفی برنامه ANSYS Workbench. 41
2-7-1-شبیهسازی عددی مفصل زانو 44
3-1-فرضیات شبیهسازی پروتز 47
3-2-مراحل مختلف شبیهسازی پروتز زانو 48
3-2-1-مشخصات مکانیکی بخشهای مختلف پروتز زانو 49
3-2-2-مدلسازی بخشهای مختلف پروتز زانو 51
3-2-2-1-ویرایش مدل ابر نقاط بخشهای مختلف پروتز زانو 52
3-2-3-المانبندی بخشهای مختلف پروتز زانو 54
3-2-4-اعمال شرط مرزی و بارگذاری در شبیهسازی پروتز زانو 55
3-2-5-استخراج نتایج حاصل از شبیهسازی پروتز زانو 57
3-2-5-1-نتایج شبیهسازی برای زاویه زانوی صفر درجه و شرط مرزی نوع دوم. 58
3-2-5-2-مقایسه نتایج حاصل از شبیهسازی با دو روش اعمال شرط مرزی. 63
3-2-5-3-مقایسه نتایج شبیهسازی با دو فرض خطی و غیر خطی بودن رفتار مواد 66
3-2-5-4-نتایج شبیهسازی با فرض خطی بودن رفتار مواد در موقعیتهای مختلف.. 69
3-2-5-5-ارائه مدل جدید ویرایششده تیبیال و تیبیالترای. 73
4-1-بررسی عدم وابستگی نتایج شبیهسازی پروتز زانوی مورد نظر به المان. 83
4-2-مقایسه کیفی نتایج شبیهسازی پروتز زانوی مورد نظر با نتایج شبیهسازی پروتز زانوی مشابه. 88
4-3-مقایسه منحنی تنش- کرنش واقعی با منحنی تنش- کرنش حاصل از شبیهسازی. 89
5-1-نتیجهگیری. 92
5-2-پیشنهادات.. 94
فهرست شکلها
شکل 1‑1: ساختمان زانو [1]. 3
شکل 1‑2: ساختمان زانو [1]. 5
شکل 1‑3: رباطهای زانو [1]. 6
شکل 1‑4: بخشهای اصلی پروتز زانو (فیمورال، تیبیال و تیبیالترای) [2]. 7
شکل 1‑5: جایگذاری چندتکه و کلی مفصل زانو [1]. 9
شکل 1‑6: نمای زانو در حالت نگه داشتن رباط صلیبی پشتی (چپ)، پروتز جایگزین تثبیتکننده پشتی در تعویض کل مفصل زانو (راست) [1]. 10
شکل 1‑7: پروتز های زانوی ثابت (چپ) و متحرک (راست) و اجزای آن [1]. 10
شکل 1‑8: نمونهای از آسیب پروتز زانو به دلیل ایجاد تغییر شکل پلاستیک [2]. 12
شکل 2‑1: صفحات بدن [17]. 23
شکل 2‑2: نمایش درجات آزادی مفصل زانو [1]. 23
شکل 2‑3: دیاگرام پیکر آزاد مفصل زانو برای حالت اول [22]. 26
شکل 2‑4: دیاگرام پیکر آزاد مفصل زانو برای حالت اول [16]. 28
شکل 2‑5: (الف) دیاگرام پیکر آزاد مفصل زانو برای حالت دوم (ب) دیاگرام برداری [16]. 29
شکل 2‑6: نمایش استخوانهای مفصل زانو [16]. 33
شکل 2‑7: نیروها و گشتاور وارد بر سطح تیبیال در صفحه ساژیتال زانو. 33
شکل 2‑8: ماهیچهها و زردپیهای احاطه کننده مفصل زانو [23]. 34
شکل 2‑9: نمایش زاویه زانو و مقدار بار فشاری در حالت برخاستن از صندلی [25]. 36
شکل 2‑10: نمایش زاویه زانو و مقدار بار فشاری در حالت بالا رفتن از پله [25]. 36
شکل 2‑11: نمایش زاویه زانو و مقدار بار فشاری در حالت دو زانو ایستاده [25]. 37
شکل 2‑12: نمایش نیروها و حرکت های اعضای زانو [1]. 44
شکل 2‑13: نمایش مدل المان محدود پروتز ثابت (چپ) و متحرک (راست) [1]. 45
شکل 3‑1: منحنی تنش- کرنش واقعی پلیاتیلن مولکولار غنی شده [1]. 50
شکل 3‑2: قطعات تیبیال و تیبیالترای و فیمورال پروتز زانوی مورد بررسی. 51
شکل 3‑3: مدل ابرنقاط خام قطعات تیبیال و تیبیالترای پروتز زانوی مورد بررسی. 51
شکل 3‑4: مدل سه بعدی قطعه فیمورال پروتز زانوی مورد بررسی (الف) قبل از ویرایش و (ب) بعد از ویرایش. 52
شکل 3‑5: مدل سه بعدی تیبیال و تیبیالترای پروتز زانو، (الف) قبل از ویرایش و (ب) بعد از ویرایش. 53
شکل 3‑6: مدل سه بعدی پروتز کامل زانو مورد بررسی (الف) قبل از ویرایش و (ب) بعد از ویرایش. 53
شکل 3‑7: هندسه المان Solid187. 54
شکل 3‑8: المانبندی بخشهای مختلف پروتز زانوی مورد بررسی. 54
شکل 3‑9: نحوه بارگذاری پروتز زانو در حالت زاویه زانوی 135 درجه (بخشی از فیمورال ثابت و نیرو عمود بر سطح تیبیالترای). 56
شکل 3‑10: نحوه بارگذاری پروتز زانو در حالت زاویه زانوی 135 درجه (سطح تیبیال ترای ثابت و نیرو در مرکز مفصل وارد بر سطوح فیمورال). 56
شکل 3‑11: تماسهای مختلف موجود در تحلیل پروتز مورد نظر. 57
شکل 3‑12: کانتور تنش ون مایزز قطعه فیمورال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 58
شکل 3‑13: کانتور تنش ون مایزز قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 59
شکل 3‑14: کانتور تنش ون مایزز قطعه تیبیالترای با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در زاویه زانوی صفر درجه. 59
شکل 3‑15: کانتور کرنش معادل قطعه فیمورال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 60
شکل 3‑16: کانتور کرنش معادل قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 60
شکل 3‑17: کانتور کرنش معادل قطعه تیبیالترای با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در زاویه زانوی صفر درجه. 61
شکل 3‑18: کانتور تغییر شکل کلی قطعه فیمورال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 61
شکل 3‑19: کانتور تغییر شکل کلی قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی صفر درجه. 62
شکل 3‑20: کانتور تغییر شکل کلی قطعه تیبیالترای با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در زاویه زانوی صفر درجه. 62
شکل 3‑21: کانتور تنش ون مایزز قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع اول، در حالت زاویه زانوی 15 درجه. 63
شکل 3‑22: کانتور تنش ون مایزز قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی 15 درجه. 64
شکل 3‑23: کانتور کرنش معادل قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع اول، در حالت زاویه زانوی 90 درجه. 64
شکل 3‑24: کانتور کرنش معادل قطعه تیبیال با اعمال شرط مرزی نوع دوم، در حالت زاویه زانوی 90 درجه. 65
شکل 3‑25: نمایش کرنش الاستیک- پلاستیک. 66
شکل 3‑26: کانتور تنش ون مایزز تیبیال با شرط مرزی اول، در حالت زاویه زانوی 15 درجه و رفتار خطی ماده. 67
شکل 3‑27: کانتور کرنش معادل تیبیال با شرط مرزی اول، در حالت زاویه زانوی 15 درجه و رفتار خطی ماده. 67
شکل 3‑28: کانتور تنش ون مایزز تیبیال با شرط مرزی اول، در حالت زاویه زانوی 90 درجه و رفتار خطی ماده. 68
شکل 3‑29: کانتور کرنش معادل تیبیال با شرط مرزی اول، در حالت زاویه زانوی 90 درجه و رفتار خطی ماده. 68
شکل 3‑30: تنش معادل ون مایزز تیبیال، با فرض رفتار خطی ماده در موقعیتهای مختلف. 70
شکل 3‑31: کرنش معادل تیبیال، با فرض رفتار خطی ماده در موقعیتهای مختلف. 70
شکل 3‑32: تنش معادل ون مایزز تیبیال، با فرض رفتار غیرخطی ماده در زاویه زانوی 140 درجه. 71
شکل 3‑33: کرنش پلاستیک معادل تیبیال، با فرض رفتار غیرخطی ماده در زاویه زانوی 140 درجه. 71
شکل 3‑34: کرنش الاستیک معادل تیبیال، با فرض رفتار غیرخطی ماده در زاویه زانوی 140 درجه. 72
شکل 3‑35: کرنش کلی معادل تیبیال، با فرض رفتار غیرخطی ماده در زاویه زانوی 140 درجه. 72
شکل 3‑36: توزیع تنش ون مایزز به ازای شعاع ساژیتال mm 40 و زاویه زانو صفر درجه [14]. 74
شکل 3‑37: تنش ون مایزز به ازای مقادیر گوناگون شعاع ساژیتال [14]. 74
شکل 3‑38: تنش برشی به ازای مقادیر گوناگون شعاع ساژیتال [14]. 75
شکل 3‑39: تنش ون مایزز به ازای مقادیر گوناگون زاویه زانو [14]. 75
شکل 3‑40: تنش برشی به ازای مقادیر گوناگون زاویه زانو [14]. 76
شکل 3‑41: مدل جدید تیبیال و تیبیالترای. 77
شکل 3‑42: مدل جدید تیبیال، تیبیالترای و فیمورال تحت زاویه زانوی 60 درجه. 77
شکل 3‑43: کانتور تنش مدل ویرایش شده 60 درجه با فرض رفتار خطی مواد تیبیال. 79
شکل 3‑44: کانتور تنش مدل ویرایش شده 140 درجه با فرض رفتار خطی مواد تیبیال. 79
شکل 3‑45: تنش معادل تیبیال، با فرض رفتار خطی ماده تیبیال در دو مدل ویرایش شده و مدل پروتز مد نظر. 80
شکل 3‑46: کرنش معادل تیبیال، با فرض رفتار خطی ماده در دو مدل ویرایش شده و مدل پروتز مد نظر. 80
شکل 4‑1: نمایش المانبندی با المانهای درشت. 84
شکل 4‑2: نمایش المانبندی با المانهای متوسط. 84
شکل 4‑3: نمایش المانبندی با المانهای ریز. 85
شکل 4‑4: نمایش المانبندی با المانهای مناسب… 85
شکل 4‑5: نمایش کانتور تنش ون مایزز تیبیال پروتز با المانهای درشت برای زاویه زانو 60 درجه. 86
شکل 4‑6: نمایش کانتور تنش ون مایزز تیبیال پروتز با المانهای ریز برای زاویه زانو 60 درجه. 86
شکل 4‑7: نمایش عدم وابستگی تنش ون مایزز به المانبندی پروتز زانو. 87
شکل 4‑8: کانتور تنش ون مایزز در پروتز زانو مشابه. 88
شکل 4‑9: کانتور تنش ون مایزز در پروتز زانو مورد نظر با زاویه زانو صفر درجه. 89
شکل 4‑10: مقایسه منحنی تنش- کرنش واقعی و منحنی تنش- کرنش استخراجی از شبیهسازی پروتز زانو. 90
فهرست جداول
جدول 1‑1: مشخصات مواد به کار گرفته شده در پروتز جانشین زانو [1]. 8
جدول 2‑1: مقدار نیروهای وارد بر مفصل زانو به ازای وزنهای مختلف- حالت اول [16]. 29
جدول 2‑2: تحلیل نیروهای وارد بر مفصل زانو به ازای وزنهای مختلف- حالت دوم [16]. 30
جدول 2‑3: بحرانیترین حالت در موقعیتهای مختلف فعالیتهای روزمره [2] و [25]. 37
جدول 3‑1: مشخصات مواد به کار گرفته شده در پروتز جانشین زانو [1]. 49
جدول 3‑2: تنش- کرنش پلاستیک مواد به کار گرفته شده در پروتز زانوی مورد نظر [1]. 50
جدول 3‑3: نیروهای اعمالی بر سطح تیبیال در موقعیتهای گوناگون. 55
جدول 3‑4: مقایسه نتایج حاصل از شبیهسازی با دو روش اعمال شرط مرزی. 65
جدول 3‑5: مقایسه نتایج حاصل از شبیهسازی با دو فرض خطی و غیر خطی بودن رفتار مواد. 69
جدول 3‑6: مقایسه نتایج حاصل از شبیهسازی با دو فرض خطی و غیر خطی بودن رفتار مواد. 78
تجربه از دست دادن یک عضو بسیار درناك و تلخ میباشد. درك كامل این حس تنها زمانی میسّر خواهد شد كه فرد یک عضو خود را از دست بدهد. پروتز وسیلهای است كه به منظور جایگزینی عضو از دست داده فرد معلول، طراحی و به كار گرفته میشود. چاقی و بیشتر شدن عمر متوسط، تعداد کاشتهای پروتز جایگزین زانو را افزایش داده است. نكته مهم در طراحی و ساخت پروتز، تأمین احساس راحتی برای فرد، قابلیت اطمینان و دوام پروتز میباشد. علت برتری پروتزها نسبت به یكدیگر را میتوان در چگونگی برآوردن همین عوامل جستجو نمود چرا که طراحی نامناسب پروتز میتواند به عضو باقیمانده و یا اندامهای دیگر آسیب برساند. به دلیل بالا رفتن امید به زندگی و همچنین پایین رفتن سن افراد پذیرنده این گونه پروتزها، عمر قابل انتظار اینگونه پروتزها میبایستی افزایش یابد. از این رو برای بهبود کیفیت آن ها تحقیقات بسیاری در حال انجام میباشد تا بتواند عمر مفید آن ها را به قدری افزایش دهد که فرد بیمار نیازمند جراحیهای مکرر بعدی برای تعویض و ترمیم پروتز آسیب دیده نباشد.
با توجه به اهمیت افزایش عمر پروتزهای جایگزین زانو، در این پایاننامه بررسی تنشهای وارد بر یک نمونه واقعی پروتز جایگزین زانو که از پای یک پیرزن خارج شده، مد نظر میباشد تا بتوان از این طریق میزان کارایی پروتز زانوی مورد نظر را در موقعیتهای گوناگون فعالیتهای روزمره مورد مطالعه قرار داد. در این راستا، مدل سه بعدی پروتز مورد نظر با بهره گرفتن از نرمافزارهای مدلسازی (CAD) تهیه و سپس به روش المان محدود و با نرمافزار انسیس ورکبنچ شبیهسازی و مورد تحلیل استاتیکی غیر خطی (با توجه به غیر خطی بودن رفتار مواد سازنده پروتز) قرار خواهد گرفت. در این شبیهسازی، عملکرد مکانیکی پروتز در موقعیتهای گوناگون بارگذاری و در بحرانیترین حالت از فعالیتهای روزمره مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان است که موقعیت اجتماعی، کیفیت زندگی و رفاه و جایگاه او را در جامعه تعیین می کند. خانه ها مکانی هستند که باید خوب طراحی و خوب ساخته شوند و به طور مطلوب در ارتباط یا عوامل محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی قرار گیرد. در واقع می توان گفت مسکن بر روی زندگی روزمره انسان، سلامت و امنیت و رفاه او تاثیر می گذارد در واقع به عنوان یک عنصر کالبدی می تواند ارتباط دهنده بین جامعه و محیط زیست باشد (Golubchikov & Badyina, 2012:9). بیش از نیم قرن از آغاز آپارتمان سازی در کشور می گذرد. دلایلی زیاد و متفاوتی برای این موضوع بیان شده است؛ از جمله زیاد شدن جمعیت، کمبود زمین برای احداث خانه های تک واحدی، امنیت بیشتر در مجتمع های مسکونی، توان مالی شهروندان و بسیاری دلایل دیگر که بر افزایش آپارتمان سازی و توسعه ی آپارتمان نشینی تاثیر می گذارند. هر چند تمامی دلایل بیان شده به طور مستقیم و غیر مستقیم با این موضوع ارتباط دارند. اما مجتمع های به عنوان پیچیده ترین و اساسی ترین عملکرد در عرصه معماری دو قرن اخیر به حساب آمده و می توانند تاثیرات بسیار زیادی بر رفتار ساکنین و روابط آنها داشته باشند. این مجتمع ها ترکیب فضاهای باز و بسته متعددی هستند که به هم مرتبط بوده و در هم تنیده اند. فضای باز به عنوان بخش جدایی ناپذیر مجتمع های مسکونی، هم از نظر روابط اجتماعی و هم از نظر ساختار و منظر شهری حائز اهمیت هستند. در واقع فضاهای باز مسکونی به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی هستند و موجب فرآهم آمدن موقعیت هایی برای رشد خلاقیت، زمینه معاشرت تقابل و تعامل اجتماعی ساکنین می شوند (یزدانی و تیموری، 1391: 86). توانایی یک جامعه در دنبال کردن ابعاد پایداری، تا حدود زیادی به توانایی اجتماع یعنی مردم، نهادها و اوضاع جغرافیایی و بوم شناختی آن جامعه بستگی دارد. ایجاد توانایی شامل قابلیت های انسانی، علمی، فناورانه، سازمانی، نهادی و منابع جامعه می شود. یکی از اهداف اصلی در ایجاد توانایی، افزایش قدرت ارزیابی و شناخت مسائل مربوط به انتخاب خط مشی و شیوه هایی اجرای طرق مختلف توسعه است که به درک مردم جامعه مورد نظر از محدودیت ها، قوت ها و الزامات زیست محیطی بستگی دارد. به طور مسلم، هدف پایداری بقاء انسانهاست که افزون بر ابعاد بوم شناختی و اقتصادی، دارای بعد اجتماعی نیز هست. در بعد اجتماعی پایداری هدف ایجاد فرایند توسعه ای است که تداوم آن منوط به گسترش روز افزون همبستگی و یکپارچگی اجتماعی است. در حقیقت، مهم ترین اهداف در این بعد، خلق تمدن انسانی با توزیع عادلانه درآمدها به منظور کاهش فاصله بین اغنیا و فقرا است. در این بعد، باید نقش همبستگی، هماهنگی در عمل و مشارکت بین بخش ها و افراد را ایفا کند. برای این نوع توسعه به واقعیت جهانی و منطقه ای تبدیل شود همکاری و تفاهم بین المللی ضروری است (ساسان پور، 1390: 140). پایداری اجتماعی در عملکرد توسعه نقش مهمی را ایفا می کند و سطح تمرکز در توسعه پایدار برای دستیابی به پایداری اجتماعی به عوامل تاثیرگذار در توسعه و برنامه ریزی توسعه برای حال و آینده بستگی دارد. از منظر جهت گیری اجتماعی برای بهینه سازی ظرفیت مداوم
توسعه به عنوان یک موقعیت مکانی طولانی مدت برای روابط انسانی و توسعه فرهنگی مناسب می باشد. این پژوهش به دنبال آن است تا با بررسی شاخص های پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی میزان پایدار بودن آن را از جهت حس تعلق، مشارکت، برابری، همبستگی اجتماعی، دسترسی و… بررسی کند و نتایج آن را در جهت اجرای بودن در برنامه های و پروژه ها در مورد مجتمع مسکونی قرار دهد.
-2 طرح مسئله
در نیمه دوم قرن بیستم، بخصوص در سه دهه آخر آن، شهرها با سرعت زیادی گسترش یافته و کشورها با سرعت بیشتری به شهرنشینی و افزایش شهرها و جمعیت شهری خود دست زده اند. رویکرد صرف شهرسازی به ابعاد کالبدی- کارکردی شهر بدون توجه به ارزشها و اهداف اجتماعی و اقتصادی مترتب بر آن، فلسفه وجودی شهرها، به عنوان محلی برای زندگی را با تردیدهای جدی مواجه کرد، به گونه ای که عمده انتقادات علیه این نوع برنامه ریزی، متوجه اهداف و ارزش های اجتماعی و کیفی و به عبارتی «قابل زیست بودن شهر» متمرکز شده بود (مهدیزاده، 1381: 292- 291). این امر خارج از ادامه روند تکاملی و تحول اجتماعی صد ساله اخیرایران، نتیجه سرعت گرفتن سرمایه داری در چهارچوب یک اقتصاد تک محصولی متکی بر صادرات نفت و کاهش اهمیت بخش کشاورزی و در نتیجه ایجاد روند مهاجرت از روستا به شهرها می باشد. بروز بحران آسیب زای مسکن و ضرورت آپارتمان نشینی در کل دنیا، اساسا” بازتاب انتقال از جوامع مبتنی بر کشاورزی، نظام ایلاتی و طایفه ای خانواده های پدر سالار و گسترده به نوع دیگری از جوامع مبتنی بر صنعت و خدمات با نظام استقرار شهری و بروز فرهنگ نو ظهور فردگرایی با خانواده های هسته ای می باشد. رشد و گسترش ابعاد فیزیکی و اجتماعی شهرها، ناشی از افزایش جمعیت شهری، تاثیرات قابل توجه و در عین حال اجتناب ناپذیری را بر زندگی شهری گذاشته است. این تاثیرات طیف وسیعی از معضلات و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و نابسامانی های کالبدی- فیزیکی را شامل می شود. ضمن اینکه هر یک از ابعاد مذکور در ارتباط متقابل، یکدیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. آپارتمان نشینی به عنوان پدیده ای نوین در جوامع شهری، چه در کشورهای در حال توسعه و چه در کشورهای توسعه یافته سبک زندگی مردم را تغییر داده است. نیاز فوری و مبرم اکثریت مردم شهرنشین به مسکن و ناهماهنگی تهیه آن با رشد جمعیت بویژه در شهرهای بزرگ موجب شده که بیش از هر امر دیگر به کمبود مسکن توجه شود و در این راستا بیش از آنکه مسائل روانی و اجتماعی خانواده در تامین مسکن مورد توجه قرار گیرد عامل کمی متاثر از عوامل اقتصادی سایر عوامل را تحت الشعاع قرار می دهد. امروزه به علت جبر زندگی و تک بعدی نگری و اصل قرار گرفتن اقتصاد، بسیاری از ارزشهای انسانی، اجتماعی، و فرهنگی نادیده گرفته می شود (ضرغامی، 1389 :2). روند آپارتمان سازی در کلان شهرها کشور به دلایل گوناگون از جمله: افزایش جمعیت، کمبود زمین و گرانی مسکن، با سرعت و ضرب آهنگ بالایی شروع شد و به مرور به شهرهای دیگر سرایت کرد. ساخت مجتمع های آپارتمانی در نقاط گوناگون شهرها و اسکان افراد دارای فرهنگ های خاص، تنوع فرهنگی و نداشتن شناخت کافی از دیگران که به اصطلاح همسایه هم، به شمار می روند، مشکلاتی را برای ساکنان به وجود می آورد. در این زمینه دولت ها نیز معمولا” در تولید مسکن بیشترین توجهات خود را معطوف به تولیدانبوه، سرعت بخشیدن به اجرا، پاسخگویی به کمبود مسکن و کنترل بازار مسکن معطوف می نمایند و در چنین شرایطی موضوعات اقتصادی و فنی اصلی ترین نقش را ایفا می کنند زیرا اقدامات عجولانه و سریع در تولید و انبوه سازی، در بسیاری از مواقع سبب توجه به کمیت و غفلت از کیفیت شده است این در حالی است که علل ایجاد مجتمع های مسکونی عواملی چون برقراری امنیت، بهره گیری از امکانات بیشتر و بهتر، کاهش هزینه ها، همگرائی اجتماعی، حس تعلق به مکان که زیر مجموعه پایداری اجتماعی است، می باشند. طی دهه های اخیر آپارتمان نشینی در کشورمان به شدت افزایش یافته است. در بسیاری از شهرهای بزرگ، خانه ها و جنگل ها تخریب شده اند و ساختمان های مرتفع و مجتمع های مسکونی جای آنها را گرفته است. تجاری شدن مجتمع های مسکونی و انتشار دیدگاه منفی نسبت به آنها به عنوان مراکز ناهنجاریهای اجتماعی این فضاها را نه تنها به تعامل اجتماعی و گروهی میان شهروندان تبدیل نکرده است بلکه این امر منجر به انزوا و بیگانگی، عدم حس همسایگی و تعلق به مکان شده است. با توجه به نابسامانی ها و نظر به وجود مجتمع های مسکونی و بلند مرتبه سازی های صورت گرفته در منطقه 22 تهران، این تحقیق بر آن است با مطالعات و انجام تحقیقاتی جامع در راستای پایداری اجتماعی، چارچوبی مناسب برای برنامه ریزی مجتمع های مسکونی جهت ارتقای تعلقات اجتماعی و کیفیت سکونت و دستیابی به شاخصهای توسعه پایدار اجتماعی را پیشنهاد کند.
شهر پیچیده ترین سکونتگاه انسانی است که در آن وسیع ترین روابط انسانی – محیطی شکل می گیرد. بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری در جریان رشد شتابان شهری این مراکز را با مشکلات و مسائل متعددی روبه رو کرده که باعث کاهش کیفیت محیط زندگی در آنها شده است. رشد سریع جمعیت و نبود امکانات مالی، فنی و زیر بنایی برای ایجاد کاربری های عمومی و اجتماعی شهر باعث ایجاد یک ناهمگونی و عدم تعادل در توزیع امکانات گوناگون در شهر شده است که این عامل خود باعث ایجاد انواع آلودگی ها، تراکم شدید جمعیت در نقاط خاصی از شهر و ایجاد عدم امنیت روانی برای خانواده ها شده است. این عوامل توسعه پایدار شهری را که در دهه های اخیر مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است را با مشکلاتی مواجه می کند.بنابراین سازمان فضایی متعادل در شهرها نوعی از پایداری شهری است و زمانی محقق خواهد شد که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. از آنجایی که سرزمینی را می توان توسعه یافته قلمداد کرد که از نظر اجتماعی – فرهنگی به سطح توسعه یافتگی رسیده باشد بنابراین اگر به توسعه با دید اجتماعی – فرهنگی توجه نماییم، می توان گفت که توسعه یافتگی همان راهیابی به سوی عدالت اجتماعی است. عدالت در شهر باید به دنبال تخصیص مناسب و متناسب امکانات و خدمات ،استفاده از توانهای بالقوه و بالفعل در شهر،از بین بردن شکاف بین فقیر و غنی و جلوگیری از به وجود آمدن زاغه های فقر باشد، نوعی از عدالت که از آن به عنوان عدالت فضایی نام برده می شود.
تحلیل سلسله مراتبی روشی برای کمک به تصمیم گیران است تا اهداف و راهکارهای خود را در یک محیط پیچیده ی بدون ساختار و غیرشفاف، اولویت بندی و طبقه بندی کنند. یکی از وظایف اساسی مدیران، تصمیم گیری است و سازمان ها با تصمیماتی که مدیران آنها در محیط های اختصاصی اتخاذ می کنند، آنها را به هدفهای از پیش تعیین شده هدایت و نزدیک می کنند. برای استفاده از داوری و قضاوت کارشناسی تصمیم گیران، در این روش مسأله تصمیم گیری به مؤلفه هایی تفکیک شده و به طور سلسله مراتبی مرتب می گردد. سپس با بهره گرفتن از دیدگاه ها و نظرات برای هر یک از مؤلفه های این فرایند بالاترین اولویت مؤلفه های مسأله تعیین می شود بدین ترتیب توجه تصمیم گیر را نسبت به ضرورت آن جلب می نماید. از جمله مهمترین کاربردهای عملی AHP عبارت از این می باشد که چارچوبی برای مشارکت گروهی در تصمیم گیری و حل مسأله فراهم می سازد. از آنجایی که قادر نیستیم بدون یک معیار اندازه گیری نماییم لذا نیاز به شیوه ای داریم تا معیارهای جدید را برای اندازه گیری ویژگی های ناملموس توسعه دهیم.فرایند تحلیل سلسله مراتب، مدل انعطاف پذیری است که اجازه می دهد تا به وسیله ی ترکیب نمودن قضاوت و ارزشهای شخصی به شیوه ای منطقی تصمیم گیری شود. در واقع نیازمند شیوه ای هستیم که به وسیله ی آن بدانیم آیا عوامل تاثیرات یکسانی بر نتیجه دارند یا نه و یا اینکه آیا تأثیرات آنها متفاوت است.
1-1-بیان مسئله:
به دنبال انقلاب صنعتی و پس از آن در قرن بیستم جمعیت شهرنشین در جهان افزایش یافته و شهرنشینی به شیوه غالب زندگی بشر تبدیل شده، به طوریکه جمعیت جهان از 3 در صد در سال 1800 میلادی به 9/68 درصد در سال 2005 رسیده است(ذاکریان و همکاران،1389: 62). در ایران نیز شهرنشینی از دهه ی 1300 آغاز و در طی سالهای 1340 تا 1355 با شتاب بیشتری افزایش یافت به این
ترتیب که جمعیت شهری ایران از 28 درصد در سال 1300 به 8/51 درصد در سال 1360 افزایش یافته است(حسامیان و همکاران،1383: 24). این افزایش شتابان جمعیت موجب نارسائی های کمی و کیفی در ارائه خدمات و امکانات شهری و کاهش کیفیت زندگی شهری گردیده است. این موضوع مورد توافق است که قابلیت دسترسی و تنوع تسهیلات و خدمات، یکی از پارامترهای مهم برای ارزیابی کیفیت زندگی می باشد. اما در کشورهای در حال توسعه به دلیل رشد سریع و بدون برنامه ریزی شهرها در گذشته، توسعه اتفاق افتاده در مناطق مختلف شهری، بدون برنامه ریزی برای ایجاد تسهیلات مورد نیاز صورت گرفته، که نتیجه آن پایین بودن سطح کیفیت زندگی در این مناطق می باشد. لذا کیفیت زندگی در مناطق ساخته شده شهری به طور اساسی تحت تأثیر قابلیت دسترسی به تسهیلات شهری قرار می گیرد(طالعی و همکاران،1388: 442). توزیع تسهیلات و خدمات و کیفیت آنها نیز به طور تفکیک ناپذیری با رفاه اجتماعی پیوند دارند آنها را نمی توان از موضوعات حاشیه ای همچون نابرابری شهروندان و آزادیهای شخصی تفکیک کرد. باید خاطر نشان کرد که حتی زیباترین مکانها و بهترین آنها از لحاظ موقعیت دسترسی و زندگی اگر با فقدان یا ضعف دسترسی به منابع و امکانات مواجه باشد، نمی تواند برای رفاه ساکنان لذت بخش و مفید باشد(Boyne,Georg,2002: 36) درواقع رشد شهرها باعث شد كه كمبود امكانات و زیرساختارهای شهری با افزایش جمعیت شهری دو چندان شود و گروه های مختلف شهری متناسب با كیفیت زندگی، دسترسی های متفاوتی به این امكانات داشته باشند(حاتمی نژاد و همکاران، 1391: 43).
بنابراین می توان گفت که از مهمترین عوامل در برنامه ریزی شهری، استفاده از فضاها و توزیع مناسب و به عبارتی كاملتر عدالت فضایی است. در این راستا كاربریها و خدمات شهری از جمله عوامل مؤثر و مفیدند كه با پاسخگویی به نیاز جمعیتی، افزایش منفعت عمومی و توجه به استحقاق و شایستگی افراد میتوانند با برقراری عادلانه تر، ابعاد عدالت فضایی، عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی را برقرار نمایند. بنابراین برهم خوردن توازن جمعیتی كه مهمترین ریشه های آن، مهاجرتهای درون و برون شهری، تراكم بیش از حد كاربریها در مناطق خاص اند، میتوانند فضاهای شهری را فضاهایی متناقض با عدالت از ابعاد اقتصادی و اجتماعی نمایند(وارثی و همکاران،1386: 95). در طول صد سال گذشته بسیاری از سیاستمداران و مفسران از بحث عدالت اجتماعی برای توجیه دولت رفاه و به طور کلی تر تامین دولت استفاده کرده اند. به طوریکه برخی از فلسفه های اجتماعی به ویژه سوسیالیستی عدالت را به عنوان مفهوم کلیدی مفاهیم رفاه و آزادی در نظر می گرفت(King,2012: 464). توزیع فضایی متعادل خدمات شهری نیز از مهم ترین نشانه های عدالت اجتماعی در شهر به شمار می رود. عدالت اجتماعی در شهر یعنی تداوم حفظ منافع گروه های اجتماعی متفاوت بر اساس گسترش بهینه ی منابع شهری، درآمدها و هزینه ها(2002: 27،Gray). اساس نظریه عدالت اجتماعی بر این اصل است که نابرابری های اقتصادی و اجتماعی جامعه بر سازمان فضایی آن تاثیر دارد و نیز هرگونه تغییر در سازمان فضایی در روابط اقتصادی –اجتماعی و توزیع درآمد در جامعه اثر مستقیم می گذارد(مرصوصی،1383: 90). برنامه ریزی تأسیسات خدماتی در شکل مدرن آن در حدود یک قرن پیش در کشورهای با اقتصاد پیشرفته به عنوان پاسخی ضروری برای نیاز حفظ سلامت جمعیت در روستاها از تأثیرات صنعتی سازی و تقاضاهای جمعیت رو به رشد و به منظور فراهم آوردن زیرساختهای اساسی شهرها به وجود آمدند(1998:95،Middelton).
پس از ایجاد گلستان به عنوان یک استان مستقل شهر گرگان نیز به عنوان مرکز این استان در نظر گرفته شد.این شهر طبق آمار در سال 1390 دارای 329536 نفر جمعیت بوده است که یکی از دلایل افزایش جمعیت آن در طی دو دهه گذشته انتخاب آن به عنوان مرکز استان بوده که مهاجرتهای زیادی را از شهرها و روستاهای اطراف به دنبال داشته است. شهر گرگان در سالهای اخیر تحولات مختلف جمعیتی، کالبدی و اجتماعی و اقتصادی به خود دیده است. افزایش چمعیت در این شهر باعث به وجود آمدن موجی از آشفتگی در توسعه کالبدی شهر و پایین آمدن سطح ارائه تسهیلات عمومی شده است، به طوریکه از مجموع 351470000 مترمربع مساحت زمین شهری 31.26درصد به کاربری مسکونی، 2.84 درصدکاربری آموزشی ،2.36 درصد تجاری، 0.54 درصدپارک و فضای سبز عمومی، 0.66 درصد بهداشتی-درمانی، 0.48 درصد فرهنگی-مذهبی، 2.61 درصد نیز به کاربری اداری و باقی مساحت نیز به سایر کاربریها اختصاص داده شده است. با توجه به پیشی گرفتن رشد جمعیت شهر گرگان به ایجاد تسهیلات و امکانات عمومی شهری سعی شده است تا به بررسی نحوه توزیع تسهیلات عمومی شهری و ارتباط آن با توزیع جمعیت پرداخته و نواحی نیازمند به این تسهیلات تعیین گردد.