وبلاگ

اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)‌به مثابه مهمترین منبع فكری نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین گفتمان اسلام سیاسی به طور كلی موضوع تحقیقات دانشگاهی و غیر دانشگاهی متعددی بوده است و نویسندگان ایرانی نیز سعی كرده اند تا با توجه به شرایط متحول سیاسی برخی از زوایای نادیده آن را روشن كنند. علاوه بر اینها، اندیشه سیاسی امام از حیث منازعات گفتمانی نیز به شدت مورد توجه قرار گرفته است و در میانه منازعه بر سر این یا آن تفسیر، گفتمانهای سیاسی، تفسیرهای بعضآً دلبخواهانه ای را عرضه كرده اند. در این تحقیق با عطف به دو مساله فوق تلاش ما این است كه نشان دهیم كه از حیث روش شناختی اندیشه امام خمینی را باید به چه ترتیبی مطالعه كرد. برای عینی كردن تحقیق، ما نخست به بررسی برخی از متون درسی اندیشه سیاسی امام می پردازیم و به بررسی این نكته خواهیم پرداخت كه در این متون با چه روشی اندیشه سیاسی ایشان مورد تفسیر قرار گرفته است. مطالعه اولیه ما نشان می دهد كه این متون اساسا چندان دلبستگی به روش پژوهشی نداشته اند و عمدتا نگرشی متن گرا- به شكل نهفته- داشته اند و در نتیجه نتوانسته اند تفسیر دقیق و موسعی ارائه دهند. بعد از این آسیب شناسی با عطف توجه به روش های مطالعاتی كه اكنون در ادبیات تاویلی و تفسیری

 رواج یافته تلاش می كنیم تا با بهره گرفتن از روش متن گرا- زمینه گرای اسكینر مدل خاصی را برای مطالعه اندیشه سیاسی امام ارائه كنیم كه نه تنها نقصان های فوق الذكر را نخواهد داشت بلكه روشی را در اختیار ما می نهد كه اتفاقا باعث می شود تا برخی از زوایاینادیده تر اندیشه امام روشن گردند كه در هیچ دستگاه روش شناختی دیگری نمی توان آن وجوه را مشاهده كرد. بنابراین در این تحقیق تلاش ما همزمان چند جنبه روش شناختی و محتوایی را در بر می گیرد. اما چنانكه اشاره كردیم برای انضمامی كردن این بحث مورد مطالعاتی خود را چند كتاب و متن درسی در خصوص اندیشه سیاسی امام قرار داده ایم و بعد از این مرحله آسیب شناسی، مدل روش شناختی خود را ارائه خواهیم كرد.

ضرورت و اهمیت موضوع

همچنانكه در طرح مساله اشاره كردیم، موضوع این تحقیق از دو منظر عملی و نظری حائز اهمیت است. از حیث نظری با توجه به منازعاتی كه بین گفتمانهای سیاسی راست و چپ در خصوص محتوای اندیشه سیاسی امام در گرفته است این تحقیق به ما كمك می كند تا نشان دهیم كه چنانكه تعهد روش شناختی به تفسیر اندیشه سیاسی امام وجود داشته باشد، اندیشه امام قطعا از مرزهای تنگ نظرانه بالاتر خواهد رفت. از حیث نظری نیز روش خاصی را برای مطالعه اندیشه امام در اختیار ما قرار می دهد كه می تواند از حیث نظری مهم باشد و پرتو جدیدی بر اندیشه های امام بیندازد.