وبلاگ

زلزله یک پدیده طبیعی است که تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی بشری دارد.  متأسفانه کشور ایران در حال حاضر درصدر کشورهایی است که وقوع زمین‌لرزه در آن با تلفات بالایی همراه است. زلزله خیز بودن اکثر نقاط کشور و بالا بودن میزان خطر لرزه پذیری مناطق مختلف، مساله دیگری است که اهمیت مساله کیفیت را در ساخت و سازها دو چندان می کند.در کشور ما در فاصله زمانی هر 10 سال، یک زلزله با بزرگی بیش از 5/6 ریشتر رخ می دهد و این خود زنگ خطری برای همه دست اندرکاران ساخت و ساز می باشد.آیین نامه2800، مدارس را در زمره ساختمان های با اهمیت زیاد در نظر گرفته و ضریب ایمنی بالاتری را برای فضاهای آموزشی، نسبت به ساختمان های دیگر، اعمال می کند.[1]با توجه به حضور هزاران معلم و دانش آموز در این فضاها، توجه به استحکام سازه ای ساختمان مدارس از اهمیت بالایی برخوردار است.
اجرای بهسازی لرزه ای ساختمانهای آموزشی یکی از اولویتهای اصلی دولت بعد از وقوع زلزله بم به شمار می­رود. این واقعه توجه دولتمردان را به این نکته جلب کرد که بهسازی ساختمانهای آموزشی در كشور ایران یک ضرورت تاریخی است كه اگر پاسخ مناسب به آن داده نشود درمقابل نسلهای آتی كشور كه متاثر از این حادثه میگردند مسئول خواهند بود. لذا این امر منجربه تخصیص اعتبارات دربخشهای مختلف كشور به منظوربهسازی شریانهای اساسی وساختمانهای عمومی كشورازجمله طرح تخریب وبازسازی وبهسازی مدارس فرسوده كشورگردید. درراستای تحقق این امر سازمان نوسازی مدارس کشوربعنوان متولی امر مقدس مدرسه سازی ؛ مقاوم‌سازی مدارس موجود وهمچنین ارتقاء ضریب ایمنی مدارس در دست اجرا را در دستور کار خود قرار داده است[2]. با توجه به اهمیت بالای این موضوع , بررسی مشکلات پیش آمده در مسیر بهسازی لرزه ای(مقاومسازی) واولویت بندی کردن آنان وارائه راهکار در مورد آن از ضروریات امر می باشد که مادر این تحقیق برانیم به این مهم دست یابیم.

1-2      اهمیت موضوع:

از اقدامات مهم و تأثیرگذار در کاهش خطرپذیری کشور در برابر زلزله،تخریب بازسازی و بهسازی لرزه‌ای ( مقاوم‌سازی) ساختمان‌های موجود است که  چند سالی است که در دستور کار قرار گرفته و با حمایت دولت  و مجلس شورای اسلامی، اعتبار مناسبی برای مقاوم‌ سازی و بازسازی مدارس خطرآفرین کشور اختصاص یافته است .تجربه واقعه اندوهناک زلزله شهر تاریخی بم علاوه بر اینکه واقعیت فاجعه ناشی از فرسودگی وقدمت ساختمانها را آشکار نمود؛متذکر گردید که مدارس احداثی سالهای اخیرمی تواند بعنوان پایگاه امن ومقاوم وماندگار در امر امداد وکمک رسانی زلزله زدگان ویا بازماندگان دیگر حوادث غیر مترقبه مورد استفاده قرار گیرد.با این اوصاف بودجه ای در اختیار سازمان نوسازی مدارس کشور قرار گرفت تا برای تخریب وبازسازی ومقاوم سازی مدارس بدون استحکام در سراسر کشور هزینه نمایند.
از سال 85  سازمان نوسازی مدارس  بعنوان متولی این امر قدم به میدان گذاشته وتاکنون ساختمانهای آموزشی زیادی رادر سطح کشور مقاوم نموده که گاها” بعلت عوامل مختلفی این امر متوقف ویا به کندی پیش رفته است.با توجه به اهمیت بالای این موضوع عنوان تحقیق بررسی مشکلات پیش آمده در این مسیر وارائه راهکار در مورد آن می باشد.   در ریشه یابی علت این مساله، عموما هر یک از طرفین درگیر در ساخت پروژه، دیگری را مقصر می داند. کارفرما و مشاور، پیمانکار را مسئول این مساله می دانند و پیمانکار آن دو را. اما برای اصلاح این وضعیت باید همه جوانب را در نظر گرفت. مسائل اساسی و بنیادینی نیز وجود دارد که از حیطه اختیارات طرفین خارج است. برای گرداوری مشکلات از ایده ونظرات مسئولین مقاومسازی نوسازی های مراکز استان ومسئولین وپیمانکاران دست اندرکار استفاده وبه تفسیر و ارائه راهکار جهت آن می پردازیم.

1-3      بیان مساله

در حال حاضر متولی اصلی طرح مقاومسازی ,تخریب بازسازی  مدارس کشور سازمان نوسازی,توسعه وتجهیز مدارس کشور به شمار میرود.در طی سالهای گذشته از سال1385فعالیتهای مختلفی در خصوص اجرای مقاومسازی توسط آن سازمان صورت پذیرفته که به صورت خلاصه در ادامه آمده است.
در این تحقیق برآنیم تا از ایده ونظرات مسئولین مقاومسازی ادارات نوسازی استا نها و مسئولین و پیمانکاران دست اندرکاربهره مند شده تا در مورد مشکلات این طرح ؛به طور مثال همکاری بهره برداران مدارس، عدم تخصیص بودجه، مشکلات اجرایی، عدم تجربه پیمانکاران آگاهی کاقی بدست آوریم.در این بررسی مطمئنا  مشکلات در شرایط جغرافیایی و زمانی متفاوت و برای همه مدارس یکسان نخواهد بود وحتی نوع اسکلت و اجرای طرح بهسازی لرزه­ای نیز باعث مغایرتهایی خواهد شدکه باید به آن توجه نمود.
در ضمن در حین مراحل اجرایی پروژه از مطالعه تا اجرا نیز مسائل غیر قابل پیش بینی بوجود خواهد آمد که کل مسیر پروژه را تحت الشعاع قرار خواهد دادکه با بررسی آن می توان به برنامه ریزی دقیقی دست یافت.
در این پژوهش سعی شده است با نگاهی جامع نگر، چالشها و مشکلات پیش روی اجرای مقاومسازی  فضاهای آموزشی در سازمان نوسازی مدارس شناسایی  واولویت بندی نماید. این پژوهش می تواند به مسئولین سازمان نوسازی مدارس کشور، ادارات کل نوسازی مدارس استانها و بخصوص اداره کل نوسازی مدارس استان یزد کمک کند تا با شناسایی و اولویت بندی مشکلات فراروی مقاومسازی و بکارگیری تمهیدات لازم، از بروز آنها پیشگیری نموده و یا نسبت به رفع آنها اقدام نمایند.
نتایج این پروژه همچنین می تواند به مدیران سازمان های دولتی و غیر دولتی مانند راه و شهرسازی، بنیاد مسکن و… که در آینده به سمت مقاومسازی پروژه های مهم دولتی پیش میروند ؛یاری رسانده و در راستای بالابردن کیفیت پروژه ها و دستیابی به اهداف کیفی با حداقل هزینه و در کمترین زمان، یاری رساند.