از زمان پیدایش و رواج تلویزیون، بررسی تأثیر محتواهای تلویزیون به خصوص بر روی کودکان یکی از دغدغههای محققان در حوزه های مختلف علوم انسانی بهویژه علوم ارتباطات و روانشناسی بوده و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است. تحولات اخیر در شکل رسانه ها و روی کار آمدن وسایل و امکانات جدیدی که استفاده از آنها بسیار آسان است و مهارت خاصی نیاز ندارد، بهره گیری کودکان از رسانه ها را توسعه و گسترش داده است. از آن جمله امکانات ویدئویی است که محتواهای در دسترس کودکان را افزایش داده و موجب شده است که کودکان وقت زیادی را صرف تماشای انواع فیلمها کنند. امروزه یکی از دارایی های کودکان کیفهای «سی. دی» است که پُر است از انواع فیلمها و برنامه های کودکان و بهخصوص انواع فیلمهای انیمیشنی و کمتر کودکی پیدا می شود که بخشی از وقت روزانه خود را با این فیلمها سپری نکند.
یکی از محبوبترین برنامه های کودکان فیلمهای پویانمایی (انیمیشن) هستند و سیستم نمایش و سرگرمی خانگی این امکان را فراهم آورده است که در تمام دنیا، کودکان بارها و بارها این فیلمها را ببینند. در ایران، در طبقه بندی انواع محتواهای نوارهای ویدئویی، یکی از مهمترین و پرطرفدارترین محتواها برنامه های کودکان اعم از فیلم و انیمیشن است. در میان فیلمهای پویانمایی، آثار والت دیزنی شهرتی بینظیر دارد. شرکت والت دیزنی که یکی از مهمترین شرکتها در عرصه ساخت فیلمهای پویانمایی و همچنین ارائه این فیلمها به شکل نمایش خانگی است، بزرگترین شرکت زنجیرهای سرگرمی و رسانهای در جهان است. این شرکت در اکتبر 1923 توسط برادران دیزنی به عنوان یک استودیوی انیمیشن در کالیفرنیا شکل گرفت و مفتخر است به اینکه شرکتی مختص کودکان و خانوادهها ست. از سال 1985 میلادی که دیزنی فروش فیلمهای ویدئویی کودکان را آغاز کرد، از همان آغاز توانست بازار انیمیشن و فیلمهای کودکان در جهان را تحت سلطه خود درآورد. همچنین، به علت قدرت انیمیشن در انتقال پیام که می تواند فراتر از مرزهای زبانی، فرهنگی و حتی سِنّی حرکت کند، مخاطبان زیادی در سراسر دنیا پیدا کرد و میتوان گفت اکنون، داستانها، فیلمهای دیزنی و شخصیتهای آنها بخشی از میراث جهانی بشر
شده اند. نزدیک به سه دهه از رواج گسترده امکانات صوتی و تصویری در ایران می گذرد و همزمان با رواج این امکانات محصولات دیزنی ترجمه و دوبله شده و به صورت کتاب، برنامه تلویزیونی، نوارهای ویدئویی، سی. دی و دی. وی. دی در اختیار کودکان قرار گرفتهاند.
تعمیق گفتمان انتقادی در فضای محتوای رسانه ای امری است كه سالیان درازی بدان پرداخته شده است. منظرها و سبك های مختلف نقد از نگاه های فرمالیستی گرفته تا پست مدرن همگی به دنبال دریافت پیام های رسانه های دیداری بوده اند. در این میان توجه به آثار سینمایی و تلویزیونی از آن جهت اهمیت می یافت كه می فهمیدند این فیلم ها و آثار ارائه شده در مخاطبان احتمالا تاثیرات زیادی دارند که یا به صورت آنی و یا در درازت مدت قابل بررسی هستند. هرچند سنجش اصل تاثیر یک رسانه بر رفتارهای فرد به ویژه رفتارهای بلند مدت امری است دشوار و پژوهش های زیادی نیز در این زمینه صورت گرفته است که به طور جامع و کامل نتوانسته اند این تاثیر را اثبات کنند، اما اصل انتقال پیام را دانشمندان حوزه ارتباطات قبول دارند[1]. اكنون باید مدنظر داشته باشیم كه چه پیام های محوری در حال انتقال و نهادینه شدن در نسل كنونی جامعه ایرانی است.
انیمیشن به لحاظ تاكید بر تخیل و باز بودن دست كارگردان در ارائه پیام به ابزار مهمی در جهت تغییر بینش و ایجاد ذهنیت در مخاطبان خود بویژه كودكان تبدیل شده است.
آنچه در این پایان نامه سعی می شود به آن پرداخته شود، تحلیل دریافت پیام های تولید شده در انیمیشن است كه در معرض دید مخاطبان كودك ایرانی قرار می گیرد. بررسی میزان دریافت این پیام ها، واكنش ها و سطح درك نوع پیام های تولید شده اصلی ترین محورهای این پژوهش است. بدین منظور از دو روش نشانه شناسی و آزمایشگاهی به ترتیب برای استخراج و فهم پیام ها و سنجش میزان دریافت آنها توسط مخاطبان استفاده می شود.
1-2. بیان مسئله
كودكان و نوجوانان سازنده نسل های آینده كشور و حافظ میراث اجتماعی و فرهنگ جامعه كنونی خواهند بود. طبیعی است كه جامعه دینی ایران خواستار آن باشد كه ارزش ها و سنت های پسندیده را در میان نسل ها با اصالت های خود و بدون تحریف امتداد بخشد. بدین منظور توجه به تعلیم و تربیت و آموزش های این نسل ها بسیار جدی و با اهمیت می نماید. انیمیشن و كارتون از جمله قالب های پیامی است كه كودكان بیشترین ساعات فراغت خود را صرف آن می كنند و به آن علاقه بسیار دارند. فروش بالای تولیدات انیمیشنی در جهان گویای آن است كه اقبال بالایی از سوی نه تنها كودكان بلكه بزرگسالان به محصولات انیمیشنی وجود دارد. به عنوان مثال انیمیشن «شرك 2» در جهان با فروش بالای 919 میلیون دلار، در جمع 5 فیلم پرفروش تاریخ پیوسته است (8/10/87boxofficemojo,). لذا سیاست گذاری در این حوزه جهت مدیریت صحیح محتوایی كه در معرض دید این مخاطبان قرار می گیرد بسیار ضروری است. بررسی محتوای فیلم و یا سایر قالب های ارتباطی رسانه ها همواره یكی از رایجترین انواع پژوهش ها و تحقیقات در خصوص شناخت و دریافت پیام بوده است. این پژوهش ها گاهی در حوزه شناخت سازنده پیام، گاهی با موضوع وسیله انتقال پیام و گاهی نیز در حوزه دریافت كننده پیام انجام شده كه هر یک به فراخور نیاز یكی از سه عنصر اصلی فراگرد ارتباط را تشكیل می دهند.
فرم در حال بارگذاری ...
