وبلاگ

انفجار اطلاعات و جهانی‌شدن، باعث رشد سریع دسترسی به اطلاعات و افزایش شدید رقابت در حوزه کسب وکار گردیده ‌است و این امر شرکت‌ها را ملزم به پایش محیط کسب ‌و‌کار، اتخاذ تصمیم‌ و واکنش سریع در برابر فرصت‌ها و تهدیدات روزمره نموده است. موفقیت فردا در عرصه‌ی کسب‌ وکار، از‌آن سازمان‌هایی است که بصیرت و آگاهی بیشتری نسبت به خود و محیط رقابت داشته باشند. این قبیل موضوعات درکانون توجه هوشمندی رقابتی قرار دارد. هوشمندی رقابتی فرایند نمایش محیط رقابتی است. به عبارتی دقیق‌تر ، هوش رقابتی یک برنامه‌ی نظام‌مند و اخلاقی برای جمع‌ آوری، پردازش و مدیریت اطلاعات است که می‌تواند طرح‌ها، تصمیم‌ها و عملیات شرکت را تحت تاثیر قرار دهد(calof,2005).

در دنیای امروز علی‌رغم وجود بحران‌های اقتصادی کوچک و بزرگ، رقابت در بازار به طور مستمر تشدید می‌گردد. پیوستن کشورها به سازمان تجارت جهانی از جمله کشور ما، به مفهوم  تشدید رقابت در بازارهای جهانی است. بقای سازمان‌ها و موسسات در عرصه رقابت جهانی در گرو اقداماتی است که آنان را قادر به تحت نظر گرفتن اقدامات رقبا ساخته تا بتوانند با پیاده سازی به موقع راهبردهای مناسب از رقبای خود پیشی بگیرند.

پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که یکی از ابزارهای شناسایی اقدامات رقبا و ایجاد آمادگی لازم برای انجام رقابت در بازار، بهره‌گیری از هوشمندی رقابتی است. لذا در این تحقیق بر‌آن شدیم تا تاثیر ابعاد ساختاری سازمان مورد بررسی بر هوشمندی رقابتی و همچنین تاثیر هوشمندی رقابتی بر عملکرد سازمانی، سازمان مورد بررسی را مورد مطالعه قرار دهیم.

1-2- بیان مساله

یکی از ویژگی‌های بارز عصر حاضر، تغییرات فزاینده در دانش بشری و عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و تکنولوژیک است.

 در چنین شرایطی، یکی از الزامات اساسی رقابت، شناخت ماهیت تغییرات و پیش بینی روند آتی بازار، فن‌آوری‌ها، نوآوری‌ها، ترجیحات و الگوهای رفتار مشتریان است. جستجوی مداوم برای یافتن روش‌های جدید مبارزه در بازارهای رقابتی همواره یکی از موضوعات اصلی در مباحث استراتژیک بوده است، که موجب خلق مفهوم مزیت رقابتی پایدار شده و عاملی برای حفظ بقای سازمان است. وبستر اعتقاد دارد هر تصمیم بازاریابی که براساس رفتار رقبا شکل نگرفته باشد، مانند حرکت کورکورانه در یک مسیر تاریک است. لذا در عصر دانشی و رقابتی امروز سازمان‌ها به جای رفتار واکنشی، انفعالی و تدافعی  باید رفتار کنشی و پیشتازانه داشته باشند، و قبل از وقوع حادثه به پیش‌بینی آن بپردازند. لذا هوشمندی رقابتی یکی از ابزارهای مدیریت استراتژیک و یکی از سریع‌‌ترین زمینه‌های رشد کسب وکار در دنیا به شمار می‌رود که از غافلگیری شرکت ها جلوگیری می‌کند و  یکی از تکنیک‌های مهم برای ایجاد مزیت رقابتی است.

سازمان‌های امروزی برای باقی ماندن در صحنه‌ی رقابت شدید و تطبیق با شرایط محیطی، دست به تغییراتی در ساختار خود زده‌اند. آن‌ ها به سمت کوچک‌تر شدن و عدم تمرکز گام برداشته‌اند. سازمان‌های کشور ما نیز باید به فکر تجدید ساختار خود بیفتند و مشتری مداری و توجه به خواست‌های آنان را در دستور کارخود قرار دهند.

عدم مسئولیت پذیری سازمان‌ها، عریض و طویل بودن آن‌ ها، کنترل‌های بیش از حد، مدیریت ضعیف و به طور کلی وجود یک ساختار ضعیف باعث گردیده است جریان اطلاعات چه درون و چه در خارج از سازمان غیر اثربخش گردد.

این تحقیق در پی کسب شواهد تجربی در زمینه‌ی تاثیر ابعاد ساختاری سازمان بر هوشمندی رقابتی و همچنین هوشمندی رقابتی بر عملکرد سازمان می‌باشد.

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش

عصر حاضر، عصر تغییرات و تحولات اساسی و بنیادی است و سازمان‌هایی می‌توانند خود را با این شرایط تطبیق دهند و در صحنه‌ی رقابت باقی بمانند که مدیران و رهبرانی، کارآمد، تغییر‌گرا و چشم اندازی بلند مدت داشته باشند. در سال‌های اخیر هوشمندی رقابتی به یکی از مفاهیم مهم مدیریت تبدیل و با فرهنگ شرکت‌های پیشرو عجین گشته است. در دنیای پیچیده‌ی کنونی، شرکت‌های مختلف هر روز برای دستیابی به اهداف عالی‌تر به طرح‌های نوینی روی می‌آورند. هوش رقابتی این امکان را برای مدیران فراهم می‌آورد که به صورت خلاقانه‌تری بیندیشند و با بهره گرفتن از اطلاعات محیط کسب وکار و اطلاعات حاصل از رقبا در تصمیم‌گیری‌های سازمانی به بهترین شکل عمل کنند. بنابراین هوش رقابتی، یکی از الزامات غیر قابل انکار برای اغلب مدیران به شمار می‌رود. از طرفی اغلب مطالعات تجربی انجام شده در مورد هوشمندی رقابتی، توصیفی و فاقد ﺁزمون فرضیات جهت ایجاد استنباط هستند. بیشتر مطالعات، بر اجرای هوشمندی رقابتی در سازمان‌های کشورهای مختلف پرداخته‌اند. این مطالعات، شواهدی  تجربی در مورد ارتباط بین هوشمندی رقابتی و ویژگی‌های سیستم مدیریت ارشد یا دیگر عوامل مفهومی بیان نمی‌کنند. همچنین با وجود اهمیت هوشمندی رقابتی در شرکت‌های تجاری، تلاش‌های نظام‌مند کمی جهت بررسی تجربی ارتباط بین هوشمندی رقابتی و عملکرد شرکت انجام شده است.