این فصل با بیان مسأله آغاز می شود ؛در این قسمت سعی شده موضوع مورد بررسی از پرده ابهام خارج و خواننده بتواند مفهوم آن را درک نمایددر قسمت دوم به اهمیت و ضرورت انجام پژوهش پرداخته شده است در قسمت سوم به بیان اهداف تحقیق(بررسی وضعیت استفاده مشتریان از موبایل بانک و ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی)،سوالات و فرضیه های پرداخته شده است سپس جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق مطرح شده و پس از آن تعاریف واژگان تخصصی مورد استفاده در پژوهش و سپس دامنه تحقیق عنوان گردیده است و در قسمت پایانی فصل ساختار کلی تحقیق معرفی شده است.
1-2 بیان مساله
توسعه سریع فناوری ارتیاطی بی سیم یاعث توسعه تجارت سیار به عنوان یک کاربرد ویژه برای سازمان ها و مشتریان شده است موبایل بانک یکی از انواع رایج تجارت سیار است که یه مشتریان امکان می دهد در مکان های مختلف و با وسیله ای ساده و قابل دسترس عملیات
بانکی شان را انجام دهند(الهی و قنبری،1391).بر اساس آمارهای موجود، ضریب نفوذ استفاده از موبایل بالاتر از هر فن آوری دیگری است و این مسأله تجارت موبایل را به شكل انقلابی جهانی درآورده است كه با همان سرعت وقوع در كشورهای پیشرفته، در كشورهای در حال توسعه نیز در حال پیشرفت است(جوزف و استون،2003). بانكداری الكترونیكی، اساساً به فراهم آوردن امكان دسترسی مشتریان به خدمات بانكی با بهره گرفتن از واسطه های ایمن و بدون حضور فیزیكی اطلاق میشود(لوی و دیگران،2010). بنابر تعریف دیگر، بانكداری الكترونیک به ایجاد محصولات و خدمات با بهای كم از طریق كانال های الكترونیكی اطلاق می شود. این محصولات و خدمات می تواند شامل صورتحساب، وام، مدیریت سپرده ها، پرداخت های الكترونیكی و ایجاد محصولات و خدمات پرداخت های الكترونیكی همانند پول الكترونیكی باشند(عباسی نژاد و مهرنوش،1388).در واقع، بانكداری الكترونیک شامل كلیه كانال های الكترونیكی است كه مشتریان برای دسترسی به حساب هایشان و انتقال پول یا پرداخت صورتحساب هایشان، از آن استفاده می كنند(کارجالتوو دیگران،2002).این كانال ها شامل اینترنت، موبایل، تلفن، تلویزیون دیجیتال و دستگاه های خود پرداز است(دنداپانی،2008). موبایل بانك به عنوان یک كانال ارتباطی بی سیم برای تولید ارزش توسط مشتریان در معاملات بانكی به وجود آمده است. امروزه، یكی از شیوه های نوین كه درعرضة خدمات بانكی مورد توجه اساسی قرارگرفته، عرضة خدمات مالی و بانكی با بهره گرفتن از تلفن های همراه است. با آنكه عمر استفاده از تلفن های همراه برای انجام عملیات بانكی ومالی، چند سالی نیست، اما در این مدت كوتاه، پیشرفت های مهمی در این زمینه صورت گرفته كه نوید دهندة گسترش بسیار زیاد این شیوة جدید بانكداری الكترونیكی درآینده میتواند باشد(یولیا و دیگران،2009).جمعیت شناختی مطالعه جمعیت مردم بر اساس اندازه، تراکم، محل، سن، جنسیت، نژاد شغل و آماره های دیگر می باشد.محیط جمعیت شناختی از محیطهای مورد علاقه بازاریابان است چون از مردم تشکیل شده است و مردم نیز بازار را تشکیل می دهند تغییرات محیط جمعیت شناختی منجر به تغییرات اساسی در کسب و کارها شده است(کاتلر و آرمسترانگ،1379).بنابراین این مساله مطرح می شود در شعب بانک ملی شهرستان ایلام وضعیت استفاده مشتریان از موبایل بانک به چه صورت است و چه ارتباطی می تواند با متغیرهای جمعیت شناختی داشته باشد . به عبارت دیگر هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که ” آیا بین استفاده مشتریان از موبایل بانک و متغیرهای جمعیت شناختی رابطه معناداری وجود دارد ؟ “و با توجه به اینکه این متغیرها دارای اهمیت قابل توجهی هستند و تاکنون درشعب مورد نظر بررسی نشده است وضعیت آن چگونه می تواند باشد.
استراتژی‌های سازمانی، نیازمند رویكردی كلنگر برای مدیریت استعدادهاست، بنابراین رویكردهای سنتی بهترین تجربه‌ها برای یادگیری، مدیریت عملكرد، مدیریت جانشین پروری و توسعه مسیر شغلی است باید دوباره ارزیابی و بازنگری شوند. همان‌گونه كه یكپارچگی مدیریت عملكرد و یادگیری درموارد زیادی به عنوان مولفههای جداییناپذیر ازاستراتژی مدیریت استعداد موثر شناخته شده است، مدیریت جانشینی نیز كه توسعه كاركنان و برنامه ریزی مسیرشغلی را به هم متصل كرده، نقش استراتژیک ویژهای در سازمان های امروزی پیدا كرده است. این سازمانها دریافته اند كه جانشین پروری، یک فرایند پویا و مستمر است، نه یک هدف ایستا. دردنیای پررقابت امروزی برای دستیابی به استعدادها، سازمانها باید دیدگاهی فراتراز جایگزینی ساده نیروی كار داشته باشند. استراتژی‌های مدیریت جانشین پروری همان‌گونه كه باید كاركنان را برای دستیابی به هدفهای شغلی خود توانمند سازد، باید بر روی توسعه كاركنان نیز برای دستیابی به هدفهای سازمانی، متمركز باشد.امروزه، مدیریت جانشین پروری از راه فرایندی انجام می پذیرد كه مدیریت استعدادها نام دارد . از راه این فرایند، استعدادهای انسانی سازمان برای تصدی مشاغل و منصب‌های كلیدی در سالهای آینده شناسایی شده، از راه برنامه های متنوع آموزشی و پرورشی، به تدریج برای به عهده گرفتن این مشاغل و مسئولیت‌ها آماده میشوند(ابوالعلایی ،1386 ،11-10 ).
1 ـ 2 ـ بیان مساله
هیچ سازمانی نمیتوان یافت که رشدی مستمر و موفقیتی پایدار را تجربه کرده باشد مگر آنکه توسط مدیر یا تیمی از مدیران و رهبران
شایسته و کارآمد اداره و هدایت شده باشد. دنیای سازمانی آینده همچنین به تعداد بیشتری از مدیران و رهبران نیازمند است. پژوهشهای متعدد تجربی حاکی است که علیرغم ضرورت ورود افکار و اندیشه های جدید مدیریتی به سازمانها ( از طریق جذب و بکارگیری مدیرانی از بیرون سازمان) سازمانههای موفق به میزان قابل توجهی به دورنزایی تاکید دارند و تلاش می کنند تا با شناسایی و پرورش استعداد های مدیریتی درون سازمانی از تامین نیازهای آتی خود به مدیرانی شایسته و اثربخش اطمینان حاصل کنند(سلاجقه و همکاران، 1391، 2).
دارا بودن نیروی متخصص و شایسته در حال حاضر از مهمترین سرمایه‌های هر سازمان یا شرکتی محسوب میشوند بطوریکه پیش از این اگر برای افراد متخصص و مجرب سازمان، عبارت “نیروی انسانی” و یا “منابع انسانی” استفاده می‌شد، اما اکنون این عبارت به “سرمایه انسانی” تغییر یافته است. این قاعده کلی برای شرکت‌های نفتی نیز کاملا صادق است. امروزه دارایی اصلی و برگ برنده هر شرکت نفتی سرمایه انسانی آن است و تمامی شرکت‌های نفتی در جذب و نگهداری سرمایه‌های متخصص است و در این ارتباط، رقابت پیچیده‌ای در حال شکل گرفتن است که سوی دیگر آن تهدید برای کشورهای در حال توسعه میباشد چرا که بهراحتی نیروهای متخصص خود را از دست می‌دهند. این موضوع برای صنعت نفت ایران با عنایت به برنامه‌های بلند مدت و سند چشم انداز خود از اهمیتی دو چندان برخوردار است و توجه ویژه به مسایل مرتبط با منابع انسانی بخصوص در بخش کارشناسی بنا به دلایل حضور در عرصه‌های بین‌المللی، رویارویی با چالشهای منابع انسانی در صنعت نفت جهان، و به منظور تحقق اهداف سند چشم انداز شرکت نفت بسیار اهمیت دارد. بنابراین شرکت نفت باید شیوه‌های ایجاد انگیزه در بین کارشناسان متخصص خود را مورد بازنگری قرار دهد چرا که از یک سو الزامات بین المللی، افزایش قیمت نفت و کمبود منابع انسانی متخصص وجود دارد و از سویی دیگر منابع انسانی موجود نیز با عدم رضایتمندی مواجه شده و آمار مهاجرت از شرکت نفت افزایش یافته است. لذا ضرورت دارد که با تدوین برنامه‌هایی تشویقی و انگیزشی منابع انسانی متخصص راحفظ نمود. باتوجه به صحبتهای معاونت توسعه منابع انسانی شرکت نفت در اردیبهشت 1392 ، توسعه سطح کارشناسی حوزه منابع انسانی یکی از اهداف این معاونت بوده تا ارزش‌های سرمایه انسانی به تدریج دچار استهلاک نشود. (نجیرم ، پایگاه تحلیل خبری، 1393 ).
مطالعات در زمینه ساختار حفظ و توانمندسازی منابع انسانی در شرکت نفت بر این واقعیت تاکید دارد که در این شرکت بیشتر تمرکز بر جذب نیروی مجرب و کارآزموده است به جای اینکه به آموزش مهارتهای مورد نیاز این صنعت در حوزه مدیریت ارشد بپردازند. در حال حاضر با توجه به وضعیت مدیریت نیروی انسانی در شرکت نفت، و وجود مشکلاتی مانند غالب بودن تفکرات قدیمی و تکیه صرف بر تجربه و دیدگاه از بالا به پائین مدیران و عدم حضور مدیران ارشد در بین کارکنان میانی و کارکنان صف؛ عدم انتقال اطلاعات از جانب افراد سابق در سمتها به کارکنان جدید الاستخدام بدلیل ترس از دست دادن جایگاه؛ و وجود رفتار سازمانی ناسالم، از جمله چالشهای امروز صنعت نفت است که نیازمند مدیریت استراتژیک در حوزه نیروی انسانی میباشد. براین اساس و با توجه به اهمیت تربیت نیروهای مجرب جهت جایگزینی با نیروی انسانی در شرف بازنشستگی در شرکت نفت در این پژوهش در نظر است تا ضمن بررسی وضعیت مدیریت جانشین پروری در شرکت نفت، به بررسی میزان تطابق مولفه های جانشینپروری موجود در این شرکت بر اساس مدل شایستگی مدیران پرداخته شود. سوال اصلی تحقیق این است که؛ باتوجه به مدل شایستگی مدیران، وضعیت مدیریت جانشینپروری در شرکت نفت چگونه است؟
در دهه های اخیرتداوم حیات بافت شهرها، به دلیل تحولات ودگرگونی‌های ناخواسته بسیاری دچارتغییرهویتی و كالبدی شده است اگردرچنین مرحله‌ای نتوان پیوندی علمی ومنطقی بین گذشته وحال ونیازهای آتی برقرارنمود، بدون شك گسیختگی آن به بهای ازدست رفتن نشانه‌هاوارزش‌هایی می انجامدكه هركدام برگی از شناسنامه فرهنگی و هویت ماست.در همین راستا هدف بر آن است تا با بیان مسأله، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق و اهداف تحقیق، به سوالات و فرضیاتی دست یابیم که با پاسخ گویی و اثبات هر یک بتوان این پیوند را به وجود آورد.باید خاطر نشان کرد که تعریف واژه ها و اصطلاحات ضروری نیز بی تأثیر نخواهد بود.
2-1- بیان مسأله
یکی از شاخه های مهم رشد فرهنگی هر سرزمینی رشد و اعتلای معماری آن سرزمین و نمایش و معرفی هنرهای بومی آنجا به دیگر سرزمین ها می باشد.معماری بیانگر احساس و فرهنگ و تمدن غنی هر قوم از گذشته تا به امروز است.از طرفی طبیعت و فضای سبز همچون موسیقی راهی است برای دور شدن از دنیای پر هیاهوی کنونی و به دست آوردن آرامش و خیالی آرام است، با توجه به این موضوع، طراحی مجموعه‌ای با این كیفیت از الزامات كشورهای شرقی، و سنت‌گراست تا علاوه بر مبحث توریست از نظر فرهنگی هم نقش مهمی را در حفظ و بقاء آن ایفا كنند.
این مجموعه در نظر دارد تا علاوه بر ایجاد بستری مناسب به منظور به نمایش گذاشتن آثار، خود مجموعه نیزاز نقطه نظر فضایی نقش موثری در جذب مخاطب و تاثیر بر او ایفا نماید به همین منظور از بكارگیری لفظ مدرن موزه به تنهایی پرهیز می‌كند، در واقع این مجموعه سعی می نماید تا از مفهوم مدرن امروزی موزه كه همچون جعبه‌ای تكنولوژی به منظور نمایش آثار است به فضایی دست یابد كه با ایجاد پیوستگی فضایی درون و برون و با بهره‌مندی از نور طبیعی،آب وگیاهان خود نقش مهمی در تاثیر بر مخاطب ایفا نماید.
با توجه به آنچه گفته شد هدف این پژوهش طراحی باغ موزه ای در مقیاس معماری(شهری) است تا به نوعی بتواند راهی برای برقراری ارتباط از دست رفته بین انسان، هنرهای بومی و طبیعت در شهر بزرگی چون اصفهان پیشنهاد دهد تا در این کلان شهر انسان ها بتوانند با بازیابی روان خود آرامش از دست رفته را بازیابند.در همین راستا پژوهش حاضر در پی آن است تا با معرفی و شناخت جزئیات مفاهیم ومتغیرهایی چون باز آفرینی، باغ ایرانی و باغ های اصفهان، فقدان مورد نظر را از بین برده و الگوهایی برای باغهای اصفهان در آورد سپس با بهره گرفتن از آنها و نیازهای حاضر به طراحی یک نمونه باغ موزه در اصفهان بپردازد.
3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
بروز بحران در ارتباط انسان با طبیعت به همراه تراکم جمعیتی و ازدحام اطلاعاتی در عصر کنونی، منجر به ایجاد محیط های پرتنش در زندگی شده است.از سوی دیگر یافته های اخیر در پژوهش های علم روانشناسی محیط در دو شاخه، علوم رفتار محیطی و علوم ادراک و شناخت
محیط، نشان می دهد، پاسخگویی به نیازهای انسان از جمله نیاز به خلوت، کسب آرامش، تامل، خودارزیابی وخود شکوفایی بر تنش زدایی و افزایش میزان بهداشت روان به صورت فردی و جمعی موثر است و حضور مناسب طبیعت در محیط زندگی میزان بسیاری از بیماریهای روانی ، جسمی و اجتماعی در جوامع را کاهش می دهد.(شاهچراغی. 72.1388)
اما آنچه که در این مجموعه حائز اهمیت است مطالعه و طراحی باغ موزه ای برای نمایش هنرهای بومی است تا بتوان با بهره گرفتن از آن علاوه بر کاهش بحران و تنش زدایی به محیطی خلوت برای کسب آرامش دست یافت.
علاوه بر آنچه گفته شدمروری بر نظریات محققان در بخش باز خوانی و باز اندیشی باغ ایرانی نشان می دهد اغلب پژوهشگران و باغ شناسان، علاوه بر معرفی ویژگی های ساختاری باغ ایرانی همواره بر نظام های معنایی و تاثیرات روانی محیط باغ بر انسان تأکید کرده اند و به تأثیر محیط باغ در ایجاد حس آرامش در انسان و نیز دعوت به تأمل و اندیشه، به عنوان یک علت مهم و اصلی ساخت باغ ایرانی اشاره کرده اند اما تا کنون الگویی از این باغها پیاده نشده که بر اساس آن یک چنین فضایی با ویژگیهای گفته شده طراحی و اجرا شود.(همان)هم چنین با یک بررسی می توان دید که در ارجاع به نظام معماری باغ ایرانی در روند شکل گیری معماری معاصر ایران، نوعی جزئی نگری یا کلی نگری از آن صورت گرفته است و می توان گفت باغ ایرانی در دوره ی معاصر با توجه به فرایند ادراکی آن توسط انسان، باز آفرینی نشده و یا این موضوع به طور کامل رخ نداده است.نگاهی به دیگر تجربه های باز آفرینی باغ ها در دیگر کلان شهرهای جهان نیز، یاد آور آن است که همگی در ابتدای مسیر باز آفرینی باغ ها قرار گرفته اند.شاید توجهی بیشتر از قبل لازم است که بتوانیم آرامشی دوباره را به محیط زندگی و به تبع آن به روان خود ببخشاییم.(شاهچراغی. 1389. 268)
در نتیجه از مزایای این پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1_وارد کردن باغ ایرانی به شهر معاصر ایرانی
2_استفاده از الگوهای پایه و ارزشمند و باز گرداندن مفاهیم فراموش شده به شهر
3_بهبود شرایط اکولوژیکی و زیست محیطی شهرها
4_واردکردن باغ و فضای سبز به شکلی جدید به زندگی روزمره مردم و کاهش استرس و نا آرامی های محیط شهری
5_ایجاد محیط سایه و دلپذیر برای استفاده کننده و ایجاد آسایش اقلیمی و بصری(وحید زادگان. 1390)
در همین راستا در این تحقیق تلاش شده تا برای یافتن چنین فضایی از نظریه ها ونقشه های مختلف بطور روشمند استفاده گردد تا بتواند به معماران، شهرسازان و طراحان علاقمند به باز آفرینی باغ محصور ایرانی در محیط شهرها و کلان شهرهای معاصر، راهکارهایی را معرفی نماید در این راستا باز آفرینی به عنوان یکی از نظام های پیوند دهنده گذشته به حال باغ ایرانی بررسی گردیده است.
4-1- اهداف مشخص تحقیق
دغدغه ایجاد کیفیت مطلوب در فضای معماری به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف معماران و پژوهشگران این عرصه، توجه آنان را به مفاهیم و شیوه هایی جلب کرده که اصل آنها با اتکا بر تجربیات بشری و تسلسل هویتی دستاوردهای انسان با نسل های پیشین و پیش دانسته های انسان بنیان نهاده شده است.از این منظر، نقش و کارکردهای باز آفرینی و دیگر مفاهیم مرتبط در حوزه ی اندیشه و عمل معماری قابل بررسی است.در این راستا باغ ایرانی به عنوان یک فضای معماری ایرانی انتخاب شد در نتیجه تقویت همزمان باغ های ایرانی، موزه، هنرهای بومی و باز آفرینی هدف اصلی تحقیق می باشد تا در این میان بتوان به طراحی باغ موزه هنرهای بومی در انطباق با ساختار زیست محیطی و منبعث از یک نظام، ساختار و قاعده پرداخت.بر این اساس، هدف نخستین طرح حاضر را بایستی باز خوانی باغ های ایران برای رسیدن به الگوهایی به شمار آورد تا با بهره گرفتن از آن به دیگر هدف تحقیق که مطابقت این الگوها با نیازهای زمان حال است یا خیر وطراحی و ایجاد باغ موزه ای بر اساس این موارد و اعمال نیازهای حاضردست پیدا کرد تا شاید بتوان راهی برای کمک و جهت دهی به ایجاد مکان های اصیل ایرانی در سایر نقاط جهان یافت.و علاوه بر آن، آنها را از حالت فراموش شده ی زمان حال نجات داد.اما از دیگر اهداف مشخص تحقیق می توان موارد زیر را ذکر کرد:
1_شناساندن ارزش های معماری باغ ایرانی
2_گسترش صنعت توریسم
3_افزایش رشد اقتصادی و اشتغال زایی
4_تعامل فرهنگی_اجتماعی
5_نقش و تأثیر نمایش هنرهای بومی و باغ ایرانی بر یکدیگر
بر این اساس شهر اصفهان و باغهای آن انتخاب شد زیرا در اقلیم گرم و خشک سرزمین ایران که اصفهان هم جزئی از آن است وجود باغ های سرسبز و خرم همیشه به عنوان مکانی خنک و آرام جهت آسایش، لذت و تفریح مورد توجه بوده است.وجود آب، زمین و منظر مناسب امکان ایجاد باغ را مهیا می سازد.ولی علاوه بر اینها دلایل ایجاد باغ های ایرانی چند عامل اساسی و مهم بوده که برخی عوامل از جمله علل اقتصادی و علاقه به کشت و زرع وزیبا سازی محیط عوامل مشترک درشکل گیری باغ هاوبرخی دیگرازمواردویژه واصلی شمرده می شوندکه اهم آنهاعلت های مذهبی، سیاسی، حکومتی وتفریحی میباشند، این مجموعه عوامل باتوجه به شرایط اقلیمی، سرزمینی وموقعیت شهرها، باغ هایی رادرون وبیرون شهرهای کویرمرکزی ایران به وجودآورده است که ازآن جمله شهراصفهان قابل تأمل وبررسی است.شایان ذکراست که عوامل گفته شده درشرایط و زمان حال نیز دیده می شوند. (متدین. 1389.53)
در یادگیری دانشجویان و دانش آموزان، انگیزه یکی از مهم ترین مسائل و موضوعات می باشد؛ در واقع بعضی از متخصصان ایجاد انگیزه را از مسئولیت های نخستین مربیان و اساتید می دانند. انگیزش اغلب مهمترین شرط یادگیری است و اهمیت آن اغلب از هوش كلی نیز بیشتر است. بارها دیده شده است دانش‌آموزان و دانشجویانی كه از لحاظ توانایی و استعداد تحصیلی و به عبارت دیگر هوش كلی بسیار شبیه به هم هستند، در پیشرفت تحصیلی تفاوت‌های زیادی با یكدیگر دارند. در واقع دانش‌آموزان با انگیزه به یادگیری اشتیاق دارند.حتی بهترین برنامه کارآموزی و آموزش سازماندهی شده هم در صورت نبود «انگیزه» در دانشجویان و دانش آموزان به بار نمی نشینند. هنوز هم افرادی هستند که پیشاپیش نشانه هایی از انگیزش در خود دارند؛ این انسان ها از ابتدای حیات خود تا واپسین دم حیات، خودانگیختگی را با خود دارند. انگیزش از
ویژگی های هر موجود زنده ای است ولی در مواردی دیده می شود که یادگیرندگان دوست ندارند کاری که انجام می دهند بنا بر خواسته اساتید یا مربیان باشند. بنابراین مربی و استاد بیش از آنکه نقش انگیزه زایی را ایفا کند به ایفای نقش کنترل انگیزش یادگیرندگان و سوق دادن انگیزه ها برای یادگیری تکلیف یا کار ویژه ای می پردازد، یعنی توجه آنان به نحوی جلب می شود. انگیزه نیرویی درونی است که سبب می شود انرژی افراد برای انجام دادن فعالیتی جدی به نحوی معین هدایت گردد. گاه انگیزه غریزی و گاه برگرفته از تصمیمی منطقی است. در حقیقت انگیزه ترکیبی از هر دو است ، تا حدودی انگیزش غریزی، نیندیشیده و تا حدودی هم منطقی و اندیشیده است، اغلب
انگیزش خود محور و در خدمت شخص است. انگیزش، هدف محور و انتخابی است، انگیزش، یادگیرندگان را برای تکمیل کردن کار و برآورد درک یک هدف عینی مطلوب رهنمون می سازد. همچنین چگونگی انجام کار یا تکلیف را معین می کند و به واسطه آن فرد قادر است اولویت ها را مشخص نماید. انگیزه ها نیروی قوی در فرایند یادگیری هستند. افراد معمولا هنگامی که به توانایی خاصی دست می یابند از آن به عنوان یادگیری یاد می نمایند و عموما زمانی که قادر به ابراز پاسخی گردند، بیان می کنند که آن موضوع را یاد گرفته ام. اما تعریف علمی یادگیری به آسانی اظهار نظر های فوق نمی باشد. از منظر رفتاری، یادگیری به عنوان فعالیتی تعریف می شود که بر فعالیتهای بعدی و آینده فرد تاثیر دارد و شرط یادگیری ایجاد تغییر در آینده می باشد. لذا همه آنچه یاد گرفته شده است ممکن است در حال حاضر آشکار نگردد و به صورت بالقوه در یادگیرنده باقی بماند تا به هنگام لزوم استفاده گردد. بروز یادگیری به صورت بالفعل را عملکرد مینامند. از آنجا که رفتار و عکسالعملهای فعلی ما نتیجه یادگیری و تجربیات گذشتهمان است یادگیری گاه به عنوان فرایندی که تغییر نسبتاً دائمی در رفتار ما به وجود می آورد تعریف شده است، یعنی توانایی و کارایی ما نتیجه ی برخوردهای گذشته ما با محیط است. طی دو دهه اخیر متخصصان تعلیم و تربیت به یادگیری و عوامل موثر بر آن بیش از پیش توجه کرده اند، زیرا راهبردهای یادگیری در آمادگی برای ورود موفقیت آمیز به مدرسه و دانشگاه اهمیت ویژه ای دارند(سمرود و کلیکمن،2006). به صورت کلی عوامل متعددی می تواند بر عملکرد یادگیری دانشجویان نقش داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر عوامل انگیزش یادگیری بر عملکرد یادگیری دانشجویان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گیلان در سال 1393 و در پنج فصل تشریح گردیده است. در فصل اول، ضمن بیان مساله پژوهش، کلیاتی از پژوهش شامل اهمیت و ارزش پژوهش، اهداف و فرضیه‌های پژوهش و در نهایت تعاریف واژگان کلیدی ارائه شده است؛ در واقع هدف آن است که با ارائه خلاصه‌ای از کل پژوهش بتوان با یک دید کلی نسبت به پژوهش به فصل‌های بعدی پرداخت. در فصل دوم به بررسی ادبیات نظری و پژوهشی در زمینه موضوع مورد بررسی پرداخته میشود. فصل سوم به روش‌شناسی پژوهش اختصاص دارد و در آن روش پژوهشی، جامعه و نمونه آماری، ابزارهای مورد استفاده و روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات ارائه می‌گردد؛ در فصل چهارم نتایج حاصل از بررسی فرضیه‌های پژوهش ارائه میشود و در نهایت در فصل پنجم به بحث و بررسی یافته‌های حاصل شده در این پژوهش پرداخته میشود و همچنین محدودیت‌های پژوهش و پیشنهادات پژوهشی و کاربردی در انتهای این فصل ارائه می گردد.
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران مرکزی
دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(MA)
گرایش: طراحی و برنامه ریزی شهری و منطقه ای
عنوان:
بررسی و ساماندهی اسکان غیر رسمی
نمونه موردی: محله قلعه کامکار در شهر قم
استاد راهنما:
دکتر رضا احمدیان
استاد مشاور:
دکتر سهراب مشهودی
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
|
صفحه
|
|||
| فصل اول: کلیات تحقیق | 1 | |||
| 1-1- بیان مسئله | 1 | |||
| 1-2-فرضیات تحقیق | 3 | |||
| 1-3- اهداف تحقیق | 4 | |||
| 1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق | 5 | |||
| 1-5- سئوالات تحقیق | 6 | |||
| 1-6- روش مطالعه | 7 | |||
| 1-7-تعاریف و مفاهیم | 9 | |||
| 1-8- پیشینه تحقیق | 23 | |||
| 1-9- مشکلات تحقیق | 29 | |||
فصل دوم: اسکان غیررسمی در جهان و ایران |
32 | |||
| 2-1- اسکان غیررسمی در جهان | 32 | |||
| 2-2- تاریخچه حاشیه‌نشینی | 49 | |||
| 2-3- روند کنونی در جهان | 52 | |||
| 2-4- اسکان غیررسمی در ایران | 72 | |||
فصل سوم: نمایی از استان و شهر قم |
98 | |||
| 3-1- استان قم | 98 | |||
| 3-1-1- جغرافیایی استان | 98 | |||
| 3-1-1-1- وضعیت اجتماعی استان | 101 | |||
| 3-1-1-2- وضعیت طبیعی و اقتصادی لستان | 107 | |||
| 3-2- شهر قم | 114 | |||
| 3-2-1- موقعیت تاریخی شهر قم و وجه تسمیه آن | 114 | |||
| 3-2-2- موقعیت مذهبی شهر قم | 116 | |||
| 3-2-3- آثار تاریخی شهر قم | 116 | |||
| 3-2-4-جغرافیا و حدود شهر قم | 118 | |||
| 3-2-5- توپوگرافی و شیب | 119 | |||
| 3-2-6- زمین‌شناسی و خاک | 119 | |||
| 3-2-7- زلزله و تکتونیک | 120 | |||
| 3-2-8-منابع آب | 121 | |||
| 3-2-9- جمعیت و مهاجرت | 122 | |||
| 3-2-10- اوضاع اقتصادی شهر قم | 126 | |||
| 3-2-11- توسعه کالبدی شهر قم | 128 | |||
فصل چهارم: بررسی اسکان غیررسمی در محله قلعه کامکار شهر قم و تحلیل وضع موجود |
134 | |||
| 4-1-موقعیت جغرافیایی محله قلعه کامکار | 134 | |||
| 4-2- تاریخچه شکل‌گیری محله قلعه کامکار | 134 | |||
| 4-3- گردآوری اطلاعات میدانی | 135 | |||
| 4-4- ویژگی های اجتماعی | 136 | |||
| 4-4-1- جمعیت و خانوار | 136 | |||
| 4-4-2- مهاجرت | 137 | |||
| 4-4-3- میزان سواد و تحصیلات | 139 | |||
| 4-5- ویژگی های اقتصادی و اشتغال | 140 | |||
| 4-6- ویژگی های مالکیت زمین و مسکن | 142 | |||
| 4-7- ویژگیهای کالبدی | 142 | |||
| 4-7-1- مسکن | 142 | |||
| 4-7-2- تاسیسات موجود در محله | 144 | |||
| 4-7-3- کاربریها | 144 | |||
| 4-8- مشکلات موجود در خانه و ساکنین آن | 145 | |||
| 4-9- مشکلات موجود در محله | 146 | |||
| 4-10- جمع‌بندی | 147 | |||
فصل پنجم: راهکار و پیشنهادات |
150 | |||
| 5-1- راهکارهای جهانی در برخورد با اسکان غیررسمی | 150 | |||
| 5-2- مختصری از راهکار و پیشنهادات موجود برای ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی در ایران | 154 | |||
| 5-3- آزمون فرضیه‌ها و پاسخ به سئوالات تحقیق | 158 | |||
| 5-4- ساماندهی اسکان غیررسمی در محله قلعه کامکار شهرقم | 160 | |||
| 5-5-عناوین پژوهشهای پیشنهادی | 175 | |||
منابع و ماخذ |
176 | |||
فهرست نقشه ها و تصاویر
|
|
||||
| نقشه ها | |||||
| نقشه ایران و استان قم | |||||
| نقشه استان قم به تفکیک بخش | |||||
| نقشه شهر قم | |||||
| نقشه محله قلعه کامکار | |||||
| تصاویر | |||||
| تصویر هوایی شهر قم | |||||
| تصویر هوایی از محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر رها بودن فاضلاب خانگی و آبهای غیر بهداشتی در سطح محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر پراکندگی نخاله های ساختمانی و زباله در سطح محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر دستفروشی در محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر جمع آوری زباله توسط مامورین شهرداری در محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر کوچه های تنگ و باریک در محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر بازی کودکان در کوچه و معابر خاکی در محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر عبور برق فشار قوی از کنار محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر حفاری کوچه برای لوله گذاری اب | |||||
| تصویر پراکندگی نخاله ساختمانی در سطح محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر نگهداری دام در محله قلعه کامکار | |||||
| تصویر نمایی ار محله قلعه کامکار | |||||
| تصویرخانه های بسیار کوچک و محقر در محله قلعه کامکار | |||||
| دور نمایی از ضلع شمالی محله قلعه کامکار | |||||
| دور نمایی از ضلع جنوبی محله قلعه کامکار | |||||
| نمایی از محله قلعه کامکار و پراکندگی خانه ها | |||||
فهرست نمودارها
|
صفحه
|
|||
| نمودار جمعیت استان قم در سال 75-35 | 102 | |||
| نمودار هرم سنی جمعیت استان قم در سال 1375 | 104 | |||
| نمودار جمعیت باسودان 6 ساله و بیشتر استان در سال 1375 | 105 | |||
| نمودار نرخ فعالیت و بیکار در جمعیت فعال 10 ساله وبیشتر در سال 1375 | 113 | |||
| نمودار نسبت جمعیت بر حسب سن در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار نسبت جمعیت برحسب تابعیت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار نسبت جمعیت برحسب مدت اقامت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار نسبت جمعیت برحسب محل اقامت قبلی در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار درصد پاسخ ها در علت تغییر محل اقامت قبلی در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار نسبت جمعیت برحسب استان محل اقامت قبلی در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار وضعیت تحصیلی جمعیت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار وضعیت سواد جمعیت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار درصد وضعیت دوره یا مدرک تحصیلی افراد با سواد در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار وضعیت فعالیت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار درصد جمعیت شاغل سرپرست خانوار بر حسب نوع شغل در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار وضعیت زناشویی جمعیت در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار درصد واحدهای مسکونی بر حسب تعداد اتاق در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار واحدهای مسکونی بر حسب مساحت زیر بنای خانه در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار واحدهای مسکونی بر حسب مساحت زمین در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار مسکونی با انواع اسکلت بر حسب مصالح عمده بنای ساختمان در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار خانوارها بر حسب تاسیسات در اختیار در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار ساختمان های مسکونی بر حسب نوع اسکلت بنای ساختمان در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار خانوار بر حسب نوع گویش زبان در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار خانوار بر حسب میزان درآمد در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
| نمودار خانوار بر حسب تعداد افراد خانوار در محله قلعه کامکار شهر قم | ||||
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- بیان مسأله
نرخ شهرنشینی در ایران مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه با سرعتی بیش از نرخ رشد طبیعی جمعیت بوده است. طی گذشت چهل سال از اولین سرشماری نفوس و مسکن، جمعیت کشور از حدود 18 میلیون نفر در سال 1335 به 60 میلیون نفر در سال 1375 رسیده است در حالیکه جمعیت شهری از 6/5 میلیون به حدود 8/36 میلیون نفر افزایش داشته است. در واقع جمعیت کشور در طول این چهل سال حدود سه برابر و جمعیت شهری 6/6 برابر شده است. این روند شهرنشینی در اواسط دهه 40 رشد شتابان گرفت و در دهه 60 به بعد، سرعت کمتری پیدا نمود، با مراجعه به تحقیقات انجام گرفته در خصوص مهاجرت، نوع و علل آن در کشور، به این قضیه پی‌برده میشود که عمده مهاجرت از نوع روستا به شهر بوده است، که وجود جاذبه‌های شهری از قبیل اشتغال، رفاه و امکانات موجود در شهر و عوامل پس ران مانند رکود اقتصادی، بیکاری، عدم وجود امکانات و کم توجهی دولتمردان و برنامه‌ریزان به روستا و شهرهای کوچک در سنوات قبل، زمینه را برای مهاجرت فراهم می کند.
از مهمترین عوامل شهرنشینی در دهه های اخیر، فروپاشی روابط سنتی در جامعه و جایگزینی هر چند ناقص روابط سرمایه‌داری بوده است که عمدتاً سبب دگرگونی روابط شهر و روستا و جابجایی‌های جمعیتی از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ شده است.[1]
پس از مهاجرت (چه از روستا به شهر یا از شهر به شهر) و ورود مهاجرین به شهرها بخصوص شهرهای بزرگ، اولین مشکل این دسته از انسانها، مسئله محل و مامنی برای سکونت میباشد. این دسته خاص از مهاجرین، بدلیل فقر مادی و عمدتاً بیکاری، با دست خالی رو به شهر آورده‌اند در حالیکه در همین مرحله اول، طعم تلخ مهاجرت را چشیده و بایستی فکر و چاره‌ای قبل یا در همان ابتدای ورود به شهر برای سکونت نمایند. لذا با حداقل سرمایه‌ای که در دست دارند به جبر و در پی یافتن مسکن ارزان قیمت یا زمینی ارزان یا بی‌صاحب به حاشیه شهر رانده میشوند و در آنجا سکنی می‌گزینند تا به امید اینکه در اندک زمانی در این شهر صاحب شغل و منصب شده و بتوانند با سرمایه‌ای بیشتر وارد متن شهر شوند و از امکانات، رفاه و شهری بودن برای خود و خانواده استفاده نمایند.
دسته دیگری از مهاجرین که از وضعیت مالی مناسب‌تری برخوردارند و بیشتر به دلیل امکانات و رفاه بیشتر در شهرها و احساس وجود استعداد و قابلیت بیشتر نسبت به اطرافیان خود، به فکر مهاجرت به شهر و شهرهای بزرگتر افتاده و با برنامه‌ریزی دقیق‌تری نسبت به دسته قبل وارد شهرها میشوند در‌اندک زمانی با استقرار در متن شهر خود را با شهر جدید وفق داده و خیلی زود وارد متن و اقتصاد شهری میشوند.
دسته اول، مردمی‌هستند که درصدی از حاشیه نشینان شهری را به خود اختصاص می‌دهند و فاقد مهارت لازم شهری و غیرماهر به شهر بوده و قادر به یافتن کار مناسب و رسیدن به آمال و آرزوهای از پیش اندیشیده خود نیستند و مابقی حاشیه‌نشینان، گروه‌هایی که با توصیه هم ولایتی‌های خود به شهرها گسیل میشوند یا شهروندانی که به دلیل ضعف شدید اقتصادی و فقر از متن شهر به حاشیه شهر رانده میشوند و یا گروه‌هایی که به دلایل دیگر به حاشیه شهر رو می‌آورند و در این مکان‌ها سکنی می‌گزیند. این نوع سکونت به دلیل اینکه از قبل برنامه‌ریزی نشده و در چارچوب قوانین و مقررات و طرح‌های شهری صورت نمی‌گیرد باعث مشکلاتی برای ساکنان این مناطق و شهر و شهروندان می‌گردد.
شهر قم به دلیل ویژگی خاص، زیارتی بودن و مهاجرپذیری این شهر همواره دست به گریبان حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی بوده است.
این پدیده در حاشیه ی کمربندی قم و در ضلع غربی و شمالی شهر به وضوح رخ می کند و چهره نامناسب، زشت و بی‌برنامه حاشیه و حاشیه‌نشینی شهر را نشان می‌دهد و این فقط ظاهر مسئله است و دیگر مشکلاتی که در بطن این مناطق نهفته بوده و گاهاً بروز می‌کند مسائل اجتماعی، جرم و جنایات، مسائل فرهنگی، مشکلاتی که برای تاسیسات و تجهیزات شهری به وجود می‌آید و. .. یکی از این محلات شهری قم، محله قلعه کامکار در شمال غربی شهر قم میباشد.
این پژوهش با شناخت ویژگیهای مختلف این منطقه با بهره گرفتن از آمار و ارقام به بررسی و تجزیه و تحلیل آنها می پردازد و علت شکل‌گیری، توسعه و در نهایت با بهره گرفتن از تجارب و مطالعات مشابه در کشور و حتی در جهان و همچنین قوانین و آیین‌نامه‌‌ای مربوطه، سعی در ارائه راهکارهای مناسب و اجرایی برای ساماندهی این محله از جنبه‌های مختلف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دارد.
2-1- فرضیات تحقیق
فرضیاتی که در این پژوهش با توجه به موضوع پژوهش، بافت محله و ویژگیهای آن در نظر گرفته شده است عبارت است از:
1- نوع اشتغال ساکنین محله قلعه کامکار شهر قم بیشتر از نوع اشتغال غیر رسمی و کارگری است.
2- ساخت و سازهای محله قلعه کامکار شهر قم قبلا طبق برنامه و طرح ریزی شهری نبوده لذا اکثر ساختمانهای مسکونی این محله فاقد پروانه ساخت و حتی سند شش دانگ رسمی می باشد.
3- علت غالب انتخاب محله قلعه کامکار شهر قم، توسط ساکنین محله برای سکونت، ارزانی زمین و خانه، برای داشتن خانه و سرپناه می باشد.
3-1- اهداف تحقیق
با بیان مسئله و طرح مشکل یک هدف اصلی و چند هدف جزیی وکاربردی از این تحقق مورد انتظار است که برای رسیدن به اهداف در ابتدا شناخت کامل موضوع و منطقه و تجزیه و تحلیل درستی از اطلاعات پایه، که در مرحله شناخت حاصل شده نیاز است و در نهایت ارائه راهبرد، سیاست، راهکار و اقدام، رسیدن به اهداف را میسر می‌کند. نظارت در ضمن اجرای برنامه‌ها و انعطاف لازم در برنامه از ضروریات کار میباشد تا اهداف محقق شوند. هدف اصلی در این پژوهش دستیابی به راهکار و پیشنهاداتی درخصوص ساماندهی وضعیت کنونی اسکان غیررسمی با بهره گرفتن از شناخت وضع موجود محله و تجارب مشابه در این زمینه میباشد.
هدف دیگر این پژوهش:
1- بررسی و شناخت وضعیت، مشکلات و محدودیت‌های موجود حاشیه‌نشینی در محله قلعه کامکار شهر قم و بررسی علت شکل گیری آن.
که پس از دستیابی به هدف بالا، راه برای رسیدن به هدف اصلی که ارائه پیشنهاد و راهکار برای ساماندهی وضعیت محله میباشد هموار می‌گردد.
4-1- اهمیت و ضرورت تحقیق
همواره مسائل و مشکلات شهری از دغدغه‌های مدیریت شهر و حتی کشور بوده است. حل مشکلات شهری نیاز به تخصص، درایت و مدیریت هوشمندانه دارد تا بتوان از پتانسیل‌ها، امکانات، قابلیت‌ها و منابع شهر استفاده کرده و با اولویت‌بندی صحیح برنامه، طرح و پروژه‌ها به مرور مشکلات شهری را در کنار هم و نه به صورت مجزا و ترتیبی حل و فصل نمود.
یکی از مشکلات و مسائل شهری حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی میباشد که نیاز به برنامه‌ی کوتاه مدت تا بلندمدت دارد. اهمیت پرداختن به مسئله حاشیه‌نشینی از نظر اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ارزشی برای شهر و شهروندان بسیار مهم و ضروری بوده و باید در نظر گرفته شود. مشکلات و مسایل که حاشیه‌نشینی بر چهره شهر می‌کشد و برخی از حاشیه‌نشینان خودآگاه یا ناخودآگاه بر شهر تحمیل می‌کنند، از جمله معضلات اساسی برای شهر و مدیریت شهر است که بایستی حل و فصل و ساماندهی گردد پس اهمیت اینگونه پژوهش‌ها در نشان دادن و ارائه راهکار و راه حل ها برای ساماندهی مناطق با اسکانهای غیررسمی روشن می‌گردد.
شهر قم با حدود یک میلیون جمعیت به عنوان مرکز استان قم و دومین شهر زیارتی کشور (بعد از مشهد) که در سند توسعه استان، این شهر با عنوان ام‌القراء جهان تشیع شناخته شده و به تایید مقام معظم رهبری رسیده است. ولی چهره نازیبایی که مناطق حاشیه‌ای شهر با اسکان غیررسمی ساکنان آن، به این شهر داده است در شان و منزلت یک شهری با چنین مختصاتی نبوده و ساماندهی مکان‌هایی مانند محله قلعه کامکار همواره از دغدغه‌های مدیریت شهر می باشد.
این مناطق حاشیه‌ای از نظر بهداشتی در وضعیت نامطلوب بوده و سیستم فاضلاب و دفع آبهای سطحی آنها بدرستی صورت نمی‌گیرد و برخی از خانه‌های مسکونی محله با مصالح نامتعارف است بنحوی که خانه و محل سکونت آنها از پایداری لازم برخوردار نبوده و عمدتاً دارای مساحت بنای اندک می باشد. بعضی از ساکنین در جوار خانه‌های خود هنوز دام نگهداری می‌کنند و فضولات حیوانی در بیرون خانه و در سطح قسمتی‌هایی از محله مشهود و قابل رویت است. در هر صورت اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش قابل دفاع بوده و انشاء الله بتواند در ارائه راهکارهای مناسب و اجرایی در ساماندهی محله قلعه کامکار یاری گر مدیریت شهری قم باشد.
5-1- سوالات تحقیق
قبل از ورود به موضوع پژوهش و بیان نمودن ابهام مشکل و مسئله تحقیق که باعث تبلور فکر انجام این تحقیق گردیده است و درک اهمیت و ضرورت انجام آن، تعدادی سئوال در ذهن ایجاد میشود که این پژوهش سعی می‌کند در پاسخ دادن به این سئوالات موفق باشد.
سئوالات هر تحقیق به دو نوع اصلی و فرعی تقسیم میشود سئوالات اصلی این تحقیق عبارتند از:
1- با شناخت ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی محله حاشیه‌نشین چه راهکارهایی برای ساماندهی آن از جنبه‌های مختلف اقتصادی، کالبدی و اجتماعی وجود دارد؟
2- چه عوامل و علت‌هایی باعث شکل‌گیری این بافت‌های حاشیه‌نشینی میشود؟
و سئوالات دیگر این تحقیق:
1- آیا اهالی محله حاشیه‌نشین قلعه کامکار از یک قوم و طایفه هستند؟
2- چه مشاغلی در بین اهالی آن بیشتر دیده میشود؟
3- چه ویژگی یا ویژگی‌هایی باعث شده است که این محله به عنوان یک منطقه با اسکان غیررسمی شناخته شود؟
4- چه تفاوت‌هایی بین ویژگیهای مختلف اهالی این محله به لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی با شهر قم دارد؟
[1] – فرخ حسامیان و دیگران، شهرنشینی در ایران،[تهران، انتشارات آگاه، 1377]، ص 15
