وبلاگ

:

 

خانواده سالم‌ترین و بهترین راه جهت برآوردن نیازهایآدمی می‌باشد، یكی از مهم‌ترین نقش‌های خانواده بقای نسل، تربیت فرزندان سالم و كارآمد و مفید برای جامعه است و هرگونه موفقیت و فراز و نشیبی كه در خانواده به وجود می آید و یا هر نقصان و كاستی كه بر خانواده تحمیل می شود در وهله اول اثرات مستقیمی بر فرزندان خواهد گذاشت (شمس، 1377).

 

مطالعه روابط والدین و كودك، یكی از بحث‌های علم روانشناسی را تشكیل می‌دهد، روابط بین كودكان و سایر اعضای خانواده را می‌توان به عنوان نظام یا شبكه ای از بخش‎هایی دانست كه در ارتباط متقابل با یكدیگرند. والدین ممکن است هم فرزند خودشان را دوست بدارند و هم این که آن ها را طرد کنند، و یا این که در عین دوست داشتن آن ها، در انضباط نیز سخت گیری نمایند. پاسخ کودک نیز صرفاً به یک جنبه از رفتار والدین یا شخصیت آن ها ارتباط پیدا نمی کند، بلکه تحت تأثیر ترکیبی از عوامل مختلف است (اسفندیاری ،1379).

 

اسمارت[1] (2001)، در پژوهشی دریافته است که چگونگی تعامل والد- کودک اغلب به عنوان پیش بینی کننده‎ای برای مشکلات رفتاری کودکان می‎تواند مورد استفاده قرار گیرد. تعامل‌هایی که معمولاً همراه با خصومت متقابل، بدبینی، کنترل بیش از حد و خشونت هستند در بسیاری از آسیب شناسی‎‌های دوران کودکی دخالت دارند(هالنستین، 2001).

 

پژوهش‎های متمركز بر عوامل والدین عموماً فرزندپروری را هم، در پرتو سبك‌های فرزندپروری جهانی (برای مثال، مقتدر، مستبد، سهل گیر )، و هم رفتارهای خاص والدینی (مانند شیوه های برقرارینظم )، مفهوم سازی نموده اند. و هم چنین دارلینگ[2] و استین برگ[3] (1993)، مدل نظری ارائه داده اند که در آن، سبك فرزندپروری از طریق تعدیل ارتباط بین رفتارهای والدینی و پیامدهای رفتاری، تأثیر غیرمستقیم روی این پیامد ها داشت (سامروف[4]، 2004).

 

پیشرفت تحصیلی دانش‎آموزان و بررسی عوامل تأثیر‎گذار بر آن، موضوع مهمی است که بخش عمده‎ای از پژوهش‎های علوم تربیتی و روان شناسی را به خود اختصاص داده است. به طوری که موفقیت در تحصیل، نقش مهمی در کسب فرصت‌های شغلی و ساختن زندگی آینده‌ی دانش‌آموزان دارد. در واقع آموزش مؤثر، بین گذشته، حال و آینده ارتباط ایجاد می­ کند (بریتزمن، 2003). محققان توافق دارند که علاوه بر آموزش بسیاری دیگر از عوامل از جمله، محیط، مدرسه، خانواده و محیط اجتماعی که کودک در آن زندگی می‎کند و هم‎چنین مشخصه‌ های فردی مانند هوش، شخصیت، سن، همسالان و انگیزه در عملکرد تحصیلی او نقش مهمی را ایفا می‎کنند. کاموراجا، کارو و اشمک (2009) و بوساتو و همکاران ، 2000، پرموزیک و همکاران، 2003) دریافتند که پیشرفت تحصیلی تنها پیامد هوش و امکانات آموزشی موجود در محیط نیست بلکه جنبه‎های روان شناختی، همانند ابعاد شخصیتی و سبک‎های یادگیری نقش مهمتری را دارند.

 

برای مثال ، اینفانته[12] و همکاران، 2001،  عنوان می‌کنند در گستره‎ی موفقبت تحصیلی، نقش شخصیت فراتر از هوش است. سیستم‎های موفق آموزش و پرورش در مقاطع مختلف تحصیلی، در کنار سنجش‎های گوناگون، بخشی را نیز به سنجش ابعاد روانی و شخصیتی دانش‎آموزان اختصاص می‎دهند تا به وسیله نتایج حاصل از آن و انجام اقدامات مورد نیاز به پیشرفت تحصیلی آنان کمک نمایند. اصولاً تدوین برنامه‌های آموزشی باید طوری باشد که آموزندگان را در شرایط سازگاری روانی، به سوی به کار بستن همه توانایی‎هایشان هدایت کنند( دهقان، 1385).

 

1-2. بیان مسأله:

 

خانواده[13] از نهادهای مهم وبنیادی جامعه است که نقش اساسی در زندگی فرد وجامعه دارد.اهمیت خانواده بعنوان یک نهاد اجتماعی مساله ای غیر قابل تردید است. اگر چه فرزند از جامعه و همسا لان تاثیر می گیرد ولی بیشتر تحت تاثیر خانواده است.تاثیر خانواده در کودک ونقش های مهم آن در جنبه های سازندگی، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی وغیره بسیار مهم وعظیم است(قائمی، 1375).

 

تاثیر خانواده در رشد همه جانبه کودک ار لحظه تولد آغاز شده وبا قدرت وفراگیری خاصی آشکار می شود ودر سراسر زندگی باقی می ماند.روابط صحیح ومتعادل والدین وفرزندان یکی از عوامل موثر در سلامت وبهداشت روانی آنان است. تحقیقات نشان می دهند که در بین عوامل مختلفی که در پرورش وشخصیت سالم در کودکان و نوجوانان موثرندتاثیر متقابل کودک ووالدین و نحوه برخورد وارتباط والدین وکودک از مهمترین وبنیادی ترین عوامل محسوب می شود. (نوابی نژاد،1370)

 

از طرف دیگر پیشرفت تحصیلی [14]موضوعی است که بخصوص در حال حاضر مورد توجه تمامی کشورهای جهان است وهر ساله مقدار زیادی از بودجه جوامع صرف تحصیل کودکان ونوجوانان می شود .(قاجاریه،1372).ارقام یونسکو نشان می دهد که مجموع هزینه های دولت ها برای آموزش وپرورش در کشورهای در حال توسعه از 8میلیارد در سال 1965به بیش از 92 میلیارد دلار در سال 1980 افزایش یافته است.(برومند،1378).زیرا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از مهمترین وعینی ترین معیارها برای بررسی وارزیابی کارایی واثر بخشی نظامهای آموزش وپرورش است (مهر افروز،1378).وتمام کوششها وتلاش های این نظام در واقع جامه عمل پوشیدن بدین امر تلقی می شود .(شلویری ،1377).

 

همچنین پایگاه اجتماعی خاستگاه بسیاری از متغیرهای به هم وابسته ژنتیکی واکتسابی است. از ویژگی های مشخص پایگاه اجتماعی می توان از تعلیم وتربیت وشغل والدین، هوش بهر ورفتار کلامی آنها، در آمد خانواده ،وضع بهداشتی ،تجارب تربیتی، همسایگان وشرایط زندگی، نگرش های گوناگون در باب آموزش وپرورش، پیشرفت وامکان کنترل بر مقدرات ومانند اینها نام برد بررسی اثرات متنوع عوامل اجتماعی، اقتصادی در پبشرفت تحصیلی اهمیت فراوان دارداز مدتها قبل معلوم شده است که روند هوش بهر وموفقیت بچه ها با وضع اجتماعی خانواده هایشان تغییر می کند بسیاری از محققان دریافته اند که نمرات کودکان در آزمون های هوشی موجود به طور اساسی به شغل پدر، تعلیم وتربیت والدین ودرآمد خانواده مرتبط ووابسته است (مهدی پور ،1386).

 

نخستین تحقیقات منظم وجدی در مورد رابطه شخصیت کودک با فضای روانی –تربیتی خانواده و نحوه رفتار والدین توسط پزوهشگرانی مانند (کازانین ،سیج ونایت) [15]آغاز شد.(شاملو،1375).

 

 

خانواده یک نظام طبیعی و اجتماعی است که افراد خواسته یا ناخواسته به آن وابسته اند و اولین کانونی است که فرد در آن احساس امنیت می کند و مورد پذیرش و حمایت قرار می گیرد. مطمئناً ساخت و فضای خانواده ، نقش مهمی در عملکرد و رفتار فرد ایفا می کند. كیفیت تعامل والدین و فرزندان، وضعیت اقتصادی –اجتماعی خانواده و تحصیلات والدین همواره به عنوان تعیین‌کننده‌های مهم عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان شناخته شده است(هانوشک[16] ،1986؛ نقل از آکسوی[17] ، لینک[18]؛ 2000).

 

از جمله متغیرهایی که در ارتباط با شیوه های فرزند پروری مورد توجه و بررسی محققان و پژوهشگران روان شناسی و متخصصین تربیتی قرا رگرفته است  می توان به رشد اجتماعی (مهرابی، 1376)، سازگاری اجتماعی،  عزت نفس و خود کنترلی (برک،به نقل از مارسل، 1997)نیز (حسینیان آقا ملکی، 1376)، بلوغ شخصیتی (لامبورن و همکاران [19]1991،به نقل از لیل آبادی، 1375)، انگیزش (پیزو، 1993، گلیسون و دیگران [20]به نقل از شارون و همکاران 1997) خود تنظیمی ( ملک مکان، 1378)و مکان کنترل، رشد اخلاقی، اضطراب و هوش(برندت،1997 به نقل از مهر افروز 1378) اشاره نموددر همین رابطه نتایج تحقیقات دوبینس[21] (2006)،  برومند نسب (1373)  مهر افروز (1378) و پور عبدلی و همکاران (1387)نشان می دهد والدینی که انتظارات درونی بیشتری از فرزند خود داشته و از نظر سطح پاسخگو بودن (گرمی، پذیرش و تعهد) و درخواست کنندگی(کنترل و نظارت)  در سطح بالایی باشند و به شیوه اقتدار منطقی با فرزندان خود رفتار نمایند، فرزندانشان دارای کنترل درونی می شوند.

 

سوال اصلی این تحقیق این است که بین شیوه های فرزندپروری و درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس چه رابطه ای وجود دارد.

 

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

 

خانواده به دلیل نقش تربیتی وفرهنگی خود در پرروش انسان های متفکر، آگاه وبالنده نقش بسیار موثری می تواند ایفا کند.اگر ابعاد این نهاد تربیتی به درستی تحلیل شود معلوم می گردد که سلامت وپویایی جامعه به سلامت وپویایی خانواده ارتباط دارد.(ملکی،1385).انجام این تحقیق می تواند اطلاعات ارزنده ای در اختیار مسئولین و برنامه ریزان آموزش و پرورش قرار دهد و با توجه به اینکه چنین تحقیقی در استان هرمزگان انجام نشده است اهمیت آنرا دو چندان می کند

 

نتایج این تحقیق می تواند مسئولان و برنامه ریزان را یاری دهد تا بتوانند زمینه لازم جهت درگیری بیشتر والدین در امور تحصیلی فرزندانشان را فراهم نمایند و همچنین روش صحیح تربیت فرزندان را به والدین آموزش دهند.

 

پیشرفت تحصیلی و سلامت روانی یکی از مهمترین و عینی‎ترین معیارها برای بررسی و ارزیابی کارایی نظام‌های تربیتی است. از طرفی دانش‎آموزان بزرگترین سرمایه‌های انسانی در هر جامعه به حساب می‎آیند؛ زیرا می‎توانند با هم در آمیختن نیروی جوانی و علم و مهارت آموخته شده چرخ های پیشرفت و توسعه را به حرکت در آورند.

 

مسأله پیشرفت تحصیلی یکی از مسائل مهم آموزش و پرورش در تمام نقاط دنیا است. چنانچه بخواهیم مدارس، دانش‎آموزان موفق و کار‎آمدی پرورش دهند ضروری است عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی را بشناسیم و برنامه‎ ریزی دقیق در همین راستا به عمل آید. در هر جامعه‎ای دانش‎آموزان سازنده‌ی فردای آن جامعه و کسانی هستند که باید پذیرای مسئولیت های آن جامعه باشند. به همین دلیل است که امروزه آموزش و پرورش جایگاه ویژه‎ای دارد و مردم در سراسر دنیا در پی یافتن راه هایی برای بهبود آموزش و پرورش آینده سازان کار آمدتر هستند (الیاس، 2002).

 

هر سال آموزش و پرورش و خانواده ها سرمایه و هزینه‎های زیادی را جهت سلامت و تحصیل موفق دانش‎آموزان صرف می‎کنند. پرورش درست دانش‎آموزان از نظر روانی و تحصیلی باعث می‎شود که فارغ‎التحصیلانی کارآمد تحویل جامعه داده شوند که دارای بنیه‎ی علمی و توان عملی لازم هستند و سرمایه و هزینه به کار رفته به شکل بهینه‎ای بازدهی خواهد شد.

 

1-4. اهداف پژوهش

 

1-4-1. هدف کلی:

 

• بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری و درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

[1]-Esmart.E,S

 

[2]-Darling .D,S

 

[3]-Astinbergh. A,E

 

[4]- Samerof.S,G

 

[5]-Academic Achievement

 

[6] -Britzman, D. P.

 

[7] -Komarraju, M

 

[8] -Karau, S. J

 

[9]-Schmeck, R.R

 

[10] -Busato, V. V.

 

[11] -Permuzic, T.

 

[12]-Ienfante, E

 

family-[13]

 

Educational achivement-[14]

 

Kassanin&night and sage-[15]

 

[16] . Hanushek

 

[17] . Aksoy

 

[18] . Link

 

Lamborn andet al-[19]

 

Pizoo,gleason-[20]

 

dobbines-[21]