خصوصی‌سازی به عنوان یک استراتژی عمومی و موضوعی چند رشته‌ای برای ارتقاء توسعه اقتصادی در کشورهای در حال گذار،در حال توسعه و توسعه یافته معرفی شده، به نحوی که نظر اقتصاددانان، تحلیل‌گران مالی، حقوقدانان، علمای علم سیاست، کارگزاران دولتی، متخصصین سازمانی و مشاورین مدیریتی را به خودجلب کرده است. در این تحقیق نیز به بررسی این مهم با اولویت کیفیت سود پرداخته خواهد شد. در ادامه نیز کلیاتی از طرح مسئله تحقیق، اهمیت، اهداف، فرضیه‌ها و روش و ابزار تحقیق مطرح و در نهایت تعریف اصطلاحات مورد بحث، ارائه خواهد شد.
1-2- بیان مسئله تحقیق
پیتردراكر اعتبار بسیار زیادی برای اصطلاح خصوصی سازی كه در اواخر دهه 60 به تازگی درحال ترویج بود، قائل است و در همین زمینه عنوان می نماید كه اجرای خدمات عمومی بایستی ازسیاست‌های بخش عمومی (دولتی) مجزا باشد، زیرادولت درتصمیم سازی خوب عمل می کند اما در اجرای همان تصمیمات، مجری ضعیفی است. در واقع دراكر اولین كسی بود كه از اصطلاح خصوصی سازی مجدد استفاده نمود كه مبیّن نیازبه انتقال دارایی‌های دولتی به بخش خصوصی بود، زیرا كه اواعتقاد داشت دولت «مدیرضعیفی» است.
امروزه كمتر كشوری را در جهان می‌توان یافت كه درحال اجرای برنامه‌های خصوصی سازی نباشد . حداقل در بیش از 83 كشور جهان، برنامه‌های خصوصی‌سازی به عنوان راهكار اصلاحات اقتصادی درنظر گرفته شده است. به جرأت می‌توان گفت كه خصوصی سازی یكی از مهمترین مؤلفه‌های اقتصادی قرن 21 می‌باشد. در واقع خصوصی‌سازی عنصر كلیدی برنامه‌های اصلاح ساختار (هم دركشورهای توسعه یافته وهمدركشورهای درحال توسعه) می باشدكه هدف ازچنین برنامه‌هایی،رسیدن به اثربخشی اقتصادی بالاتر وتسریع رشد اقتصادی می‌باشد.
بسیاری از اقتصاددانان وطرفداران اصلاحات اقتصادی، خصوصی‌سازی رابه عنوان«سنگ بنای» اصلاحات ساختاری می‌دانندزیرا معتقدند خصوصی‌سازی باعث تحریک وتوسعه بخش خصوصی، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، گسترش رقابت، آزادسازی تجارت وتوسعه بازارهای سرمایه می‌گرددو همچنین سیستم حاكمیت شركت‌ها رابهبود بخشیده و بطور ویژه‌ای برروی عملكرد مالی وعملیاتی شركت‌ها تأثیرات قابل ملاحظه‌ای دارد. ازسوی دیگر مخالفان خصوصی‌سازی بیان می‌دارند كه شركت‌ها وسازمان‌هایی كه تنها برروی كاهش هزینه وبهبود عملكرد موردانتظار خصوصی‌سازی متمركز می‌شوند تنها به مشتریان سودآور ودردسترس خود خدمات ارائه می‌دهند واز ارائه خدمات به عموم مردم ومشتریانی كه برای آنها منفعت خاصی نداشته باشند، سرباز می‌زنند. معمولاً مخالفان خصوصی‌سازی درمخالفت باخصوصی‌سازی بیان می‌دارند كه فعالان بخش خصوصی به منظور نفوذ در تصمیم‌سازی‌ها و سیاستگذاری‌های بخش عمومی درجهت گسترش وتوسعه صنعت موردنظر وبخشی كه خود درآن فعالیت می‌نمایند، به لابی كردن با مجاری قدرت می‌پردازند. به عنوان مثال سردمداران خصوصی‌سازی زندانها (شركت‌های فعال درعرصه زندان‌داری خصوصی) درجستجو برای افزایش شمار زندانیان خود (وبه تبع آن افزایش سودآوری) بانفوذ درمجاری ودستگاه‌های سیاستگذاری، ازسیاست‌هاوقوانین مربوط به افزایش مجازات حبس حمایت می‌نمایند. ازدیدگاه مخالفان خصوصی‌سازی، فروش دارائی‌های عمومی به افراد خصوصی، همانند فروش الماس خانوادگی و یا از دست دادن دارائی‌ها می‌باشد.
ارزیابی هر سیاستی ازمجموعه رفتاری، تنها در قالب هدف‌های تعیین شده برای آن معنی ومفهوم می‌یابد، از این رو نخستین پرسشی كه درمورد برنامه‌های خصوصی‌سازی می‌تواند مطرح شود این است كه واگذاری شركت‌های دولتی با چه هدفهائی صورت می‌پذیرد؟ به این ترتیب وبه طوركلی می‌توانیم اهداف خصوصی‌سازی (واگذاری شركت‌های دولتی به بخش خصوصی) ر ابه سه دسته كلی تقسیم بندی نمائیم :
1- اهداف اقتصادی 2- اهداف مالی 3- اهداف اجتماعی و سیاسی .
اهداف اقتصادی خصوصی‌سازی شامل افزایش بهره‌وری، تقویت اقتصاد بازارآزاد، تقویت وتوسعه بازار سرمایه، افزایش درآمدهای ارزی، ایجاد تعادل اقتصادی، استفاده بهینه از امكانات كشورو … می‌باشد. از جمله اهداف مالی خصوصی‌سازی نیز می‌توان به سودآوری شركت، افزایش ثروت سهامداران، كسب درآمد، كاهش بارمالی دولت و … اشاره نمود واهداف اجتماعی وسیاسی نیز شامل تقسیم سرمایه بین مردم، افزایش اشتغال، توزیع عادلانه ثروت ودرآمد، گسترش مالكیت صنعتی، افزایش رفاه اجتماعی و … می‌باشد.
باتوجه به اهداف خصوصی‌سازی که دربالا گفته شدند وهمچنین رویکرد‌هایی موافق ومخالفی که درمورد خصوصی‌سازی وجوددارند ، در این تحقیق به دنبال این هستیم که دریابیم برنامه‌های خصوصی‌سازی درایران مطابق بارویکرد کدام گروه (موافق خصوصی‌سازی یامخالف خصوصی‌سازی) می‌باشد. در این زمینه به موضوع کیفیت سود شرکت‌ها قبل وبعد خصوصی‌سازی می‌پردازیم که درنتیجه آن دریابیم که
کیفیت سود پس ازخصوصی‌سازی بهبود یافته یعنی مطابق بارویکرد موافقان خصوصی سازی بوده ویا کاهش یافته یعنی مطابق بارویکرد مخالفان خصوصی‌سازی بوده است.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
مطابق با اهداف خصوصی‌سازی وباتوجه به دیدگاه موافقان آن، دراجرای برنامه‌های خصوصی‌سازی به دنبال تحریک وتوسعه بخش خصوصی، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، گسترش رقابت، آزادسازی تجارت، توسعه بازارهای سرمایه وهمچنین بهبود سیستم حاكمیت شركت‌ها می‌باشیم. دست یابی به این اهداف بدون ارائه اطلاعات درست ومفید به سرمایه‌گذاران، سهامداران وسایراستفاده کنندگان اطلاعات امکان پذیر نمی‌باشد. دراین تحقیق، برای بررسی این موضوع معیار کیفیت سود موردنظر خواهد بود، بدین مفهوم که اگر کیفیت سود شرکت‌ها پس از خصوصی‌سازی بهبود یافت، این بدان معنی است که خصوصی سازی در نیل به اهدافش (توسعه بازارهای سرمایه، کاهش عدم تقارن و …) موفق بوده است.
اما مخالفان خصوصی‌سازی معتقدند که خصوصی‌سازی باعث افزایش منافع افراد محدودی می‌شود. آنها براین باورند که شرکت‌ها وسازمان‌هایی که درپی اجرای خصوصی‌سازی، به دنبال کاهش هزینه‌ها وافزایش سودآوری می‌باشند، درارائه اطلاعات وخدمات به افرادی توجه می‌کنند که برای آنها سودآور هستندوکل بازارسرمایه راموردتوجه قرار نمی‌دهند. همچنین آنها معتقدند که فعالان بخش خصوصی برای کسب قدرت ونفوذ در فعالیت‌های سیاستگذاری وتصمیم گیری دربخش‌های عمومی وصنعت موردنظر خود به لابی کردن با مجاری قدرت و برخی افراد خاص می‌پردازند که این مخالف با اهداف خصوصی سازی مبنی برتقسیم سرمایه بین عموم مردم می‌باشد. لذا کیفیت سودپایین در این تحقیق مهرتاییدی برنظرات مخالفان خصوصی‌سازی خواهد بود، زیرا کیفیت سودپایین نشان ازآن دارد که مدیریت برای دفاع ازمنافع افراد خاص سود را دست کاری کرده وباعث کاهش کیفیت آن شده است که نتیجه آن وجود بازار سرمایه ناکارآ خواهد بود.
1-4- اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق شناخت پدیده کیفیت سود و خصوصی سازی و عوامل موثر بر آنها می باشد. هدف ویژه این تحقیق نیز بررسی تغییرات کیفیت سود به ازای پدیده خصوصی سازی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
1-5- فرضیه تحقیق
فرضیه تحقیق را نیز با توجه به هدف تحقیق، به صورت زیرصورت‌بندی می‌کنیم:
کیفیت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران در قبل و بعد از خصوصی سازی،تفاوت معنی دارد.
1-6- کلیات روش و ابزار تحقیق
تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گرداوری داده‌ها از نوع توصیفی–پس رویدادی می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‌ها از تحلیل رگرسیون و نیز آزمون تی زوجی استفاده خواهد شد. برای این کار از نرم‌افزار صفحه گسترده Excelبرای پردازش اولیه اطلاعات به منظور ورود به نرم افزار تحلیل آماریSPSS جهت انجام آزمون و تحلیل‌های آماری استفاده خواهد شد.
1-7- قلمرو تحقیق
1-7-1- قلمرو مکانی: شامل شرکتهای دولتی واگذار شده به بخش خصوصی پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران «بارعایت قلمروزمانی »وصرف نظرازمحل استقرار جغرافیایی این شرکت‌ها درشهر‌های مختلف کشور است.
1-7-2-قلمرو زمانی: سه سال قبل و سه سال بعد از واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی.
1-7-3- قلمرو موضوعی: بررسی تاثیرخصوصی‌سازی برکیفیت سودشرکت‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
1-8- تعاریف واژه‌ها و اصطلاحات تحقیق
- خصوصی سازی: عبارتست از تغییر کنترل یا مالکیت از سیستم دولتی به سیستم خصوصی.
- کیفیت سود: عبارت است از بیان صادقانه سود گزارش‌شده.
1-9- ساختار تحقیق
در این فصل مفاهیم اولیه و کلیات تحقیق تشریح شد. ساختار تحقیق در فصول آتی به این صورت خواهد بود که در فصل دوم به بررسی ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق پرداخته خواهد شد. در فصل سوم به طور مفصل به روش و نحوه انجام تحقیق از جمله متغیرها، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و روش‌های آماری پرداخته خواهد شد. در فصل چهارم نیز با توجه به مفاهیم و روش‌های مطرح شده در فصل سوم، به آزمون فرضیه‌ها و تحلیل نتایج بدست آمده خواهیم پرداخت. در نهایت در فصل پنجم، نتیجه و پیشنهادات لازم بیان خواهد شد
فرم در حال بارگذاری ...
