قطعی یک واقعه نگران کننده که آینده نوجوان را تهدید می کند ندانند و از آنجا که بسیاری از علائم بلوغ ناشناخته و مجهول مانده است آن را بیان و درصدد مشخص کردن بسیاری از این علائم هستیم و همانطور که نوجوانان بخش قابل توجهی از جمعیت جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران را تشکیل می دهند در فصل سوم به بلوغ در ایران توجه خاصی شده و با مطالعه تطبیقی فرایند بلوغ را بهتر می شناسیم.
ب) سوال های تحقیق
1) آیا پیشرفت تکنولوژی و همچنین آب و هوا در بلوغ زودرس تاثیر دارد ؟
2) چرا در حقوق کیفری سن مسئولیت و بلوغ پائین است ؟ آیا سن تغییر یافته است ؟
3) مشکلات نوجوانان در دوره بلوغ چیست ؟ راهکارهای برخورد با این مشکلات چیست ؟
فرضیه های تحقیق:
1 – پیشرفت تکنولوژی و شرایط آب و هوایی گرم به طور کلی محیط در بلوغ زودرس تاثیر دارد .
2- تعیین سن بلوغ شرعی مصرحه در قانون به عنوان ملاک سنی پذیرش مسئولیت کیفری و ازدواج منطبق با روح و فلسفه حقوق کودک نیست . در سال های اخیر برای پایین بودن سن بلوغ و مسئولیت در حقوق کیفری تدابیری اتخاذ شده است .
3- در دوران بلوغ تصمیم گیری مشکل تر ، بدخلقی ها بیشتر ، روابط والدین و فرزندان پر تنش تر است.
اهداف تحقیق:
1 – ضرورت خاص به بررسی مشکلات نوجوانان در دوره بلوغ و دادن راهکارهای مناسب به والدین و جامعه برای برخورد با نوجوانان .
2 – مشخص نمودن خلاء های قانونی موجود و راهکارهایی برای حل مشکلات نوجوانان بزهکار.
3 – پیشنهاد ایجاد محیط هایی برای آشنایی بیشتر نوجوانان با این دوره مهم و حساس زندگی و جلوگیری از مشکلات رفتاری نوجوان در سنین بالاتر
4 – توجه به بلوغ فکری در تصمیم گیری های قضایی در رابطه با نوجوان بزهکار.
فصل اول: بلوغ
مبحث اول: مفاهیم و تعریف
اگرچه والدین از ابتدای تاریخ از جوانان خود شکایت داشتند شکی نیست که طی کردن دوران نوجوانی آسان تر بود، زمانی که سرعت زندگی پایین تر، انتخاب ها کمتر، نقش جنس ها کاملاً مشخص و معین و نفوذ و فشار و وسایل ارتباط جمعی تقریباً صفر بود. شاید ما، در آرزوی زمان «ساده تری» باشیم ولی آنچه مسلم است آن روزها برای همیشه رفته اند. امروزه مرز میان دختری و زنیت، به طور قابل ملاحظه ای محو و کدر شده است. صرف نظر از اینکه آیا دختری واقعاً فرایند فیزیکی بلوغ را آغاز کرده فشارهای اجتماعی برای خودنمایی هرگز به این شدت نبود. همین فشارها چالش عظیمی برای رابطه مادر- دختر به وجود می آورد و این در موقعیتی است که دخترها سعی دارند معنی و مفهومی برای هیجانات تند، آرزوها و خواسته های احساسی عمیق خود پیدا کنند[1]. در این مبحث با مفهوم بلوغ به طور مشخص آشنا می شویم.
گفتار اول: بلوغ
بلوغ مرحله ای از زندگی است که توأم با تحولات جسمی و روحی بارزی می باشد. عده ای می گویند در طول عمر هر انسانی سه نقطه ی حیاتی وجود دارد که عبارتست از تولد، ازدواج و مرگ. ولی در این اظهار نظر مرحله ی بلوغ نادیده گرفته شده زیرا بلوغ قبل از ازدواج رخ
می دهد و اگر بلوغی در کار نباشد ازدواج ممکن نخواهد بود[1].
الف) مفهوم لغوی بلوغ
از نظر لغوی، بلوغ در زبان فارسی به مفهوم «رسیدن به سن رشد» «مرد شدن»، «زن شدن»، «رسیدگی»، «پختگی و به حد کمال رسیدن» می باشد[2].
بنابراین، به مرحله ای از رشد و تکامل در مسیر زندگی شخصی اطلاق می گردد که منجر به تغیرات خاص جسمانی وی می شود و او را برای باروری جنسی توانمند می سازد.
از نظر دانشمندان علوم طبیعی، بلوغ دوران تحول ناگهانی و تکامل بیولوژیکی موجود می باشد که در این دوران با آن تغییراتی را در حالات روحی، روانی و رفتارهای وی پدید می آورد. به عبارتی دیگر، دوران بلوغ را می توان دوران اکتساب تدریجی زمان باروری دانست. دوره ای که تغییرات تکاملی در مغز و غدد فرد، منجر به تغییرات جسمانی، روحی، روانی و رفتاری وی می گردد[3].
ب) مفهوم پزشکی بلوغ
بلوغ فرایند شگفتی است مشتمل بر یک رشته تغییرات هورمونی در بدن و مغز دختر. اگرچه بسیاری از مردم، بلوغ را دوره ای می دانند که با اولین قاعدگی دختر شروع می شود ولی این واژه ارتباط با کل توالی رشد دارد که منجر به بلوغ زایشی و بلوغ جنسیتی می گردد. نشانه های فیزیکی آن افزایش رشد، بزرگ شدن سینه، موهای زیر بغل و جاهای دیگر و بوی بدن است که در نتیجه ی فعال شدن غده های برون ریز در آن مناطق ظاهر می شود. اولین قاعدگی در پایان این فرایند صورت می گیرد.
کل این توالی حدود چهار سال یا چهار سال و نیم طول می کشد، اگرچه بعضی از دخترها خیلی زودتر به بلوغ می رسند تغییرات هورمونی در مغز شروع می شود. به مدت هشت سال از کودکی تا قبل از بلوغ دو هورمون به نام گنادوتروپسین ها- LH، هورمون جسم زرد و FsH، هورمون محرک فولیکول- که تخمدان ها را تحریک می کنند، ابتدا در سطح خیلی پایین و در بدن قرار دارند در سن یازده سالگی بالا می آیند و در همان سطحی که در زن بعد از دوره ی یائسگی دیده می شود، قرار می گیرند!
بالا آمدن سطح این هورمون ها چند ماه قبل از بزرگ شدن سینه ها اتفاق می افتد و آن زمانی است که هیپوتالاموس شروع به آزاد کردن هورمون آزاد کننده گنادوتروپسین می کند. آن هم به نبه خود سبب آزاد شدن هورمون LH و FsH از هیپوفیز می شود که سبب رشد فولیکول تخمدانی و تولید استروژن و تستوسترون می شود. استروژن رشد سینه، رشد استخوان و توزیع چربی در جنس مؤنث را سبب می شود و تستوسترون سبب تحریک جنسی و افزایش ترشح غدد سبابه و ایجاد آکنه می گردد. مدتی طول می کشد تا تخمک گذاری به طور منظم صورت گیرد. در این زمان، عادات ماهیانه ی دختر، معمولاً بدون تخمک گذاری است و می تواند غیر منظم و شدید باشد.
بالا آمدن سطح این هورمون ها چند ماه قبل از بزرگ شدن سینه ها اتفاق می افتد و آن زمانی است که هیپوتالاموس شروع به آزاد کردن هورمون آزاد کننده گنادوتروپسین می کند. آن هم به نوبه خود سبب ازاد شدن هورمون LH و FSH از هیپوفیز می شود که سبب رشد فولیکول تخمدانی و تولید استروژن و تستوسترون می شود. استروژن رشد سینه، رشد استخوان و توزیع چربی در جنس مونث را سبب می شود و تستوسترون سبب تحریک جنس و افزایش ترشح غدد سبابه و ایجاد اکنه می گردد. مدتی طول می کشد تا تخمک گذاری به طور منظم صورت می گیرد. در این زمان، عادات ماهیانه دختر، معمولا بدون تخمک گذاری است و می تواند غیر منظم و شدید باشد. 25 تا 50درصد دختران برای 4 سال اول قاعدگی دوره های بدون تخمک گذاری دارند. عوامل گوناگونی در عملکرد غده هیپوفیز و هیوتالاموس و درنتیجه زمان شروع قاعدگی تاثیر می گذارند. این عوامل می تواند هیجانات و باورهای قوی، ساختار بدن، رژیم غذایی، پویایی خانوادگی و ضمنا ساختار ژنتیکی باشند. تا چهل سال بعد عملکرد زایشی و قاعدگی دختر و سپس زن باز هم متاثر از این عوامل از جمله افکار و هیجاناتش خواهد بود. هر زنی که به هنگام استرس، قاعدگی اش دیر یا زود رخ دهد یا اصلا اتفاق نیفتد باید علت را خودش بداند. شروع دوران بلوغ در دختران بسیار متفاوت است، در بعضی بسیار زود و در برخی دیر است. ولی با همه پستی و بلندی ها، بلوغ فرایند طبیعی زندگی است که به ندرت نیاز به درمان دارویی دارد[4].
ج) مفهوم حقوقی و فقهی بلوغ
بلوغ در فقه رسیدن طفل است به حال احتلام (در مرد) و حیض یا حمل در مورد زنان. علامات بلوغ عبارت است از: الف) روئیدن موی عانه ب) روئیدن موی صورت ج) احتلام د) گذشتن پانزده سال قمری از تاریخ تولد (ماده 35 قانون جزا[5])
علامات بلوغ اناث عارت است از:
الف) حیض
ب) حمل
ج) گذشتن 9سال قمری از تاریخ تولد
بلوغ در اصلاح حقوقی سنی است که قانونا شخص طبیعی می تواند اداره کارهای خود را برعهده بگیرد و از حقوق مدنی برخوردار گردد. [7] رسیدن شخص به سن معینی است که در آن عادتا از نظر جسمی و روحی به حد کمال می رسد و می تواند به طور مستقل در دارایی و حقوق مالی خویش تصرف کند. [8]
د) مفهوم نوجوانی: در فرهنگ و بستر آمده است «نوجوانی انتقال از مرحله ی آخر کودکی به مرحله بالندگی و کمال است» یادوره ای از جریان تدریجی زندگی را نوجوانی می گوید که با تحول عمیق دذر جسم و روان و قدرت تجسم و تخیل زیادی همراه است.
مرحله ی بلوغ جنسی در شرایط تحول بهنجار در دوره ی نوجوانی به وقوع می پیوندد. دوره نوجوانی مرز مشخصی ندارد اما تقریبا از 12 سالگی شروع می شود و تا آخر دوره ی دوم زندگی انسان ادامه می یابد.
سازمان بهداشت جهانی دوره ی نوجوانی را از 10 تا15 سالگی و دوره ی جوانی را از 16 تا 25 سالگی تخمین زده است[9].
[1]- گوهری، مریم، تنباکویی، محمدرضا، از بلوغ تا یائسگی، چاپ اول، نشر تربیت، تهران، 1383، ص12.
[2] – صانعی، نیر السادات، راهنمای جامع دختران نوجوان، چاپ اول، نشر اندیشمند، 1385، ص16.
[3] – همان، ص16.
[4] – نورتراپ کریستین، مترجم توران دخت، تمدن، همان، ص46 و47
[5] – مواد قانونی در فصل 3 بررسی شده
[6] – جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، نشر گنج دانش، چاپ احمدی، چاپ دوم، پاییز 1367، ص
[7] – ساکت، محمدحسین، شخصیت و اهلیت در حقوق مدنی، مشهد، نشر مولف، 1370، ص 177
[8] – فصیحی زاده، علیرضا، اذن و آثار حقوقی آن، قم، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377، ص 75
[9] – اکبری، ابوالقاسم، مشکلات نوجوانی و جوانی، نشر ساوالان، چاپ اول، پاییز 1381، ص4
6- نور تراپ، کریستین، مترجم توران دخت، تمدن، دختران نوجوان، نشر فلسفه، چاپ آرین، 1385، ص45
.Teenage . 1
[2]
2 . juvenile
[4]. لطف آبادی ، حسین ، روانشناسی رشد کاربردی ( نوجوانی و جوانی ) ، نشر اسپید ، چاپ اول ، 1379 ، ص 13 .
[1]. نهج البلاغه
تاثیرات محیط بر سلامت روح و روان , درکنار سلامت جسم، موضوعی بسیار قابل توجه است. درست است که میزان آمادگی ابتلا به اختلالات روانی وتوانایی مقابله با آنها در افراد متفاوت است و می تواند جنبه موروثی داشته باشد, ولی در بسیاری از موارد عوامل محیطی هستند که در برهم خوردن تعادل روانی فرد نقش موثری دارند. بعنوان مثال عواملی چون آرامش, هویت فردی, حس اعتماد وعزت نفس و داشتن انگیزه و محرک در تعادل و سلامت روانی نقش بسیار مهمی دارند و محیط فیزیکی می تواند بر این عوامل اثر گذار باشد. همچنین چگونگی روابط اجتماعی فرد ازعوامل مهم دیگر اثرگذار برسلامت روانی فرد هستند و کیفیت محیط فیزیکی می تواند برچگونگی برقراری روابط اجتماعی و شکل گیری دوستی ها اثر داشته باشد. بنابراین طراحی صحیح می تواند در تعدیل محیط فرد و بهره بردن از شرایط محیطی مناسب موثر باشد و با کنترل و کاهش فشارهای محیطی، فرصتی برای بهبود, در اختیار فرد قرار دهد و از طرف دیگر با عوامل محیطی مناسب موجب تسهیل و تسریع روند بهبود اختلالات روانی چه در معنای حاد وچه در معنای برهم خوردن کوتاه مدت تعادل روانی, شوند. این توجهات در طراحی ممکن است دخالت در محیط زندگی یا کار فردی را ایجاد کند ویا تنها کنترل عوامل محیطی باشد, به گونه ای که بتوانند تاثیرات خوبی چون آرامش بخشی وایجاد اعتماد به نفس بر فرد داشته باشند. این موضوع در طراحی وساماندهی خانه ها، مجتمع های مسکونی و محدوده های زیستی بسیار قابل توجه است.
2-1- طرح مسأله
امروزه به علت نگرش کمی به مسکن وتوجه به رفع کمبود آن از یک طرف و نگرش سودجویانه ازطرف دیگر, بسیاری از ارزش های انسانی, اجتماعی, بومی و فرهنگی نادیده گرفته می شود. شهر مشهد نیز همچون سایر شهرهای کشورمان از بد مسکنی رنج می برد و فقدان مسکن مناسب زندگی شهروندان را با مشکل روبرو کرده است. این در حالیست که خانه مناسب وشایسته برای انسجام اجتماعی, رفاه شخصی و استقلال فردی امری اساسی به شمار می رود. امروزه خانه آدمی در بلوکهای مسکونی در پشت چند پنجره یکنواخت وهم شکل با دیگران قرار دارد که نه فقط برای میهمان, بلکه برای افراد خانواده نیز تشخیص آن از بیرون مشکل است ” (پاکزاد، 1386) دراثر اینگونه انبوه سازی های کلیشه ای, انسان ها بصورت توده در کنار هم قرار می گیرند و به جای این که گروه های اجتماعی مثبت گرا وهدفمندی تشکیل گردد, انبوهی از نفرها تشکیل می شود که کنار هم قرار گرفتن آنها فقط ازدحام, شلوغی و هرج ومرج را در پی دارد. در چنین شرایطی, افراد خانواده برای تامین حداقل امنیت و آرامش از جمع فرار کرده، به کنج خانه پناه می برند. غربت ومحرومیت اجتماعی از این جا آغاز می گردد.
از آنجا که همواره توسعه ای پایدار است که به لحاظ کیفی, سلامت انسان و نظامهای اکولوژیک را در بلند مدت بهبود بخشیده و تئوری معماری پایدار نیز زاده همین تفکر است, بهترین گزینه برای اصلاح وضع موجود گرایش به معماری پایدار می باشد و در صورتی که خانه سازی, روند پایداری نداشته باشد, هیچ جامعه ای نخواهد توانست به توسعه ای پایدار, دست یابد.
در جهت نیل به معماری پایدار 3 راهبرد اساسی راباید قابل توجه دانست :
– پایداری زیست محیطی
– پایداری اقتصادی
– پایداری اجتماعی
برای رسیدن به مفاهیم وارزشهای پایدار بایستی به بطن آن وارد شد و اصول آن را دریافت. این رویکرد طی دهه اخیر به طور قابل توجهی رشد کرده است ولی درعین حال درک وفهم پایداری, اهداف ودستاوردهای آن, به طور عمده ای توسعه نیافته باقی مانده است. بررسی نمونه هایی از ساختمان های پایدار مشخص می سازد که طراحان هریک تنها بربخشی از عوامل تاثیر گذار بر پایداری یک بنا تمرکز کرده اند و آنچه تقریبا در همه بناها مشترک است آرزوی ساختن بناهایی است که با محیط خود دوستانه تر برخورد کنند و اغلب ارزش های پایداری اجتماعی و فرهنگ به فراموشی سپرده شده است یا اساسا مجال دقت نمی یابد. چنین رویکرهایی تاثیر طراحی بر تحقق اهداف والای
انسانی- اجتماعی و محیطی را نادیده می گیرد ونقش طراح را در چهار چوب قواعد علمی معطوف به مهندسی تقلیل می دهد. به همین دلیل در این رساله بیشتر بر روی پایداری اجتماعی تاکید خواهیم داشت.
“در طراحی پایدار باید به پایداری اجتماعی واقتصادی به اندازه مصرف انرژی و تاثیر محیطی ساختمان ها وشهرها اهمیت داده شود” (لنگ، 1386: 87) پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی, وضعیتی است که ساکنان از زندگی در خانه و مجتمع خود رضایت داشته باشند و از همسایگی با سایر ساکنان لذت برند تا سرمایه های اجتماعی حفظ شوند و در حقیقت وجود عرصه های گروهی همچون فیلتری است که روابط اجتماعی از هم گسسته را در شهرهای شلوغ امروزی را تلطیف می کند.
سرمایه اجتماعی نتیجه پایداری اجتماعی است و از لحاظ کارکردی باعث اعتماد بین ساکنین می شود تا افراد در گروه ها حضور پیدا کنند و سبب مشارکت و…می شود. مشارکت خود به معنای فراهم آوردن شرایطی است که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای عملکردی کاربران, سبب گسترش روابط اجتماعی, بالا بردن کیفیت زندگی ساکنان, ترفیع همبستگی اجتماعی, خلق حس زندگی در اجتماع می گردد. در این وضعیت, مجموعه شرایط زندگی به نحوی است که با گذشت زمان تعاملات اجتماعی بیشتر می شود و اکثریت ساکنان نسبت به محل زندگی خویش تعلق خاطر و دلبستگی می یابند. بنابراین نا خوداگاه حافظ سلامت و پایداری آن بوده، در نگهداری وبهبود وضعیت موجود مشارکت وهماهنگی خواهند داشت. در این صورت عمر مفید مجتمع های مسکونی پایدار نسبت به سایر مجتمع ها بیشتر می شود. همچنین ارزش ریالی واحدهای مسکونی این نوع مجتمع ها نیز در شرایط برابر بیشتر از سایر مجتمع ها است. پایداری اجتماعی, بهره وری مجتمع های مسکونی را به حداکثر می رساند.
3-1- ضرورت تحقیق
تداوم افزایش قابل توجه جمعیت شهر مشهد[1] و روند تجدید تشکیل تقاضا مخصوصا از ناحیه ازدواج های جدید (که گفته می شد دراین سالها درحدود800 هزارتا 1 میلیون مورد در سال می باشد) و ناکافی بودن مسکن ساخته شده توسط مردم, موجب شده است که در هر دوره واحدهای مسکونی تولید شده نسبت به مجموع نیازهای برطرف نشده و باقی مانده از قبل وتقاضای جدید کمبود زیادی را نشان دهد. از طرفی بخش های قدیمی تر دیگر نمی توانند پاسخگوی نیاز روز افزون به تقاضای مسکن باشند وفرسودگی کالبدی بخش های فرسوده موجب می شود, نیاز به طراحی وساخت مجموعه های جدید مسکونی در حومه شهر هر روز بیشتر از گذشته احساس شود. بنابراین مجموعه های جدید مسکونی در قسمت های جدید شهر مشهد ساخته شده و توسعه می یابند, اما چالش اصلی اینجاست که آیا این بخش های جدید شهری می توانند وظایف اصلی خود را بخصوص درحوزه پایداری اجتماعی دربرابر شهروندان ایفا نمایند؟
با توجه به اینکه تاکنون مجتمع مسکونی با این رویکرد و با توجه خاص به مبحث پایداری اجتماعی در شهر مشهد ساخته نشده است, این رساله می تواند در راستای طراحی مجتمع های متعددی از این دست در جای جای شهر و کشور موثر باشد. و امید بر آن است که به نوعی جهت یابی برای بهینه سازی کیفیت سکونت دست یابیم.
4-1- اهداف تحقیق
1-4-1- اهداف کلی
دستیابی به راهکارهایی جهت ارتقای فضای زندگی
– الگو سازی برای مسکن پایدار در شهر مشهد
– نقش پایداری اجتماعی در طراحی مجتمع های مسکونی
2-4-1- اهداف خاص
– بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در مجتمع های مسکونی
– بررسی نقش عرصه های گروهی در پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی
– دستیابی به ویژه گی های عرصه های گروهی جهت تعامل پذیری بیشتر ساکنین
5-1- سوالات تحقیق
– عرصه های گروهی مجتمع های مسکونی چه نقشی در پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی دارند؟
– چگونه می توان از عوامل پایداری اجتماعی (سرمایه اجتماعی ,مشارکت و…) درتعریف الگوی مسکن پایدار استفاده کرد؟
– الگوی مسکن پایدار برای شهر مشهد دارای چه مشخصاتی است؟ وچگونه می توان از آن درطراحی معماری استفاده کرد؟
6-1- روش تحقیق
هدف این تحقیق دستیابی به راهکارهایی برای ارتقای کیفیت فضای زندگی ساکنین مشهد خصوصا دربخش مسکن و فضای عمومی مجتمع های مسکونی وهمچنین پایدارسازی جریان زندگی در آنهاست.
باتوجه به وجود نگرش های مختلف به معماری واینکه تمام آنها درشکل گیری یک اثر دخیل هستند واینکه نگارنده نمی توانست در یک تحقیق به تمام آنها بپردازد رویکرد اصلی مورد مطالعه این پروژه “پایداری اجتماعی” درنظر گرفته شد. و از آنجایی که محدود کردن چارچوب تحقیق به محقق کمک می کند تا متغیرهای کمتری داشته باشد و به این ترتیب با کنترل داده های ورودی و خروجی کمتر, به نتایج دقیق تری دست یابد, سایر موارد چون تاثیر اقلیم, تکنولوژی, تاریخ و…نیز تا جایی که به رویکرد درنظر گرفته شده ارتباط داشتند مورد مطالعه قرار گرفته اند.
روش تحقیق این پایان نامه برمبنای روش پیمایشی از نوع اکتشافی است که بر مبنای تحلیل, توصیف و استخراج نتایج حاصل از پرسش نامه ها و کشف اصول پایداری و روابط بین این اصول از دید جامعه صاحب نظران انجام می گیرد تا در نهایت, اصول نظری پایداری مجتمع های مسکونی تعیین شود. درمرحله بعد, بامقایسه آن با واقعیت خارجی می توان به اصول عملی و راهکارهای معماری دست یافت. این مهم از طریق تحقیقات میدانی وتنظیم پرسش نامه و توزیع آنها میان ساکنان مجتمع ها انجام خواهد گرفت. درنهایت الگوهایی جهت ارتقاء پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی باتوجه به نقش عرصه های گروهی ارائه شده است.
[1] – www.amar.org.ir
یکی از چالشهای امروز پروژه های نرمافزار، تست است زیرا برخلاف محصولات تولید شده توسط سایر علوم مهندسی، نرمافزار محصولی غیرقابل لمس است از این جهت برای اطمینان از کیفیت، نیاز به صرف هزینه و وقت بیشتر برای تست آن است. تست در حقیقت یکی از اساسیترین روشها برای ارزیابی نرمافزار تحت توسعه است. روشهای سنتی تست نرمافزار، تنها به یافتن بعضی از خطاها [1]بعد از فاز پیادهسازی محدود میشد و از این جهت ریسک وجود خطا در نرمافزار، بعد از تحویل، افزایش می یافت و حتی وجود خطاها در نرمافزار گاهی موجب شکست [2]نرمافزار می شود اما منشاء بخشی از این خطاها در کجاست؟ منشاء بخشی از این خطاها در نقصهایی[3] است که برنامه نویسان به طور غیر عمدی و بر اثر بی دقتی وارد کد برنامه می کنند مانند: کوچکتر از حد نیاز در نظر گرفتن طول یک آرایه، اشتباه در پرانتز گذاری عبارتها، استفادهی نادرست از عملگرهای دودویی و یکانی و … که در صورت شناسایی محل آن در بسیاری از موارد با
ایجاد یک تغییر کوچک در کد برنامه قابل اصلاح است اما در صورت عدم اصلاح وجود یک یا چند نقص در برنامه سبب ایجاد یک وضعیت درونی اشتباه در برنامه شود که در برخی از موارد با وارد کردن یک ورودی خاص تحریک شده و ممکن است این وضعیت درونی به یک رفتار بیرونی اشتباه تبدیل شود و حتی در برخی از موارد موجب شکست برنامه شود به عنوان مثال اگر بدن انسان را به یک برنامهی کامپیوتری تشبیه کنیم نقصها در حقیقت عوامل بیماری زا هستند که در یک بدن سالم وارد میشوند و آن را تحت تصرف خود درمیآورند، خطاها مانند یک وضعیت درونی غیر عادی در بدن مانند فشار خون بالا، وجود یک نوع باکتری در خون، بی نظمی در نبض بیمار که پزشکان با کنارهم قرار دادن این علائم تلاش می کنند به علت بیماری پی ببرند، از کار افتادگیها در حقیقت علائم درونی هستند که از حالت نهان و درونی خود خارج شده به طوری که توسط بیمار نیز قابل تشخیص و بیان هستند.
حال که توانستیم مفهوم نقص، خطا و شکست را شرح دهیم، میتوانیم میان سه مفهوم تست، تست شکست و اشکال زدایی، تمایز قائل شویم وآن عبارت است از:
یکی از چالشهای عمده در این بخش یافتن نقصهای برنامه است زیرا به ازای هر نقص تعداد محدودی از ورودی ها خروجی برنامه را تغییر می دهند بنابراین پیدا کردن محل نقص همواره کار سادهای نیست با در نظر گرفتن این ایده به سه شرط اساسی میرسیم که وجود آنها برای تبدیل یک نقص به یک شکست ضروری است:
1.Errors
2.Failure
[3] Faults
برای نیل به اهداف درمانی در بیماران ارتودنسی ، تغییر موقعیت دندان ها الزامی است. در درمان جامع ارتودنسی این کار بوسیله اتصالات ثابت (Fixed attachments) صورت می گیرد. استفاده از بندهای فلزی روی دندان های مولر طی درمان ارتودنسی به عنوان یک روش معمول برای تثبیت موقعیت آرچ وایر استفاده می شود (1). قرار گرفتن بند ها در بخش خلفی دهان، آنها را در معرض نیروهای کششی و برشی مانند نیرو های ناشی از جویدن و تروماهای فیزیکی قرار می دهد و آنها را مستعد شل شدن و شکست در بندینگ می کند(2)، لذا گیر بند در طی درمان اهمیت بالایی دارد(3).
گیر بند ها تحت تأثیر مورفولوژی دندان و چگونگی آماده سازی سطح دندان و از طرف دیگر استحکام باند سمان قرار می گیرد(4).
بطور مطلوب استحکام باند سمان باید به گونه ای باشد که بند را در طی دوره درمان ارتودنسی در محل خود به خوبی نگه داشته و هنگام جدا نمودن بند ها باعث آسیب به سطح دندان نشود. علاوه بر این باید به آسانی استفاده شود، سیل مناسبی را ایجاد نماید، از پوسیدگی جلوگیری نموده و قیمت مناسبی نیز داشته باشد. خصوصیات نامطلوب بسیاری از سمان ها مانند حلالیت بالا در مایعات دهان و استحکام باند ضعیف می تواند باعث ایجاد بستری مناسب برای نفوذ پلاک و دبری ها در زیر بند و به دنبال آن شروع دمینرالیزاسیون درسطح دندان شود(2).
از جمله اولین ترکیباتی که به عنوان سمان برای بندینگ در ارتودنسی بکار برده شد زینک فسفات بود. این سمان در سال 1878 معرفی شد(5) و به عنوان استاندارد طلایی در نظر گرفته می شود و سایر سمان ها با آن مقایسه می گردند(9-6). گیر اولیه با این سمان به طور مکانیکی بین مینا و سمان و از طرف دیگر بین سمان و بند استینلس استیل برقرار می شود . این سمان باند شیمیایی با مینای دندان برقرار نمی کند(5).
در سال 1960 فلوراید به ترکیب این سمان اضافه شد تا میزاین حلالیت سمان را کاهش دهد و از طرفی باعث تقویت رمینرالیزاسیون در ساختار دندان بشود(8). از جمله خواص زینک فسفات میتوان به استحکام فشاری بالا ، استحکام کششی پایین و شکنندگی بالا ، زمان کارکرد کوتاه و حلالیت بالا در مایعات دهان و در نتیجه میکرولیکیج و افزایش دمینرالیزاسیون مینا اشاره نمود(5 و10).
برخلاف زینک فسفات، سمان پلی کربوکسیلات توانایی برقراری باند شیمیایی با مینا دندان و بند استینلس استیل را دارا می باشد، اما خصوصیات نا مطلوب آن مانند ویسکوزیته بالا، زمان سخت شدن بسیار کوتاه و حلالیت بالا در محیط دهان منجر به استفاده کمتر از آن به عنوان سمان برای بندینگ در ارتودنسی شد(5 و 11).
یکی دیگر از سمان های رایج در درمان ارتودنسی گلاس یونومر(GICs) می باشد که در سال 1971 توسط Wilson وKent ، به عنوان ماده ترمیمی معرفی شد (5). این سمان خواص و مزایای قابل توجهی در خواص فیزیکی در مقایسه با سمان هایی که قبل از آن استفاده می شد دارد. از جمله خصوصیات مطلوب این سمان می توان به حلالیت پایین در بزاق، استحکام فشاری و کششی بالاتر در مقایسه با زینک فسفات و شرکت در یک واکنش اسید بیس با مینا و عاج و ایجاد باند یونی با استنلس استیل اشاره کرد(2) که در نهایت باعث کاهش در شکست باند می شود(10 و 12). همچنین با توجه با اینکه در بیشتر موارد نوع شکست در این سمان در مرز بین سمان و بند رخ می دهد و با توجه به حلالیت پایین آن، میکرولیکیج کاهش می یابد (10 و 13). گفته شده است که آزاد شدن فلوراید از این سمان در طولانی مدت، بدون اثر سوء بر استحکام آن می باشد(5 و 14 و15).
نسل بعدی سمان های مورد استفاده در بندینگ، رزین مدیفاید گلاس یونومر ها (RMGI) بودند و به صورت دوال کیور (کیورینگ نوری و واکنش اسید بیس) سخت می شوند. این سمان خواص مطلوب گلاس یونومر به همراه استحکام بیشتر جزء رزینی اش را دارا می باشد(13 و 16). از خواص مطلوب آن می توان به کاربرد آسان تر و زمان کارکرد طولانی تر به علت نحوه ی سخت شدن آن و مقاومت بالاتر به رطوبت اشاره نمود(17). گزارش شده است استحکام باند این سمان از گلاس یونومر بالاتر می باشد(17) ، البته در مطالعه Fricker در سال 1997 از لحاظ کلینیکی تفاوت معنی داری در شکست باندینگ بین GICs و RMGI وجود نداشت(12).
دسته چهارم سمان های بندینگ ، پلی اسید مدیفاید رزین کامپوزیت ها می باشند (PMCR). این سمان توانایی آزاد کردن فلوراید( البته کمتر از RMGI) را دارا می باشد و از جمله خواص فیزیکی آن می توان به حلالیت پایین در محیط دهان، مقاومت بالا به ترک و شکست، استحکام برشی و فشاری نسبتاً بالاتر در مقایسه با زینک فسفات اشاره نمود(2). برخلاف GICs این سمان تمایل به ایجاد شکست در مرز بین سمان و دندان دارد، لذا خطر ایجاد میکرولیکیج و به دنبال آن دمینرالیزاسیون افزایش می یابد( 12).
یکی از مشکل ترین مسائل طی درمان ارتودنسی ثابت، کنترل بهداشت دهان و به دنبال آن دمینرالیزاسیون اطراف اتچمنت های ارتودنسی می باشد. بند و براکت و سایر اجزای بکار رفته طی درمان مثل الاستیک ها ، چین ها ، فنرها و… بیماران را از جهت کنترل بهداشت دچار مشکل می کند و مسلماً تجمع پلاک در اطراف این دستگاه ها بیشتر خواهد بود(18) به نحوی که یکی از بزرگترین مشکلات بندینگ پس از
انتهای درمان ، ایجاد نواحی دکلسیفیه در اطراف سطح اکلوزال و بخصوص جینجیوال بندها می باشد. این دکلسیفیکاسیون پس از 4 هفته از قرار دادن بند و براکت ها قابل مشاهده
می باشد(19). دمینرالیزاسیون زمانی رخ می دهد که باکتری های خاص برای مدت طولانی بر روی سطح مینا باقی بمانند. باکتری ها کربوهیدرات را متابولیزه کرده و اسید های ارگانیک را ایجاد نموده و این اسیدها منجر به برداشت کلسیم و فسفات مینا و عاج می شوند(18). دمینرالیزاسیون در PH زیر 5/5 شروع می شود(20 و 21).
شیوع دمینرالیزاسیون در بیماران تحت درمان ارتودنسی ثابت بین 2 تا 96 درصد گزارش شده است (18).
روند دمینرالیزاسیون با حضور یون های کلسیم و فسفات از طریق ساخت کلسیم فسفات در مینا محدود می شود و بدین ترتیب کلسیم و فسفات مجدداً در ساختار معدنی دندان رسوب می کنند.
طی درمان ارتودنسی روش های مختلفی برای کنترل دمینرالیزاسیون وجود دارد از جمله کنترل مکانیکی پلاک، رژیم غذایی مناسب و استفاده از فلوراید در ترکیبات مختلف مانند دهانشویه سدیم فلوراید (100-250 یا 1000 ppm) و خمیر دندان فلورایده که نشان داده شده است دمینرالیزاسیون اطراف براکت ها را کاهش می دهد (22) ، همچنین استفاده هفتگی از دهانشویه اسیدولیت فسفات فلوراید(APF ) 2/1 % می تواند سبب رمینرالیزاسیون مینا شود (23 و 24).
بعضی از مطالعات استفاده از یک لایه سیلانت رزینی اطراف براکت های ارتودنسی و سیل کردن نواحی مشکوک را به عنوان روشی جهت کنترل دمینرالیزاسیون بررسی کردند اما به علت کیورینگ ناکافی ناشی از حضور اکسیژن به عنوان عامل محدود کننده در لایه سطحی استفاده از این روش محدود شد(25).
شواهدی مبنی بر کاهش دمینرالیزاسیون به دنبال استفاده از کامپوزیت های حاوی فلوراید و سمان گلاس یونومر به عنوان ادهزیو براکت ها وجود دارد (26).
فلوراید در اشکال مختلف مانند وارنیش، ژل، خمیر دندان ، دهانشویه و سمان های حاوی فلوراید به روش های مختلف نقش فعالی در روند رمینرالیزاسیون ایفا می کنند (19).
اثر باکتریسیدال فلوراید در غلظت های بالا با جلوگیری از فعالیت های آنزیمی باکتری ها (27) و رمینرالیزاسیون با افزایش شیفت ترمودینامیکی به سمت شکل گیری فلور هیدروکسی آپاتیت (که قابلیت حل شدن کمتری نسبت به هیدروکسی آپاتیت در اسید دارد نقش فلوراید را در روند رمینرالیزاسیون توجیه می کند (27 و 28).
شایان ذکر است که یون فلوراید بدون حضور کافی کلسیم و فسفات نمی تواند نقش خود را به درستی ایفا کند(27).
اخیراً چهار ترکیب جدید حاوی کلسیم و فسفات معرفی شده است که شامل موارد زیر است :
این مواد می توانند از طریق آزادسازی کلسیم و فسفات باعث ترمیم ساختمان دندان شوند. این مواد اغلب به عنوان “Smart Composite” نامیده می شوند که حاوی کلسیم آمورفوس فسفات به عنوان فیلرهای بیواکتیو (زیست فعال) بدون کپسول در یک پوشش پلیمری هستند(29).
با ورود موادی مانند Cpp-ACP در دندانپزشکی راهی متفاوت جهت مقابله با اثرات دمینرالیزاسیون بر روی سطوح مینایی ایجاد شد(18).
ACP برای اولین بار در سال 1960 توسط Aaron.S Posner معرفی شد(30). فن آوری ACP در سال 1991 توسط مرکز تحقیقات Puffenbarger انجمن دندانپزشکان آمریکا (ADA) به حیطه علم دندانپزشکی وارد شد(32 و 31).
هنگام قرارگیریACP برروی سطح دندان، یک منبع یونی از كلسیم و فسفات شكل می گیرد. انتقال سریع ماده معدنی جدید به دندان می تواند نواقص سطحی دندان را پر كند . ACP می تواند به سهولت به فاز کریستالی با ثباتی شامل اکتا کلسیم فسفات (OCP) و ترکیبات آپاتیت تبدیل شود. این روند بستگی به شرایط محیط مثل PH و درجه حرارت دارد و مقدار PH در رسوب یون های کلسیم و فسفات تأثیر میگذارد. (31 و 33)
در مطالعه Mazzaoui با اضافه شدن CPP-ACP میزان آزاد شدن کلسیم فسفات در هر PH 9/6 و 5 به طور قابل توجهی افزایش می یابد.(34)
مطالعات نشان داده اند که آمورفوس کلسیم فسفات ترکیب شده با پلاک دندانی به طور قابل توجهی سطح یون کلسیم و فسفات پلاک را افزایش می دهد(35). در مطالعه Skrtic و همکارانش با تأکید بر توانایی آزادسازی کلسیم و فسفات از آمورفوس کلسیم فسفات بخصوص در پاسخ به شرایط ایجاد شده توسط باکتری های پلاک و اسید غذاها در محیط دهان، ماده معدنی آپاتیت که ترکیبی مشابه هیدروکسی آپاتیت می باشد در ساختار دندان شکل می گیرد (36).
با معرفی خمیر Tooth mousse (حاوی CPP-ACP ) در سال 2002 استفاده از آن به عنوان پوششی موضعی برای سطح دندان بخصوص در زمینه دندانپزشکی کودکان، نه تنها برای رمینرالیزاسیون White Spot ، بلکه به عنوان عامل ضد پوسیدگی در طولانی مدت کاربرد گسترده ای یافت(37).
با توجه به توانایی acp در رمینرالیزاسیون و جلوگیری از دمینرالیزاسیون، این ترکیب در انواع مختلف محصولات ، از جمله خمیر دندان ها، خمیر های پروفیلاکسی ، وارنیش های فلوراید ، ژل های فلوراید، فیشورسیلانت ها، عوامل حساسیت زدا و عوامل سفت کننده ی دندان در دسترس می باشد .
در خمیر دندان، ACP همراه با فلوراید، باعث بهبود مجدد معدنی شدن می گردد و یک باند قوی به عاج دندان را ایجاد می کند و تبدیل به یک بخش ذاتی از دندان می شود. Silva در بررسی خود در سال 2010 نشان داد فیشورسیلانت هایی که حاوی ACP هستند باعث افزایش رمینرالیزاسیون در ضایعات پوسیدگی القاء شده بر روی سطوح مینایی صاف می شوند(38) .
همچنینACP در ترکیباتی مانند : سمان های دندانی، کامپوزیت ها و به تازگی ادهزیو های ارتودنسی بکار رفته است(39).
رزین – کامپوزیت های ارتودنسی حاوی ACP ممکن است بدون صدمه به نیروی پیوندی سمان، باعث کم شدن دکلسیفیکاسیون مینای دندان در بیماران با بهداشت دهان ضعیف شوند. نشان داده شده است کامپوزیت های حاوی acp می توانند 71% ماده معدنی از دست رفته طی روند دکلسیفیکاسیون دندان را احیاء کنند(36).
در این مطالعه با توجه به اثبات اثر مهاری ACP بر روی دمینرالیزاسیون مینایی و در ضمن، اهمیت بالای استحکام گیر مناسب سمان در کار ارتودنسی ، با ترکیب این ماده با سمان معمول ارتودنسی یعنی گلاس یونومر ، تأثیر آن را بر استحکام گیر بند مورد بررسی قرار داده ایم.
در این فصل به بررسی کلیاتی راجع به موضوع تحقیق میپردازیم. در واقع با کمک فرضیه ها، اهداف تحقیق، ضرورت های خاص انجام تحقیق، تعریف عملیاتی متغیرها و بیان مسئله به تشریح ابعاد، حدود مساله، معرفی دقیق مساله، بیان جنبه های مجهول و مبهم و متغیرهای مربوط به پرسش های تحقیق، منظور تحقیق پرداخته میشود.
2-1- بیان مسئله
بشر از بدو خلقت با بیماری و مرگ و میر دست و پنجه نرم كرده و با این كه با بكارگیری دانش خود توانسته است زیانهای ناشی از بیماریها را تا حد امكان كاهش دهد اما همچنان یكی از مشكلات جدی پیش روی بشر همین بیماری است و از آنجا كه هزینههای پیشبینی نشده مرتبط با درمان بسیار بالاست در نتیجه نیاز همیشگی انسان به درمان و نیاز به پوششی كه هزینههای درمانی را جبران كند همواره وجود دارد. با وجود سازمان تأمین اجتماعی و خدمات درمانی كه بخشی از هزینههای درمانی را پرداخت میكنند اما همچنان جبران هزینهها به طور كامل صورت نمیپذیرد و نیاز به بیمههای درمان تكمیلی احساس میشود. از طرفی به عقیده بسیاری از كارشناسان بیمه درمان تكمیلی ویترین سایر پوششهای بیمه است و تقریباً از طرف اكثر شركتها و بیمه شدگان در كنار سایر پوششها به بیمه درمانی نیز درخواست میشود پس پرداختن به مشكلات این پوشش و عوامل موثر بر توسعه بازار آن بسیار حائز اهمیت است. و از سوی دیگر بیمه درمان تكمیلی ارتباط مستقیمی با مشتریان دارد و رضایتمندی بیمه شدگان یكی از اركان اصلی در این زمینه است. اما بیمه سلامت بیمه ای در برابر ریسک ها و مخاطرات مربوط به مخارج پزشکی متحمل شده بر افراد میباشد. با برآورد کل مخاطرات مربوط به هزینه ها و مخارج سیستم بهداشت و مراقبت سلامتی یک گروه هدف، بیمه گر قادر به ایجاد یک ساختار مالی عادی مانند مالیات بر مزد و حقوق یا حق بیمه ماهیانه بوده تا اطمینان حاصل کند که پولی برای پرداخت به مزایای مراقبت سلامتی مشخص شده در قرارداد بیمه موجود میباشد. این انتفاع و منفعت توسط یک سازمان مرکزی مانند یک آژانس دولتی، شغلی خصوصی یا مؤسسه خیریه کنترل و اداره میشود. براساس انجمن بیمه سلامت آمریکا، بیمه سلامت به صورت پوششی تعریف میشود که برای پرداخت منافع حاصل از مریضی یا جراحت فراهم میشود و شامل بیمه خسارت ناشی از تصادف، مخارج پزشکی، معلولیت یا مرگ تصادفی و قطع عضو میباشد (کاکستون ، 2009).
افراد و خانواده ها به طور معمول برای جلوگیری از خطرات با پرداخت یک حق بیمه شناخته شده به منظور دریافت مزایا درصورت رخداد یک رویداد نامطلوب طی مدت بیمه نامه، اقدام به خرید بیمه میکنند. بسیاری از افراد در حال حاضر برای بخش عمده ای از خطرات مالی مرتبط با سلامت و دارای نتایج نامشخص شدید که غیر قابل پیش بینی اند، اقدام به پرداخت حق بیمه به بیمه گر میکنند. بیمه بهداشت و درمان یک روش جلوگیری از خطرات است به طوری که بار مالی مراقبت های پزشکی در میان بسیاری از مردم توزیع شده است. برخی از افراد بیمه شده مریض یا مجروح شده و متحمل هزینه های پزشکی قابل توجهی میشوند، با این حال، بسیاری از مردم، نسبتا سالم باقی میمانند، در نتیجه متحمل
هزینه های درمانی کم میشوند و یا هیچ هزینه ای را نخواهند داشت
(استن تان ، 2006). در حالی که پیش بینی اینکه چه کسی هزینه های بالا را متحمل میشود دشوار است، هزینه های پزشکی متوسط میان گروه بزرگی از مردم قابل پیش بینی تر است. بیمه، هزینه های درمانی بیمه شده ای که هزینه هایش را از طریق حق بیمه پرداخت کرده است، تقبل میکند. در اصل، پول از سالمندان به افراد بیمار یا مجروح منتقل میشود. بازار بیمه درمانی شدیدا با دیگر بخش های سیستم مراقبت های بهداشتی مرتبط است. در نتیجه، در بازار بیمه بهداشت و درمان، طرفین حساب بسیاری ایفای نقش میکنند. بیمه بهداشت در معامله ارائه مراقبت های بهداشتی واسطه بین بیماران و شرکت های ارائه دهنده بیمه سلامت شخص ثالث است که از طرف بیماران هزینه ها را بازپرداخت میکند(استن تان، 2006). بیمه گر نه تنها بازپرداخت هزینه ها را انجام میدهد، بلکه به طور معمول تعداد و نوع خدمات تحت پوشش و قرارداد مذاکره با ارائه دهندگان در پرداخت خدمات بهداشتی را کنترل میکند. اغلب طرح های بیمه سلامت شامل مراقبت های مدیریت هستند برخلاف طرح های غرامت یا برنامه های بیمه درمانی سنتی که بازپرداخت نامحدود برای یک حق بیمه ثابت را ارائه میکنند(کلاگسون، گیبل، دی جولیتو ، 2007). طرف های دیگر درگیر در بازار بیمه بهداشت و درمان شامل کارفرمایان (اغلب بیمه های سلامت خصوصی به از طریق کارفرما مهیا میشود)، فدرال، ایالتی و دولت محلی و ارائه دهندگان مراقبت های میشوند. در زمانی كه فقط چند شركت بیمه با فعالیت محدود بیمه درمان تكمیلی را پوشش میدادند مسأله رقابت آنچنان مطرح نبود ولی امروزه كه شركتهای خصوصی بسیار مشغول به فعالیتاند و روز به روز تعداد این شركتها در صنعت بیمه روبه افزایش است رقابت برای بستن قراردادهای بیمه به مسألهای جدی تبدیل شده است در نتیجه یكی از اركان اصلی برای موفقیت در این رقابتها جلب رضایت بیمه شدگان و ترغیب آن ها به بستن و یا تمدید قراردادها میباشد.
در این پژوهش سعی بر آن داریم كه عوامل موثر بر توسعه بازار بیمه درمان تكمیلی را بررسی كرده و در نهایت مولفههایی را كه میتوان از آن ها برای توسعه بازار به همراه جذب بیمه شدگان سود جست را ارائه دهیم.
3-1- اهمیت موضوع تحقیق و انجام تحقیق
با وجود نیاز بسیار بالای مردم به خدمات درمانی و هزینه های بالای مربوط به آن و وجود نقص هایی در توسعه بازار بیمه درمان تکمیلی و همینطور ایجاد شدن رقابت بالایی میان شرکت های بیمه برای بستن قراردادها مساله رضایت بیمه شدگان جدی تر از قبل مطرح شده است و در این تحقیق سعی بر آن است که عوامل موثر در توسعه بازار بیمه درمان تکمیلی مطالعه و بررسی نمود.