با توجه به گسترش و اهمیت بازارهای سرمایه در شکلدهی سرمایه های کوچک، شناسایی نحوه رفتار سرمایه‌گذاران و قیمت سهام در بازار از اهمیت روز افزونی برخوردار است. با رشد و گسترش روز افزون تكنولوژی و دشوار شدن تصمیم گیری‌های مدیریت، روابط اقتصادی و تجاری به طور قابل توجهی پیچیده گردیده و سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها در جهت رشد و توسعه كشورها بر این پیچیدگیها افزوده است. در چنین شرایطی پیش بینی احتمال و زمان ورشكستگی شرکتها در تصمیم گیری‌های ذینفعان بیرونی، که از مشتریان شرکت تا بانکها و مؤسسات اعتباری را در بر میگیرد، تأثیر بسزایی دارد و از سوی دیگر ذینفعان داخلی كه مدیران عالی شركت نیز جزء آن ها می‌باشند نیز با پیش بینی این بحران می‌توانند تصمیمات مقتضی جهت مقابله با آن اتخاذ نمایند. لذا استفاده کنندگان از اطلاعات و ذینفعان نیازمند ابزارهایی برای پیش بینی ورشکستگی شرکتها هستند.
دراین فصل به بیان مسئله و ضرورت و اهمیت موضوع، فرضیه های تحقیق، اهداف تحقیق و تعریف واژه های اصلی تحقیق پرداخته و در پایان، ساختار کلی پایان نامه شرح داده می شود.
1-2. بیان موضوع و مساله تحقیق
یكی از شیوه های كمك به سرمایه گذاران ارائه الگوهای پیش بینی درباره دورنمای شركت است هر چه این پیش بینی ها به واقعیت نزدیكتر باشد تصمیمات صحیح تری اتخاذ می گردد و در نتیجه از ایجاد مشكلات نقدینگی و مالی سرمایه گذاران و در نهایت شركت ها
جلوگیری می شود. ورشكستگی یكی از مهمترین مسائل با اهمیت در سطح جهان است كه اقتصاد همه كشورها را تحت تاثیرخود قرار می دهد. ورشكستگی همواره طیف وسیعی از گروه های ذینفع از افراد، سازمان ها و به طور كلی بخش بزرگی از جامعه را به خود معطوف كرده است. ارائه تعریفی دقیق از گروه های ذینفع مسأله ورشكستگی بسیار مشكل است، اما میتوان مدعی شد كه بستانكاران، رقبا و نهادهای قانونی بیش از سایرین تحت تاثیر پدیده ورشكستگی قرار میگیرند.
سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان، تمایل زیادی برای پیش بینی ورشكستگی مالی شركت ها دارند، زیرا در صورت ورشكستگی، آنها بیشترین هزینه ها را محتمل خواهند شد (عرب مازار، 1387). یكی از عوامل اصلی بحران مالی و به دنبال آن ورشكستگی شركت ها، اعمال نكردن كنترل از طرف ذی نفعان مختلف شامل سهامداران، مدیران و عرضه كنندگان است (سلیمانی امیری، 1389). یكی از راه هایی كه می توان با بهره گرفتن از آن به بهره گیری مناسب از فرصت های سرمایه گذاری و همچنین جلوگیری از به هدر رفتن منابع كمك كرد، پیش بینی ورشكستگی است. به این ترتیب كه اولاً، با ارائه هشدارهای لازم می توان شركتها را نسبت به وقوع درماندگی مالی هوشیار كرد تا آنها با توجه به این هشدارها دست به اقدامات مقتضی بزنند و دوم اینكه، سرمایه گذاران فرصت های مطلوب سرمایه گذاری را از فرصت های نامطلوب تشخیص دهند و منابعشان را در فرصت های مناسب سرمایه گذاری كنند(مكیان و همكاران، 1389).
مسأله این است در سطح كشور و از جمله شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شركتهایی دیده می شوند كه درمانده مالی هستند. این امر را می توان با مشاهده صورتهای مالی آن هاو گزارشهای حسابرسان و بازرسان قانونی متوجه شد، به عنوان مثال برخی از این شركت ها در بازپرداخت بدهیهای خود با مشكل مواجه هستند، بازدهی لازم برای پوشش هزینه های خود را ندارند، در واقع همه این مسائل حكایت از درگیر شدن این شركت ها با درماندگی مالی است، كه این امر ممكن است در نهایت منجر به ورشكستگی و انحلال آنها شود. بدین ترتیب منابعی که در این شركت ها، می توانست در فرصت های سود ده و ارزش آفرین سرمایه گذاری شود، به هدر رفته است و از دیدگاه کلی، تاثیر منفی بر روی شاخص های كلان اقتصادی خواهد گذاشت و این در حالی است كه كشور شدیداً نیازمند تخصیص بهینه منابع تولید و ایجاداشتغال است (ودیعی و میراسماعیلی، 1391).
دراین پژوهش به منظور پیش بینی ورشکستگی شرکتهای نمونه از مدل های فالمر[1] و زمیجوسکی[2] استفاده می شود و به طور کلی هدف این پژوهش، این است که به گونه ای تجربی به سرمایه گذاران و صاحبان سرمایه نشان دهد که شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران تا چه حد در اداره امور خود موفق هستند و به بیان بهتر میتوان با داده های منتشره‌ی صورتهای مالی آن ها، اطلاعاتی مبنی بر تداوم فعالیت و یا ورشکستگی آن ها را استخراج نمود و هم چنین میزان موفقیت هر شرکت را بر حسب نسبت‌های مالی منتج از صورتهای مالی گزارش شده توسط مدیران آن ها، به صورت درصد احتمال پیش بینی ورشکستگی شرکت ها معرفی کرد.
[1]. Fulmer
[2] . Zmijewski
یکی از مهمترین عملیات های سیستم بانکی، جذب و جلب وجوه پس اندازها و استفاده از آنها برای تامین نیاز مالی انواع فعالیت های اقتصادی کشور است، به عبارت دیگر بانک ها بین سپرده گذاران و متقاضیان تسهیلات واسطه هستند و با بهره گرفتن از منابع خود و سپرده های مردم به اعطاء تسهیلات مبادرت می ورزد. نظام بانکی کشور با در اختیار داشتن بخش عمدهای از نقدینگی و پول در گردش نقش بسیار حساس و مهمی در نظام اقتصادی ایفاء نموده و در تنظیم روابط و مناسبات اقتصادی جامعه تاثیر بسزایی دارد. بانک ها از سویی نیازمند جذب نقدینگی سرگردان و در حال گردش جامعه هستند تا با تجهیز منابع خویش بتوانند در اجرای بخش دیگری از وظایف خود که همانا اعطای تسهیلات بانکی به مشتریان می باشد، با موفقیت عمل کنند و از سوی دیگر برای جذب چنین سپرده هایی، نیازمند اتخاذ شیوه ها و روش های خاص خود هستند. به تعبیر دیگر عواملی در جذب سپرده ها موثرند که بانک ها باید با آنها آشنا بوده و تا حد امکان از انها بهره گیرند. اصولا توسعه یک بانک در درجه اول بستگی به افزایش حجم سپرده های آن دارد. خط مش هایی که در این زمینه بخصوص محدود کننده و خارج از اندازه محافظ کارانه تنظیم گردد، موجب کندی گسترش بانک می شود. این خط مش ها و امور اداری وابسته به ان جهت اینکه فعالیت در امر سپرده ها را به حالت راکد و یا به صورت گسترش تدریجی و یا در مسیر رشد سریع قرار دهد، تعیین کننده و سرنوشت آینده هر بانک خواهد بود. یک رویکرد راهبردی برای اندازه گیری و ارزیابی خروجی بانک ها که منجر به توسعه انها خواهد شد شاخص های خروجی نرخ بهره است (کلا[1]، 2010). صنعت بانکداری همانند صنایع دیگر خدمات مالی، با تغییر سریع بازار تکنولوژی های جدید، عدم قطعیت اقتصادی، رقابت شدید، نیازهای متنوع مشتریان و جو متغیر که باعث ایجاد مجموعه ای از چالش های بی سابقه می شود، مواجه است (کومار، 2008).
حال به جهت اهمیت این موضوع و به جهت آشنایی با عملکرد بانک ها در این مورد قدم به یک مجموعه بانکی (بانک ملی) گذاشتیم تا با بررسی دقیق و با بهره گرفتن از امار و ارقام موجود از عوامل موثر در جذب سپرده اگاه شده و از این طریق راه های کاراتر شدن یک موسسه مالی را در این زمینه بیابیم و به عبارتی با موفقیت یک مجموعه بانکی در راه جذب و رشد سپرده ها و افزایش روز افزون منابع بانک عملا آشنا شویم.
در این تحقیق با بهره گرفتن از آمار و داده های سالنامه آماری سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان سمنان و بکار گیری تکنیک برنامه ریزی منطقه ایی “مدل تغییر مکان- سهم” به بررسی رشد متناسب یا نامتناسب سپرده های بانك ملی استان سمنان نسبت به كل بانك های استان در جذب سپرده و تعیین نحوه تمركز سپردهای بانك ملی استان از نظر جذب سپرده پرداخته شده است.
تحقیق حاضر با بهره گرفتن از مدل تغییر مکان – سهم در 5 فصل به شرح زیر به انجام می رسد.
فصل اول: مربوط به کلیات تحقیق می باشد.
فصل دوم: به بررسی ادبیات تحقیق و مبانی نظری پرداخته می شود.
فصل سوم: متدولوژی و روش تحقیق ارائه می گردد.
فصل چهار: به تجزیه و تحلیل داده ها خواهد پرداخت.
فصل پنج: نتیجه گیری و پیشنهادات کاربردی ارائه می شود.
1-2 – بیان مسئله و سوال تحقیق
یکی از مهمترین عوامل در جهت رشد و توسعه اقتصادی کشور وجود بانکهایی با کارایی و سلامت بالاست. به طور کلی فلسفه وجود بانکها، واسطه وجوه بودن آنهاست. به این معنی که از سویی به تجهیز منابع و از سویی دیگر به مصرف منابع و اعطای تسهیلات به مشتریان می پردازد، از سویی دیگر سیستم بانکی به مثابه بدنه نظام اقتصادی و موتور حرکتی چرخهای اقتصادی، در کشورهای در حال توسعه خصوصا ایران است و در این زمینه نقش بسیار پر اهمیتی را ایفا می کند، زیرا علاوه بر واسطه وجوه بودن در بازار پول، به دلیل عدم توسعه کافی بازار و سرمایه، نقش اساسی را در تامین مالی برنامه های میان مدت و کوتاه مدت اقتصادی کشور دارد.(ایرانمنش،1384،ص 65)
جذب سپرده ها که یکی از مهمترین وظایف بانکهاست و سبب می شود که سیستم بانکی با به کار گرفتن وجوه زیادی که در اختیار دارد از طریق اعطای تسهیلات و انجام سرمایه گذاری های مناسب در زمینه ای مختلف ایجاد درآمد کند. منابع مالی برای ایفای این نقش اساسی از طریق سپرده گذاران تامین می شود.
جهت تحقق این امر لازم است که سیاست گذاران نظام بانکی برنامه ریزی دقیقی را در جهت جذب هر چه بیشتر سپرده ها به عمل آورند. با توجه به موارد ذکر شده در فوق می توان نتیجه گرفت که توانایی بانکهای در جذب هر چه بیشتر سپرده ها و وجوه نقدی مشتریان به عنوان یکی از مهمترین معیار های ارزیابی عملکرد موفقیت یک سیستم بانکی محسوب می شود و به واسطه این توانایی است که می توانند از رقبای خود پیشی گرفته و در محیط رقابتی و متلاطم امروزه به تداوم فعالیت بپردازد. با توجه به اینکه امروزه اکثر بانکها نرخ سود مشابهی در جذب سپرده ها مشتریان می پردازد و تفاوت فاحش و انگیزاننده ایی از این لحاظ در میان آنها به چشم نمی خورد.(روستا و ونوس،1385)
اهمیت بخش خدمات در اقتصاد کشورها موجب شده است که در طی چند سال گذشته ارائه خدمات اثربخش به مشتری مورد توجه بیشتر قرار گیرد(باسی و همکاران، 1996). صنعت بانکداری همانند صنایع دیگر خدمات مالی، با تغییر سریع بازار تکنولوژی های جدید، عدم قطعیت اقتصادی، رقابت شدید، نیازهای متنوع مشتریان و جو متغیر که باعث ایجاد مجموعه ای از چالش های بی سابقه می شود، مواجه است(کومار، 2008).
سپرده گذاری مردم نزد بانك ها از دو لحاظ دارای اهمیت می باشد: اول آن كه پولی كه مردم به بانك ها می سپارند، قدرت وام دهی بانك ها را افزایش می دهد و لذا بانك ها می توانند از محل پس انداز های جمع آوری شده وام های جدید بیشتری در جهت امور تولیدی و سرمایه گذاری تأمین كنند. دومین اهمیت افزایش سپرده های مردم نزد بانك ها این است كه وقتی مردم ترجیح دهند پول خود را نزد بانك ها نگهداری نموده و كمتر برای خرج آن اقدام نمایند، از حجم پول در گردش كاسته شده كه این امر باعث كاهش نرخ تورم و در نتیجه افزایش قدرت خرید مردم می گردد. همین عوامل باعث شده كه بانك ها به طرق مختلف مردم را جهت مراجعه به آنها و سپرده گذاری تشویق نمایند و به این ترتیب به رونق اقتصادی كشور كمك كنند. در جهان امروز اهمیت جذب منابع مالی آنقدر برای بانك ها مهم و حیاتی می باشد كه رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آنها ایجاد نموده است.(هادی سپانلو،1384)
گر چه عواملی چون صنعتی شدن جوامع، گسترش و تحول در فعالیت هی اجتماعی و در نتیجه پدیدار شدن نیازهای جدید از عوامل مهم و اثر گذار در ایجاد و گسترش نهادهای مالی بوده اند، ولی توسعه و پیشرفت های اقتصادی نیز یکی از مهمترین عوامل در گسترش و تحول این نهادها به شمار می روند، در واقع نهادهای مالی جهت تسهیل در پیشرفت های دیگر نهادهای اقتصادی شکل گرفته اند و لذا می توان عنوان نمود وجود نهادها و بازارهای مالی پیشرفته همراه با به کارگیری روش های نوین، با درجه توسعه یافتگی یک کشور ارتباط مستقیم دارد. در این شراسط جذب بیشتر منابع مالی و رقابت موثر در جذب این منابع توسط گروه های مختف بانکی از موضوعاتی است که مورد توجه نهادهای مالی و اعتباری قرار داشته و دارد. البته گرچه بلافاصله پس انقلاب با حذف بانک های خصوصی، همه گروه های بانکی زیر نظر دولت اداره شدند. ولی کم و بیش در جذب بیشتر منابع مالی با یکدیگر به رقابت پرداخته اند.امروزه به جزء رقابت بین گروه های بانکی دولتی و خصوصی موجود، ایجاد بانک های خصوصی جدید، موسسات مالی و اعتباری جدید و همچنین گسترش دامنه فعالیت موسسات قرض الحسنه نیز مزید بر علت شده و لذا در سیستم بانکی کشور در جذب منابع مالی به رقابت پرداخته اند.(رازانی،1382)
در جهان امروزه جذب منابع مالی انقدر برای بانک ها مهم و حیاتی می باشد که رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آنها ایجاد نموده است. یکی از شواهد عمده ارائه خدمات نوین، جلب اطمینان و توجه به تشویق بیشتر مردم برای سپرده گذاری در بانک ها می باشد. در این راستا و طی چند دهه اخیر زمینه های جدیدی جهت جذب بیشتر منابع بانکی و ارائه خدمات بهتر و سریع تر به مشتریان به وجود آمده است. بنابراین ضرورت دارد با بررسی ابعاد و عوامل موثر بر جذب منابع بانکی بتوانیم هر چه بهتر و بیشتر کاراتر از این منابع، استفاده بهینه نمائیم.
امروزه، سازمان ها هزینه های فراوان و زمان زیادی را صرف تهیه، تدوین و اجرای استراتژی هایی می کنند تا بتوانند به اهداف بلندمدت و چشم اندازهای سازمان دست یابند؛ بنابراین، آگاهی از این که عملکرد سازمان تا چه حد در جهت رسیدن به این اهداف بوده و موقعیت سازمان در محیط پیچیده و پویای امروز کجاست؛ برای مدیران و سازمان ها اهمیت فراوانی دارد. ارزیابی عملکرد، از مهم ترین فرایندهای راهبردی است که ضمن ارتقای پاسخ گویی، میزان تحقق اهداف و برنامه های هر سازمان رامشخص می کند (حسن زاده و زارع، 1387). در سراسر جهان عملیات بانکها را به عنوان یکی از مهمترین فعالیتهای هر نظام اقتصادی میدانند. هر فعالیتی که مستلزم کسب سرمایه و منابع مالی باشد، بیتردید به دخالت بانکها و موسسات مالی نیازمند است. به دلیل نقش بسیار مهم و اساسی بانکها در اکثر فعالیتهای اقتصادی، بررسی عملکرد (بهرهوری و کارایی) هر یک از بانکهای موجود در سیستم بانکی کشور که بیشتر آنها دولتی هستند و با سرمایه های ملی ایجاد شده اند مانند سایر موسسات اقتصادی و بخش عمومی از جایگاه ویژهای برخوردار است. از طرف دیگر با توجه به خصوصی شدن تعدادی از بانکهای دولتی و ورود بانکهای خصوصی و موسسات مالی، عرصه بانکداری کشور به سمت رقابتی شدن در حرکت میباشد
در اقتصاد مبتنی بر بازار ، نظام بانکی مسئولیت بسیار سنگینی بر عهده دارد و یکی از مهمترین اجزای اقتصاد کشوراست .رشد وشکوفایی یا رکود اقتصادی کشور با طرز کار موسسات مالی ارتباط نزدیک دارد نظام بانکی خدماتی عرضه می کند که بدون آن سیستم اقتصادی کشور از حرکت باز می ماند.
سرمایه موجود دربانکها منبع اصلی خرید محصولات وخدمات ،و وامهای اعطایی آنها، منبع ایجاد اعتبار برای تمام واحدهای اقتصادی مانند خانواده ها، مشاغل، شرکتها ودولت است، بنابراین فعالیت بهینه بانکها واستفاده موثر از امکانات در دسترس آنها برای رسیدن به اهدافشان ازجمله استفاده از سرمایه وتجهیز آن ،برفعالیت های مختلف اقتصادی ووضع کلی اقتصاد کشور بسیار موثر می باشد (ونوس وصفاییان ،1381) به زعم کاپلان و نورتون (1386) سازمان ها در هر محیطی که فعالیت می کنند به طور دائم نیازمند بهبود عملکرد بوده و باید تمام تلاش خود را در جهت دستیابی به تعالی عملکرد به کار گیرند، که این امر نشان دهنده این واقعیت است که ارزیابی عملکرد همواره از موضوعات چالش برانگیز مدیریت سازمان هاست و تعیین و تبیین شاخص های مناسب برای ارزیابی عملکرد سازمان ها در راه رسیدن به اهداف و چشم اندازهای سازمان از اهمیت فراوانی برخوردار است. (الوانی، 1380)
با کاراتر شدن شعب ناکارا، ضمن کاهش بهای تمام شده خدمات و جلوگیری از اتلاف منابع میتوان در عرصه رقابت، عملکرد مناسبی داشت. اما یکی از ابزارهای کارآمد که این مهم را محقق ساخته، روش تحلیل پوششی داده ها [1](DEA) با پشتوانهای بالغ بر 2500 مرجع معتبر نظری و تجربی است که بر پایه مدلهای ریاضی استوار است (لوسیانو و همکاران[2]2007 (این روش یکی از دقیقترین و بهینهترین روش های ارزیابی و اندازه گیری کارایی میباشد که در این تحقیق، مبنای محاسبات قرار خواهد گرفت.
1-2- بیان مساله تحقیق
در ادبیات اقتصادی جهان امروز، نقش و اهمیت نظام مالی و به تبع آن، موسسات مالی و اعتباری به مثابه بازوهای اجرایی این نظام و ابزار رشد و توسعه اقتصادی کشور کاملاً ملموس است . به نحوی که توسعه پایدار اقتصادی بدون رشد و توسعه موسسات مالی امکان پذیر نیست. كارایی بانكها و نحوه محاسبه آن ازجمله موضوعات مهمی است كه علاوه بر مدیران بانكها و صاحبان سهام این موسسات مالی، مورد علاقه مشتریان استفاده كننده از خدمات بانكی می باشد لذا افزایش کارایی و بهره وری در مؤسسات مالی یکی از اقدامات اساسی در مسیر توسعه اقتصادی کشورهاست. از طرفی تخصیص بهینه منابع در یک بنگاه مستلزم ارزیابی و سنجش مستمر عملكرد واحدهای آن است. )حسین زاده 1386)
ارزیابی عملکرد فرایندی است که به سنجش، اندازه گیری، ارزش گذاری و قضاوت درباره عملکرد یک واحد، طی دوره ای معین می پردازد. به طور کلی این نظام به مقایسه واحدهای مختلف و چگونگی دستیابی به وضعیت مطلوب با در نظر گرفتن معیارها و شاخص های معین پرداخته و هدف اصلی آن بازنگری، اصلاح و بهبود مستمر واحدها می باشد. (کوشک 1385)
مباحث ارزیابی عملکرد را می توان از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار داد . دو دیدگاه اساسی سنتی و نو در این باره وجود دارد. دیدگاه سنتی، قضاوت و یادآوری عملکرد و کنترل ارزیابی شونده را هدف قرار داده و سبک دستوری دارد. این دیدگاه صرفاً معطوف به عملکرد دوره زمانی گذشته است و با مقتضیات گذشته نیز شکل گرفته است. دیدگاه نو، آموزش، رشد و توسعه ظرفیت های ارزیابی شونده، بهبود و بهسازی افراد و سازمان و عملکرد آن، ارائه خدمات مشاوره ای و مشارکت عمومی ذی نفعان، ایجاد انگیزش و مسئولیت پذیری برای بهبود کیفیت و بهینه سازی فعالیت ها و عملیات را هدف قرار داده و مبنای آن را شناسایی نقاط ضعف و قوت و تعالی سازمانی تشکیل می دهد. خاستگاه این دیدگاه مقتضیات معاصر بوده و به ارزیابی سیستمی عملکرد با بهره گرفتن از تکنیک ها و روش های مدرن، توسعه پیدا می کند . حوزه تحت پوشش اندازه گیری عملکرد می تواند سطح کلان یک سازمان، یک واحد، یک فرایند و کارکنان باشد. (دادگر و نیک نعمت 1386)
ارزیابی واحدهای بانكی به دلیل تنوع خدمات ارائه شده از پیچیدگی خاصی برخوردار است. روش های موجود ارزیابی و سنجش واحدهای بانكی روش هایی تجربی هستندكه به دلایل استاندارد نبودن، نتایج آنها در بانكهای مختلف با یكدیگر قابل مقایسه نیستند. به علاوه این روشها به كارایی واحدها توجه نداشته و صرفا ستاده واحدها را مد نظر قرار میدهند.
متدلوژی تحلیل پوششی داده ها(DEA) متدلوژی علمی و غیر پارامتری برای ارزیابی كارایی واحدهاست كه كاربردهای متعددی در سنجش كارایی واحدهای بانكی داشته ودر مقایسه با سایر مدل ها روش بهتری برای سازماندهی و تحلیل داده هاست زیرا اجازه میدهد که کارایی در طول زمان تغییر کند و به هیچ گونه پیش فرضی در مورد مرز کارایی نیاز ندارد) وو و همکاران[3] 2005) بنابراین بیش از سایر دیدگاه ها در ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار گرفته است و روش مناسبی برای مقایسه کارایی واحدهای مختلف می باشد.
در پیاده سازی تکنیک تحلیل پوششی داده ها همواره با دو چالش مواجه می شویم که یکی از آنها انتخاب روش یا مدل DEA و دیگری انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی آن می باشد. لذا یکی از موضوعات پژوهشی قابل توجه در تحلیل پوششی داده ها(DEA) انتخاب شاخص های ورودی و خروجی است که در تحلیل های كارایی از مباحث ساختاری و اساسی تحلیل می باشد. این مبحث در مورد بنگاه های مالی مانند بانكها و مؤسسات بیمه اهمیت دوچندان پیدا خواهد کرد، چرا که در این بنگاه ها، تفكیک كالا وخدمات واسطه ای به ورودی و خروجی، گاهی به سادگی قابل انجام نبوده و كالا و خدماتی وجود خواهند داشت كه از خصوصیات هر دو دسته برخوردار می باشند. در مطالعات مربوط به ارزیابی کارایی در سطح واحدهای بانکی به روش تحلیل پوششی داده ها(DEA) شیوه های مختلفی برای تعیین ورودی و خروجی های مربوط به این روش به کار برده شده است. ولی همچنان مشکلات زیادی از قبیل گزینش ابزار های انتخاب، تجزیه و تحلیل همبستگی روی متغیرها و طبقه بندی کردی ورودی و خروجی های مختلف در این زمینه وجود دارد. به منظور انتخاب صحیح این متغیرها، توجه به دو عامل بسیار مهم که در انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی موثر می باشند ضروریست. اولین عامل ، هدف تحقیق است که منجر به انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی خاصی می شود و دومین عامل تاثیرگذار، محدودیتهای آماری و حجم نمونه مورد بررسی می باشد. (یان لو و همکاران[4]2012)
در این رساله روش جدیدی را برای انتخاب متغیرها پیشنهاد داده و با یک روش متداول تعیین ورودی و خروجی مقایسه می نماییم. در روش پیشنهادی برای تعیین متغیرهای ورودی و خروجی DEA از مفهوم ارزش افزوده نقدی(CVA) استفاده می شود. ارزش افزوده وجه نقد به طور منحصر بر اساس جریان وجوه نقد به دست می آید و از آنجا که جریان وجوه نقد تحت تاثیر روش های مختلف برخوردهای متفاوت حسابداری در خصوص معاملات و رویدادهای یکسان در سطح واحد تجاری مختلف قرار نمی گیرند، نسبت به شاخص های سودآوری در تعیین عملکرد شرکت متقاعدکننده تر بوده و قابلیت مقایسه جنبه عملیاتی عملکرد مالی واحدهای تجاری مختلف را افزایش می دهد. لذا استفاده از این رویکرد برای تعیین متغیرهای ورودی و خروجی نتایج واقعی تی را نشان خواهد داد. بنابراین در این رساله برای انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی تحلیل پوششی داده ها از روش مبتنی بر ارزش افزوده استفاده کرده و متغیرهایی را که روی جریان وجوه نقد هر واحد تصمیم گیرنده تاثیر می گذارند را در نظر می گیریم. سپس برای تعیین این شاخص ها روش مبتنی بر سودآوری را به کار بسته و با روش قبل مقایسه می نماییم
1-3- تعاریف واژه های کلیدی
تحلیل پوششی داده ها : تکنیکی جهت محاسبه کارایی نسبی یک مجموعه از واحدهای تصمیم گیرنده در مقایسه با یکدیگر با بهره گرفتن از یک بر نامه ریاضی می باشد.
ستانده: ستانده یا خروجی، حاصل عملیات سیستم تولیدی است که می تواند بصورت کالا یا خدمات عرضه شود. (صمدی و مسیبی، 1389)
نهاده: نهاده یا ورودی، کلیه منابع مورد نیاز به منظور تولید کالا یا خدمات مورد نظر می باشد. (صمدی و مسیبی، 1389)
کارآیی : عبارتست از نسبت بازده واقعی بدست آمده به بازده مورد انتظار (استاندارد و یا تعیین شده) و یا به عبارت دیگر کارایی نسبت کار انجام شده به مقدار کاری است که باید انجام گیرد.(صمدی و مسیبی، 1389)
( کارآیی ) = ستاده ها) مجموع وزنی خروجی ها / (نهاده ها (مجموع وزنی ورودی ها )
ورودی ( در تحلیل پوششی داده ها) : عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش یافته و با کاهش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش می یابد.
خروجی ( در تحلیل پوششی داده ها) : عاملی که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش یافته و با کاهش آن و با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش می یابد.
واحدهای تصمیمگیرنده[8] : یک واحد تصمیم گیرنده (DMU) نهادی است که داده‌ها را به ستاده‌ها تبدیل می‌کند. DMUهایی که در DEA مورد استفاده قرار می گیرند باید همگن بوده و دارای داده‌ها و ستاده‌های یکسان و هم نوع باشند. (رنگرز،1388)
سود: سود در حسابداری به تفاوت بین درآمد تحقق‌یافته حاصل از معاملات دوره و بهای تاریخی منقضی‌شده مربوط می باشد. تعریف مزبور بیانگر این است که سود حسابداری دارای 5 ویژگی میباشد؛
- مبتنی بر معامله‌های واقعی میباشد که شرکت انجام داده است،
- به عملکرد مالی شرکت طی دوره زمانی مفروض یا مشخص اشاره دارد،
- بر مبنای اصل تحقق درآمد قرار دارد و ایجاب می‌کند که درآمد تعریف، شناسایی، اندازه‌گیری و ثبت شود،
- بهای جاری را بر حسب بهای تاریخی اندازه‌گیری می‌کند،
- درآمدهای تحقق‌یافته دوره در رابطه با هزینه‌های مربوط، به طور مناسبی مورد توجه قرار گیرند.
سود عملیاتی: عبارت است از درآمد فروش منهای بهای تمام شده كالای فروش رفته و هزینه های عملیاتی مرتبط با عملیات مستمر واحد تجاری كه این رقم از صورت سود و زیان شركت های نمونه به دست آمد.
ارزش افزوده نقدی : (CVA) ارزش افزوده نقدی به مازاد وجه نقدی گفته می شود كه پس از كسرهزینه سرمایه نقدی از سود نقدی عملیاتی بدست می آید. به این مازاد وجه نقد برخی اوقات سود نقدی مازاد نیز اطلاق می گردد.
هزینه سرمایه نقدی – سود نقدی عملیاتی پسر از كسر مالیات = ارزش افزوده نقدی
جریان های عملیاتی نقدی: جریان های نقدی كه مستقیما در ارتباط با تولید ، فروش محصولات و یا ارائه خدمات توسط واحد تجاری هستند. این رقم نیز مستقیما از صورت جریان های نقدی تهیه شده طبق استاندارد شماره 2 حسابداری ایران به دست آمده است.(معینی و همکاران1389)
-4- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه گیری عملكرد سازمان و برنامه ریزی و هدفگذاری جهت بهبود کارایی می باشد. لذا ضرورت اندازه گیری عملكرد سازمان بر كسی پوشیده نیست. اما با وجود پیشرفتهای قابل توجه ای كه در سالهای اخیر در طراحی چارچوبها و سیستمهای ارزیابی کارایی رخ داده است، بسیاری از سازمانها همچنان بر معیارهای سنتی متكی هستند. یكی از دلایل بروز این مشكل آنست كه مدلهای جدید و پیشرفته در این زمینه تنها مباحث مفهومی وبنیادی را بیان می كنند و به ندرت عملیاتی شده اند. لذا چگونگی بكارگیری این چارچوبهای عملیاتی در یک سازمان خاص، به منظور ایجاد یک سیستم ارزیابی عملكرد منحصر به فرد (با توجه به نیازهای آن سازمان) موضوعی است كه كار بیشتری را می طلبد. (تانگن[1] و همکاران، 2004)
روش تحلیل پوششی داده ها(DEA) هم اکنون به طور گسترده ای برای ارزیابی عملکرد موسسات دولتی و غیردولتی که درمجموعه ای از واحدها و یا شعب شبیه به هم واقع شده اند، مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، ارزیابی بر اساس نهاده ها و ستاده های متجانس معرفی و شناسایی شده برای واحدها، انجام میگیرد و هر واحد سازمانی با بهترین واحدها مقایسه و واحدها با اعمال تغییر در نهاده ها و یا ستاده های سیستم، به کارایی بهینه خود می رسند.(احمدی و همکاران 1390)
شاخص‌های ارزیابی عملکرد هر واحد تصمیم‌گیری (DMU ) در روش تحلیل پوشش داده همان پارامترهای ورودی و خروجی مدل هستند که بسته به اهداف و فلسفه وجودی آن تصمیمگیرنده و وظایف مهم مورد انتظار از آن و نیز عوامل تأثیرگذار و نوع هزینه‌هایی که برای آن انجام میگیرد فرق دارد. مشخص کردن این داده‌ها و ستاده‌ها یکی از اقدامات مهم در استفاده از DEA میباشد. انتخاب داده‌ها و ستاده‌ها صحیح نقش مهمی در تفسیر، استفاده و مقبولیت نتایج حاصل از DEA برای مدیران دارد.
در تحلیل های كارایی بنگاه های مالی مانند بانكها و مؤسسات بیمه، انتخاب ورودی و خروجی ها از مباحث ساختاری و اساسی می باشدزیرا در این بنگاه ها، تفكیک كالا وخدمات واسطه ای به ورودی و خروجی، گاهی به سادگی قابل انجام نیست و كالا و خدماتی وجود خواهند داشت كه از خصوصیات هر دو دسته برخوردار می باشند. بطور كلی در واحدهای تولیدی و صنعتی از ورودی ، به منابعی مانند نیروی كار، سرمایه و ساختمان تلقی میشود كه در راستای تولید به آنها نیاز میشود. از خصوصیات ورودی ها این است كه هزینه های تولید را افزایش می دهد و از سوی دیگر خروجی به كالا و خدماتی اطلاق می گرددكه متقاضی داشته و مصرف كنندگان حاضر به خرید آنبوده و فروش آن برای بنگاه درآمدزا باشد(رنگرز، 1388) .
در هنگام تصمیم‌گیری در مورد تعیین داده‌ها و ستاده‌های DMUها نیازمندیم تا دیدگاهی مفهومی از آنچه که بعنوان یک داده یا ستاده برای یک DMU مطرح است داشته باشیم. همچنین ما نیاز داریم که این داده‌ها بطور واقعی موجود باشند. شاید یکی از مشکلاتی که در امر تعیین داده‌ها و ستاده‌ها وجود دارد این است که هر چند میتوان داده‌ها و ستاده‌های زیادی را برای یک DMUدر نظر گرفت ولی در اکثر مواقع داده‌هایی در رابطه با اینها موجود نیست و این امر تصمیم گیری در مورد داده ها و ستاده ها را مشکل می کند.
در این فرایند ممکن است با مشکلات زیادی مثل انتخاب ابزارها ، تجزیه و تحلیل همبستگی و طبقه بندی کردن ورودی ها و خروجی ها به صورت مجزا مواجه شویم (یان لو و همکاران 2012 )
لذا در این پایان نامه سعی خواهیم کرد تا روشی را برای انتخاب کردن متغیرهای DEAپیشنهاد دهیم. بر خلاف تحقیقات گذشته این پژوهش مبتنی بر مفهوم ارزش افزوده نقدی(CVA) بوده و باتوجه به نتایج آماری شاخص های ورودی و خروجی را مشخص خواهد کرد. این روش نسبت به روش های پیشین دارای چندین مزیت می باشد که عبارتند از :
- بیشتر عینی است و از تاثیر عوامل ذهنی در محاسبات بعدی جلوگیری می کند.
- دوم و مهم تر اینکه متغیرهای قابل اندازه گیری و طبقه بندی کامل از این عوامل برای مدیران و محققان فراهم می کند.
- سوم اینکه تمام متغیرهایی که مورد بحث قرار می گیرند از صورت های مالی ای که به راحتی در دسترس هستند به دست می آیند و قابلیت دسترسی به اطلاعات بالاست.
1-5- اهداف اساسی تحقیق:
اهداف اساسی این تحقیق به شرح ذیل می باشد:
- تست روش CVA برای یک مجموعه بانک ایرانی
- تحلیل شرایط لازم برای اجرای DEA و پیشنهاد یک روش به منظور انتخاب شاخص های ورودی و خروجی
- پیشنهاد یک روش انتخاب ورودی و خروجی و تست آن به منظور تعیین کارایی واقع بینانه تر در بانکها
- ارزیابی میزان کارایی 20 شعبه مختلف بانک رفاه در سطح استان فارس و رتبه بندی این شعب
1-6- سوالات تحقیق:
- آیا روش CVA برای بانکهای ایرانی جوابگو می باشد؟
- مهمترین شرایط لازم برای اجرای DEA در بانکهای ایرانی کدامند؟
- روشی که بتواند ورودی و خروجی را در مدل DEA ارائه دهد کدام است؟
1-7- فرضیههای تحقیق:
روش مبتنی بر ارزش افزوده نقدی(CVA) در مورد بانک های ایرانی دارای عملکرد مناسبی است. این رویکرد می تواند نقش مهمی در تعیین شاخص های ورودی و خروجی در محاسبه کارایی بانک با بهره گرفتن از تکنیک DEA داشته باشد.
1-8- خلاصه فصل :
در این فصل به کلیات تحقیق پرداخته شده است ، از جمله مطالب بیان شده در این فصل عبارتند از :
بیان مساله تحقیق ، دلایل انتخاب موضوع ، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ، ، اهداف اساسی تحقیق ، سوالات تحقیق ، قلمرو تحقیق
—— 3
1-1- بیان مسئله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 4
1-2- اهمیت موضوع-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 4
1-3- اهداف تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 6
1-4- چارچوب نظری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 6
1-5- مدل مفهومی تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 7
1-6- فرضیه های تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 8
1-7- روش تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 9
1-8- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات- 9
1-9- جامعه و نمونه آماری————- 10
1-10- قلمرو تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 10
1-11- تعریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق———- 10
فصل دوم : ادبیات موضوع———— 12
بخش اول : ادبیات تحقیق————— 13
2-1- سابقه حضور مفاهیم استراتژی در مدیریت و سیر تکاملی آنبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 13
2-2- تفکر استراتژیک-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 15
1-2-2- تعریف و مفهوم تفکر استراتژیک————– 15
2-2-2 – نظریه پردازان تفکر استراتژیک————– 18
2-2-3- ویژگی های تفکر استراتژیک– 20
2-2-4- انواع مدل ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 23
2-2-4-1- مدل لیدتکا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 23
2-2-4-2- مدل گلدمن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 25
2-2-4- کارکردهای تفکر استراتژیک– 26
2-2-5- اهمیت تفکر استراتژیک——- 28
2-2-6- تفاوت های برنامه ریزی استراتژیک و تفکر استراتژیکبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 29
2-3- برنامه ریزی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 31
2-3-1- تعریف ومفهوم برنامه ریزی— 31
2-3-2- اهمیت و ضرورت برنامه ریزی————— 32
2-3-3- ویژگی های برنامه ریزی—— 32
2-3-4- انواع برنامه ریزی————- 33
2-3-4-1- برنامه‌ریزی تخصصی—– 33
2-3-4-2- برنامه ریزی عملیاتی (اجرایی)————- 33
2-3-4-3- برنامه ریزی راهبردی(استراتژیک)——— 34
2-3-5- هدف از برنامه ریزی———- 34
2-4- برنامه ریزی استراتژیک——— 35
2-4-1- تعریف برنامه ریزی استراتژیک————— 35
2-4-2- مزایای برنامه ریزی استراتژیک————— 36
2-5- مدیریت منابع انسانی————- 37
2-5-1- ماهیت مدیریت منابع انسانی– 37
2-6- برنامه ریزی نیروی انسانی——- 38
2-6-1- تعریف برنامه ریزی نیروی انسانی———— 38
2-6-2- نظریه پردازان برنامه ریزی نیروی انسانی—- 40
2-6-3- ضرورت برنامه ریزی نیروی انسانی———- 41
2-6-4- مراحل برنامه ریزی نیروی انسانی———— 43
2-6-5- روش های برآورد نیروی انسانی مورد نیاز—- 49
2-6-7- ارتباط برنامه ریزی نیروی انسانی با برنامه ریزی کسب و کار————— 49
2-6-8- مزایای برنامه ریزی نیروی انسانی———— 50
2-6-9- محدودیت های برنامه ریزی نیروی انسانی—– 51
2-7- برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی———- 52
2-7-1- تعریف برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی- 52
2-7-2- هدف برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی— 52
2-7-3- پیوند میان برنامه ریزی استراتژیک و منابع انسانیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 53
2-7-4- انواع مدلها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 53
2-7-4-1- مدل رزماری هریسون—— 53
2-7-4-2- مدل جیمزواكر————– 55
2-7-4-3- كریستوفرمی بی: ( نگرش باز)————– 55
2-7-4-4- مدل فرایند طرح‌ریزی استراتژیك منابع انسانی مرمابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 56
2-7-5- تکامل برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی- 58
بخش دوم : پیشینه تحقیق————— 59
فصل سوم : روش شناسی تحقیق—— 67
3-1- روش تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 68
3-2- جامعه و نمونه آماری———— 69
3-3- معرفی ابزار های جمع آوری اطلاعات———– 69
3-3-1 پرسشنامه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 69
3-4- روایی و پایایی پرسشنامه——— 70
3-4-1- روایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 70
3-4-2- پایایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 71
3- 5- روش تجزیه و تحلیل داده ها—– 72
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها— 76
4-1- آمار توصیفی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 77
4-1-1- تفکیک نمونه بر حسب متغیر سن————– 77
4-1-2- تفکیک نمونه بر حسب متغیر تحصیلات——- 78
4-1-3- تفکیک نمونه بر حسب متغیر سابقه کار——– 79
4-1-4- تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر نگرش سیستمیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 81
4-1-5 تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر عزم استراتژیکبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 82
4-1-6- تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر پیشروی با فرضیهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 83
4-1-7-تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر فرصت طلبی هوشمندانهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 84
4-1-8- تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر تفکر در زمانبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 85
4-1-9- تفکیک نمونه بر حسب سوالات متغیر برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی- 86
4-1-10- بررسی آماره های توصیفی— 88
4-2- آمار استنباطی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 89
4-2-1- بررسی نرمال بودن متغیر ها– 89
4-2-2- بررسی فرضیه های تحقیق—- 90
4-2-3- برازش مدل رگرسیونی—— 101
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها— 105
5-1- نتیجه گیری تحقیق————– 106
5-1-1- نتایج مبتنی بر آمار توصیفی- 106
5-1-2- نتایج مبتنی بر آزمون فرضیه ها————- 108
5-2- پیشنهاد های تحقیق————– 111
5-2-1- پیشنهاد های مبتنی بر فرضیه ها————- 111
5-2-2- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی————— 113
پیوست و ضمائم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 114
منابع و ماخذ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 118
جکیده انگلیسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 123
| فهرست جداول |
عنوان صفحه
جدول (2-1) تفاوت های برنامه ریزی استراتژیک وتفکر استراتژیک بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 29
جدول (3-1) شماره سوال مربوط به هر عامل———- 70
جدول( 3-2 ) مقدار آلفای كرونباخ—— 72
جدول (4-1) بررسی توزیع فراوانی متغیر سن——— 77
جدول (4-2) بررسی توزیع فراوانی متغیر تحصیلات– 78
جدول (4-3 ) بررسی توزیع فراوانی متغیر سابقه کار— 79
جدول (4-4) توزیع فراوانی سوالات متغیر نگرش سیستمیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 81
جدول (4-5) توزیع فراوانی سوالات متغیر عزم استراتژیکبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 82
جدول (4-6 ) توزیع فراوانی سوالات متغیر پیشروی با فرضیهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 83
جدول (4-7 ) توزیع فراوانی سوالات متغیر فرصت طلبی هوشمندانهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 84
جدول( 4-8 ) توزیع فراوانی سوالات متغیر تفکر در زمانبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 85
جدول (4-9 ) توزیع فراوانی سوالات متغیر برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی—- 86
جدول (4-10) بررسی آماره های توصیفی————– 88
جدول( 4-11) بررسی توزیع متغیر—- 89
جدول (5-1) خلاصه نتایج تحقیق—– 109
| فهرست نمودارها |
عنوان صفحه
نمودار (4-1) فراوانی متغیر سن——– 78
نمودار (4-2) فراوانی متغیر تحصیلات—————- 79
نمودار (4-3 ) فراوانی متغیر سابقه كار- 80
| فهرست اشکال |
عنوان صفحه
شکل(1-1) مدل مفهومی تحقیق———– 8
شکل (2-1) نحوه تأثیر گذاری تفکر استراتژیک در سازمانبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 17
شکل (2-2) عناصر تفکر استراتژیک در سطح فردی– 23
شکل (2-3) مدل عناصرتفکر استراتژیک لیدتکا——- 24
شكل( 2-4) مدل مفهومی تفكر استراتژیک مدل گلدمن— 25
شکل(2-5) مدل فرایند طرح‌ریزی استراتژیك رزماری هریسون‌بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 54
شکل(2-6) مدل جیمز واكر———— 55
شکل(2-7) مدل كریستوفرمی بی——- 56
شکل(2-8) مدل طرح‌ریزی استراتژیك منابع انسانی مرمابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 57
چكیده پایان نامه :
تفکر استراتژیک با سنتز عوامل محیطی و درونی تصویر یکپارچه ای را در ذهن ایجاد کرده و زمینه را برای خلق پاسخ های خلاقانه و بدیع به نیاز های سازمان فراهم می سازد و برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی با روش های تحلیلی اهداف استراتژیک را به برنامه ها و اهداف سالیانه و کوتاه مدت تبدیل کرده و گام های لازم برای پیاده سازی استراتژی خلق را فرموله می کند .
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر تفکر استراتژیک بر فرایند برنامه ریزی نیروی انسانی در شرکت سرمایه گذاری غدیرمی باشد که در این راستا 1 فرضیه اصلی و 5 فرضیه فرعی طراحی شد. ازنظر روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی می باشدو از نظر هدف کاربردی است.جامعه آماری این تحقیق مدیران شرکت سرمایه گذاری غدیر با مدرک کارشناسی و بالاتر می باشد که تعداد آنها 83 نفرمی باشد. در جمع بندی نتایج ،پیشروی با فرضیه ، فرصت جویی هوشمندانه ، تمرکز برزمان ، تمرکز برهدف به ترتیب بیشترین تأثیر و نگرش سیستمی کمترین تأثیر را بر برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی داشته است .
در نهایت امید است با به بکارگیری مولفه های شناسایی شده در این تحقیق و اهمیت آنها در برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی در سازمان غدیر مورد حمایت و استفاده قرارگیرد.
کلمات کلیدی : تفکر استراتژیک ، برنامه ریزی نیروی انسانی، پیشروی با فرضیه ، تفکر در زمان،فرصت جویی هوشمندانه، تمرکز بر هدف ،نگرش سیستمی
شرکتها و سازمان‌های در محیط اقتصادی کنونی، در بازارهایی فعالیت می‌کنند که مبتنی بر رقابت بسیار شدید است. لذا شرکتها برای موفقیت خود ناگزیر از دستیابی به مزیت‌های رقابتی هستند. یکی از مهمترین مزیت‌های رقابتی برای هر شرکتی، برقراری ارتباطات بهینه با مشتریان است به‌گونه‌ای که بتواند تصویر خود نظر مشتریان را بهبود بخشیده و وفاداری مشتریان را افزایش دهد و بدین ترتیب سهم مناسبی از بازار را در اختیار خود بگیرد. یکی از مؤثرترین راه‌های حفظ ارتباط با مشتریان، توجه به برندسازی و هویت یکپارچه سازمانی است.
هویت برند مجموعه تمامی عوامل مشترکی است که همه ارکان برند را در داخل و بیرون آن پیوند میدهد و هماهنگ می‌کند بنابراین هویت برند فقط شامل نشانه، لوگو تایپ یا نام برند نیست. ساختار هویتی برند به‌طورکلی دارای دو بخش ملموس و ناملموس است که بخش ملموس نیز خود شامل سه جنبه اصلی شامل هویت بصری، هویت شنیداری و هویت کلامی است.
هویت بصری برند خود دربرگیرنده نشان برند، نقشه معماری لوگو، ساختار و قواعد استفاده از نام و نشان برند، کاربردهای مجاز و غیرمجاز لوگو، واریاسیون (تنوع) و رنگ‌بندی‌های لوگو، پس‌زمینه‌های مجاز و غیرمجاز لوگو، رنگ‌های سازمانی و رنگ‌های ثانوی، فونت‌های سازمانی و ساختار و قواعد بصری سبک و سیاق برند در بسته‌بندی، تبلیغات و تشریفات و … است.
یکی از راهکارهای اصلی برای تقویت هویت بصری برند، استفاده از یک ابزار بازاریابی مشهور، کارآمد و مؤثر به نام بسته‌بندی است. بسته‌بندی به دلیل اینکه یک وسیله ارتباطی مهم است و در لحظه مناسب و در زمان اتخاذ تصمیم خرید توسط مشتری با وی ارتباط برقرار می‌کند موردتوجه همگان بوده است. حال نکته اساسی، پاسخ به این امر است که طراحی بسته‌بندی دارای چه ظرفیت‌ها و قابلیت‌های کارآمدی است که می‌تواند بر هویت برند تأثیر بگذارد. به‌عبارت‌دیگر یک طراحی بسته‌بندی مناسب باید چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی را دارا باشد تا بتواند پیام مدنظر شرکت تولیدکننده را به‌درستی به مخاطب انتقال دهد و در تقویت هویت بصری و درنهایت ارزش برند مؤثر واقع شود. در این پژوهش تلاش شده است به این سؤالات پاسخ شایسته ارائه شود.
فصل نخست: معرفی کلیات پژوهش
بیان مسئله:
برند[1] به نام، نشان، سمبل، لوگو و سایر علائم و مفاهیم، ذهنیت‌ها و تداعی‌ها از سوابق و عملکردهایی اطلاق میشود که کالاها و یا خدمات یک فروشنده را از کالاها و خدمات سایر فروشندگان متمایز می‌سازد. برند می‌تواند متعلق به یک کالا، تولیدکننده، یک خدمت یا موسسه خدماتی، یک شرکت یا سازمان و یا یک شخص و حتی مکانی باشد. به‌صورت تخصصی‌تر، برند نشان‌دهنده مشخصات، علائم و نشانه‌های قابل‌خواندن شامل نام، لوگو، شعار، برنامه‌ها و روش طراحی است که بیان‌کننده ماهیت اصلی و وجودی یک شرکت، محصول یا خدمت است. در اصطلاح فنی بخشی از برند که قابل‌خواندن باشد را نام برند[2] و بخشی که قابل‌خواندن نیست را علامت برند[3] می‌نامند و درنهایت هنگامی‌که علائم و نشانه‌های موجود ازلحاظ قانونی به ثبت رسیده باشد به آن علامت تجاری[4] می‌گویند.
هویت برند مجموعه تمامی عوامل مشترکی است که همه ارکان برند را در داخل و بیرون آن پیوند میدهد و هماهنگ می‌کند بنابراین
هویت برند فقط شامل نشانه، لوگو تایپ یا نام برند نیست. ساختار هویتی برند به‌طورکلی دارای دو بخش ملموس و ناملموس است که بخش ملموس نیز خود شامل سه جنبه اصلی شامل هویت بصری[5]، هویت شنیداری[6] و هویت کلامی[7] است.
هویت بصری برند خود دربرگیرنده نشان برند، نقشه معماری لوگو، ساختار و قواعد استفاده از نام و نشان برند، کاربردهای مجاز و غیرمجاز لوگو، واریاسیون (تنوع) و رنگ‌بندی‌های لوگو، پس‌زمینه‌های مجاز و غیرمجاز لوگو، رنگ‌های سازمانی و رنگ‌های ثانوی، فونت‌های سازمانی و ساختار و قواعد بصری سبک و سیاق برند در بسته‌بندی، تبلیغات و تشریفات و … است.
در بازار امروز که کاملاً رقابتی است، رعایت استانداردهای مربوط به طراحی و توسعه هویت بصری برند نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در تصویرسازی مناسب در ذهن مخاطبین آن سازمان دارد. هویت بصری منسجم و قوی، تصویر ذهنی سازمان را بهبود می‌بخشد و فعالیتهای بازاریابی آن را حمایت می‌کند. ارزش هویت بصری برند بسیار درخور توجه است؛ اگر به نحوی شایسته ارائه شود، ارزش‌افزوده می‌یابد و استفادۀ نامناسب نیز از اعتبار آن می‌کاهد.
مهمترین اهداف هویت بصری برند به شرح زیر است:
- ساخت یک هویت بصری منسجم، واحد و شفاف برای سازمان، نمایندگی‌ها و برندهای زیرمجموعه سازمان.
- بازتاب شرکت به‌عنوان یک مجموعهی حرفه‌ای، قابل‌اطمینان و مدرن.
- ایجاد یک تصویر یکپارچه در ذهن مخاطبان و استاندارد کردن آن در تمام رسانه‌ها.
- افزایش وفاداری مشتریان و تثبیت کسب درآمد.
همچنین در رابطه با بسته‌بندی نیز میتوان گفت که امروزه در سراسر دنیا، صنایع این حقیقت را دریافتند که چنان چه بسته‌بندی، با کیفیت خوبی ارائه و طراحی شود می‌تواند لبه برنده سلاح رقابت آن ها باشد. همچنان که اهمیت استراتژیک طراحی و بسته‌بندی افزایش می‌یابد، اهمیت تحقیقات کاربردی به‌منظور بهینه‌سازی طراحی بسته‌بندی و تصمیم‌گیری‌های لازم نیز بیشتر هویدا میشود.
طراحی بسته‌بندی برای کالا، تصویر و هویت می‌سازد و همین‌طور می‌تواند ابزار قوی برای بازاریابی و فروش کالا محسوب شود. طراحی بسته‌بندی نه‌تنها باید منحصربه‌فرد باشد و باعث خرید ناگهانی از سوی خریدار شود بلکه باید عامل تکرار خرید هم باشد و در مشتری نوعی وفاداری به وجود آورد. طراحی و بسته‌بندی مناسب می‌تواند عامل اصلی موفقیت یک کالا باشد و درصورتی‌که هویت بسته‌بندی در راستای هویت سازمانی نیز باشد می‌تواند به یک عامل کلیدی برای موفقیت سازمانها تبدیل شود. یک بسته‌بندی و یک استراتژی بسته‌بندی نامناسب بر روحیه و انتخاب مصرف‌کننده تأثیر منفی می‌گذارد. یک طرح بسته‌بندی شامل عناصر و اجزای بسیار متفاوتی است. اجزای اصلی طراحی بسته‌بندی عبارت‌اند از: اندازه، شکل، مواد اولیه، رنگ، مصورسازی، سمبل‌ها، نام تجاری، علامت تجاری، ساختار، ترکیب‌بندی، نحوه هدایت چشم، برچسب و حروف‌نگاری. مشاهده میشود که عناصر و اجزای اصلی بسته‌بندی و نحوه طراحی و شکلدهی آن ها رابطه عمیقی با هویت برند و به‌ویژه هویت بصری برند دارد؛ و موفقیت در ایجاد هویت بصری برند و درنهایت هویت یکپارچه برند نیازمند توجه به مقوله بسته‌بندی است. شکل هندسی و طراحی یک بسته‌بندی عامل کلیدی در موفقیت فروش محصول به مشتریان است. این‌یک وظیفه بسیار سخت است که بتوان هویت برند را هنگامی‌که اشکال تغییر می‌کنند حفظ کرد یا هنگامی طراحی‌های سبک دار را منتقل می‌کنیم و یا یک مورد را به‌صورت ریشه‌ای تغییر دهیم. این وظیفه نه‌تنها نیازمند تجزیه‌وتحلیل دقیق از طراحی‌های مرتبط با بسته‌بندی است بلکه نیازمند درک عمیق از اصول ساختاری آن ها و ارتباط آن ها با هویت یکپارچه برند است.
امروزه برندها یک دارایی بسیار مهم برای شرکتها محسوب میشوند و به صورت دورهای مورد ارزیابی و ارزشگذاری قرار میگیرند. هر ساله نهادهای مختلف بین المللی، برندها را از جنبه های مختلف مورد ارزیابی قرار می دهند و رتبه بندی می کنند. نکته جالب توجه اکثر گزارشات و رتبه بندی ها این موضوع است که اکثریت قریب به اتفاق 100 برند برتر مربوط به کشور ایالات متحده آمریکاست و سهم کشورهای آسیایی از این آمار بسیار ناچیز است(یوروبرند، 2014). آنچه که مایه تاسف است این است که برندهای ایرانی هیچ جایگاهی در بین برترین های دنیا و برندهای آسیایی ندارند. این مسئله لزوم توجه به طراحی و مدیریت برند در داخل کشور را آشکار تر می کند. فارغ از جنبه های مدیریت و تبلیغات مرتبط با برند، توجه به عناصرهویت بصری در فرایند های برندسازی یک گام اساسی است. هویت بصری دارای جنبه های ملموس و ناملموس است و یکی از مهمترین اجزای هویت ملموس برند، هویت بصری است. همانگونه که اشاره شد بسته بندی و هویت بصری برند دارای رابطه تنگاتنگ هستند و بسته بندی را میتوان یکی از عناصر اصلی هویت بصری دانست. از این رو مساله اصلی تحقیق، بررسی این موضوع است که یک طراحی بسته بندی باید دارای چه ویژگی ها و خصوصیاتی باشد که بتواند هویت بصری برند را تقویت کند. به عبارت دیگر الگوهای کارآمد طراحی بسته بندی در تقویت هویت بصری برند باید دارای چه خصوصیاتی باشد و بر کدام یک از عناصر طراحی بسته بندی تاکید کند؟
