وبلاگ

از آنجایی که پویایی و تغییر از مهم ترین ویژگی محیط سازمان های امروزی است، حفظ و بقای سازمان ها زمانی محقق می شود که همگام با تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود را در مسیر توسعه و تحول بهبود بخشند. امری که تحقق آن کاری بسیار مشکل، ظریف و حساس است و تنها با بکارگیری ایده های نوین و پذیرش و پرورش استعدادهای خلاق و نوآور محقق        می شود. اما عوامل زیادی وجود دارند که بر خلاقیت کارکنان اثر می گذارند(اسلاتر[1]، هلت[2] و اسلن[3]، 2010) یکی از این موارد استرس است که از مسائل بسیار حاد در سازمان های امروزی است(نصیری، پیوسته و درخشان، 1391).

به عقیده براون[4] و کوپر[5] (1996) سه دسته از عوامل در بروز استرس شغلی نقش دارند: 1- عواملی که ریشه در تفاوت های فردی افراد دارند، 2- عواملی که ناشی از تفاوت های فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی هستند، 3- عواملی که ناشی از ویژگی های محیط کار هستند(به نقل از آقایی، جلالی، حسن زاده و اصلان، 1390). ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی افراد از مهمترین عوامل دخیل در ایجاد تفاوت های فردی هستند که می توانند نحوه ادراک استرس و مقابله با آن را تحت تأثیر قرار دهند. در خصوص ارتباط بین ویژگی های جمعیت شناختی از قبیل جنسیت، سن، وضعیت تأهل و غیره با استرس مطالعات متنوعی انجام شده که نتایج آنها بیانگر آن است که برخی از

 ویژگی های جمعیت شناختی با استرس شغلی و نحوه تجربه استرس ارتباط معنادار دارند. در خصوص دسته دوم عوامل مرتبط با استرس نیز مطالعات متعددی انجام شده است که به خصوص نقش تغییرات در محیط اجتماعی در کلیه سطوح، اعم از جهانی، ملی، محلی، خانوادگی و فردی در بروز استرس مورد تأکید واقع شده است. دسته سوم عوامل استرس زا که بخشی از هدف این مطالعه است، مربوط به عوامل مرتبط با شغل و محیط کار می باشند.روانشناسان سازمانی عوامل استرس زای محیط کار را شناسایی کرده اند که از مهمترین آنها ویژگیهای نقش است(بامبر[6]، 2006، به نقل از آقایی و دیگران، 1390). راس[7]و مایر[8] (1377) نیز از مهمترین ویژگی های نقش ابهام و تعارض نقش را می دانند.

اگر چه هرکس در معرض خطر استرس قرار دارد اما ممکن است بعضی افراد نسبت به افراد دیگر استرس بالاتری راتجربه کنند. بنابراین می بایست متغیرهای دیگری (مانند تفاوت های فردی) در ارتباط بین استرس و پیامدهای آن دخیل باشند(عظیمی، سلیمی و حاجی پور، 1391). دسته ای از متغیرهای فردی که در رابطه بین فشارزاها و استرس نقش دارند باورهایی است که افراد نسبت به خود دارند. از میان این باورها خودکارآمدی به عنوان جزء اساسی نظریه شناختی – اجتماعی نقش قابل توجهی در مواجهه با موانع و گرفتاری ها دارد(لو[9]، سیو[10] و کوپر، 2008). خودکارآمدی به مهارت های افراد مربوط نمی شود بلکه به آنچه شخص باور دارد که تحت شرایط خاصی می تواند انجام دهد مربوط است. افراد مختلف با توانایی های یکسان و مشابه در شرایط مختلف بسته به پایین یا بالا بودن عقاید کارآمدی ممکن است ضعیف، متوسط یا خوب عمل کنند. بنابراین مهارت ها به راحتی تحت نفوذ شک و تردید فرد نسبت به خود قرار می گیرند. به همین خاطر یک فرد توانمند ممکن است به دلیل عدم اعتماد به توانایی و شایستگی خود به نحو مطلوبی عمل نکند(عظیمی و دیگران، 1391).

در این راستا در فصل حاضر ابتدا به بیان مسئله، ضرورت و اهمیت انجام تحقیق،اهداف، فرضیه ها، قلمرو مکانی، زمانی و موضوعی و تعاریف واژه های کلیدی پرداخته می شود و به ترتیب در فصول دوم تا پنجم به معرفی ادبیات موضوع، روش شناسی تحقیق، تجزیه و تحلیل داده ها و بحث و نتیجه گیری پرداخته خواهد شد.