و بیان مساله 1
بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق 2
فصل دوم: چهارچوب پنداشتی و مروری بر متون 5
2-1. پنومونی وابسته به ونتیلاتور 6
2-2. اتیولوژی پنومونی وابسته به ونتیلاتور 7
2-3. پاتو فیزیولوژی پنومونی وابسته به ونتیلاتور 7
2-4. عوامل خطر ابتلاء به VAP 8
2-5. علائم پنومونی وابسته به ونتیلاتور 8
2-6. راهنمای بالینی پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور کشور ایرلند در سال 2011 8
2-6-1.اهمیت 8
2-6-2.آموزش 9
2-6-3.کنترل مراقبتهای بالینی و پیشگیری از عفونت 9
2-6-4. لوله گذاری نای 10
2-6-5. تهویه با فشار مثبت 10
2-6-6.استراتژی دارویی 10
2-6-7. پیشگیری از آسپیراسیون 10
2-6-8.پیشگیری ازآلودگی وسایل 11
2-6-9. پیشگیری از کلونیزاسیونِ مجاری گوارشی 12
2-7. بررسی وکنترل فشار کاف لولهی نای و تراکئوستومی 12
2-7-1.صدمات نای بهعلت فشار بالای کاف لولهی نای 13
2-7-2. نرم شدگی غضروف نای 13
2-8 .شستوشو و ضد عفونی دستها 14
2-9. مراقبتهای پرستاری در پیشگیری از پنومونی وابسته به ونتیلاتور 14
2-10. آموزش چهره به چهره وکارگاهی در پرستاری 15
2- 11. جمع بندی 15
2-12.مروری بر متون 16
فصل سوم: مواد و روشها 20
3-1. اهداف 21
3-1-1.هدف كلی 21
3-1-2.اهداف جزئی 21
3-2.فرضیات 22
3-3. معیارهای پذیرش و خروج نمونه 22
3-3-1. معیارهای ورود 22
3-3-2. معیار های خروج: 22
3-4. مواد و روش انجام تحقیق 23
3-4-1. جامعه مورد مطالعه و روش نمونه گیری 23
3-4-2.روش اجرا 23
3-4-3.روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 25
3-4-4. حجم نمونه 26
3-5.محدودیتها 26
3-6.ملاحضات اخلاقی 26
فصل چهارم: نتایج و یافتهها 27
4-1. مقایسه جنس،سن،مدرک تحصیلی ومیزان سابقه کار در ICU 28
4-2. یافته ها و نتایج مشاهده 29
4-2-1. میزان فشار کاف لولههای تراشه و یا تراکئوستومی بیماران 29
4-2-2 نتایج آماده بودن مایع ضد عفونی کنار تخت بیمار. 31
4-2-3. مناسب بودن وضعیت سر تخت بیمار (30 تا 45 درجه در صورت نداشتن ممنوعیت ) 32
4-2-4. مشاهدهی تعویض فیلتر ضد باکتری 33
4-2-5. مشاهدهی پوشیدن دستکش معاینه، شستن دست و یا ضدعفونی دستها. 33
4-2-6. مشاهدهی ساکشن انجام نشده پرستار. 34
4-3. یافته ها و نتایج خودگزارشدهی 36
4-3-1. سوالات عمومی در ارتباط با روتین بخشها 36
4-3-2. نتایج عملکرد شخصی پرستاران 38
4-4.نتایج دانش پرستار 42
فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری 44
5-1. مشاهده 45
5-1-1. فشار کافهای لولهی نای یا تراکئوستومی 45
5-1-2. ضد عفونی وشستن دست 46
5-1-3. آماده بودن مایع ضدعفونی ومناسب بودن سرتخت بیمار 46
5-1-4. تعویض فیلتر ضد باکتری 47
5-1-5. ساکشن انجام نشدهی پرستار 47
5-2. خودگزارش دهی 47
5-3. دانش پرستاران در پیشگیری از VAP 48
5-4. مقایسهی قبل با بعد آموزشِ هر گروه 48
5-5. مقایسهی گروه چهره به چهره با کارگاهی 48
5-6.نتیجه گیری 49
5-7. كاربرد پژوهش در حرفهی پرستاری 49
5-8.پیشنهادات جهت پژوهشهای آینده 50
فهرست منابع 51
ضمائم 56
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
:
ضریب شكست فلزات نجیبی نظیر نقره و طلا، تابع حساستری- نسبت به دیالكتریكها- از دماست. در این كار، اثر تغییرات دما بر سطح مقطع پراكندگی نانو ذرات نقره، بررسی شد. نانو ذرات فلزی نقرهای كروی شكل با قطرهای30،35،40،45،50،55 و60 نانومتر تحت تابش نور با قطبش TM در بازه طولموجی 300nm تا 400nm قرار گرفتند و سپس سطح مقطع پراكندگی آنها محاسبه شد. برای بررسی اثر تغییر دما بر سطح مقطع پراكندگی، دمای نانو ذرات در بازههای 30 K از 300K تا 510K تغییر داده شد. نتایج محاسبات كه با بهره گرفتن از روش عددی عناصر محدود در دو بعد به دست آمده اند، نشان میدهند كه اولاً قلّه سطح مقطع پراكندگی از شعاع 30nmتا 45nm با افزایش دما افزایش مییابد. این در شرایطی است كه قلههای نمودارها در دماهای مختلف، به هم نزدیک میشوند. سپس از شعاع 50nm تا 60nm با افزایش دما، قلهی سطح مقطع پراكندگی، كاهش مییابد. پهنای نمودارها نیز بر حسب طولموج، با افزایش شعاع نانو ذره از 30nm تا 45nm افزایش یافته و سپس با ادامه روند افزایش در شعاع، كاهش مییابند. نتیجهی نهایی این تحقیق اینست كه قلهی سطح مقطع پراكندگی از شعاع تقریبا 35nm تا 55nm، از حساسیت كمتری نسبت به دما برخوردار است. تغییرات با دما پایینتر از شعاع 35nm و بالاتر از 55nm بسیار شدیدتر است.
فصل اول: کلیات طرح
1-1- بیان مسئله و هدف های تحقیق
نانو تكنولوژی، دستیابی به فناوری كاربرد ذراتی با ابعاد نانومتر است كه به نانوذرات موسومند. دلیل انتخاب این مقیاس برای كار بر روی مواد، خواص خارقالعادهای است كه در ذراتی با این اندازه ظاهر میشوند و امروزه به شدت مورد توجه دانشمندان قرار گرفته اند. نگاه به فرایندهای شیمیایی و بیولوژیكی از دید نانومتری، یعنی در ابعاد اتمی اطلاعاتی به دست میدهد كه راحتتر میتوان مسیر تشکیل آن را مشخص و خواستهها و نظرات شخصی را در آن اعمال نمود]1[. آن چه كه امروز تحت عنوان نانوتكنولوژی مطرح است آشنا شدن و كنترل كردن بسیاری از پدیدهها در ابعاد اتمی و آنگسترومی است. پیشرفت های اخیر در ساخت تیوپ كربن، موتورهای بیومولكولی، حسگرهای با ابعاد باكتری، فیلترهای میكرونی و دیگر موارد، موجبات تغییر و تحول در علوم مختلف از جمله كامپیوتر، فیزیك، الكترونیك، هوا فضا، شیمی و محیط زیست و دیگر علوم را فراهم کرده است]2[. از این میان، نانوذرات فلزی طلا و نقره به دلیل خواص منحصر به فردشان مورد توجه هستند. یكی از جالبترین جنبههای نانوذرات فلزی این است كه خواص نوری آن ها به شدت به اندازه و شكل ذره وابسته است. نور منعكس شده از طلای تودهای زردرنگ است، اما فیلمهای نازك طلا، نور آبی از خود عبور میدهند. با كاهش اندازه این فیلم تا حدود 3nm، این رنگ تدریجاً به ارغوانی، قرمز و سرانجام نارنجی تبدیل میشود. این اثرات، نتیجهی تغییراتی موسوم به تشدید پلاسمون سطحی – فركانسی كه در آن الكترونهای نوار رسانش در پاسخ به میدان الكتریكی متناوب یک پرتو الكترومغناطیس برخوردی نوسان میكنند- است. با این حال تنها فلزات دارای الكترونهای آزاد (الزاماً طلا، نقره، مس و فلزات قلیایی) در طیف مرئی دارای تشدید پلاسمون هستند و به همین علت چنین تغییر رنگ شدیدی را از خود نشان میدهند]3[ و]4[.
2-1- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن
امواج پلاسمون سطحی كه در فصلهای بعدی مورد بحث قرار خواهند گرفت، یكی از مباحث نو و جدید در حیطه نانواپتیک هستند. از سال 1990 تعداد سالانه مقالات در مورد پلاسمونهای سطحی هر 5 سال، دو برابر شده است]5[، این رشد سریع با پیشرفت و تجاری كردن کدهای محاسباتی نیرومند، تكنیكهای ساخت نانو و تكنیكهای تحلیل فیزیكی، امكان بیشتری به مهندسین و محققین با ارائه ابزار لازم برای طراحی ساخت و تحلیل خواص اپتیكی نانو ساختارهای فلزی، فراهم میكند]5[.
این گرایش جدید استفادههای قابل توجهی در بحث حسگرها، آنتنها، گیرندهها و ادوات نوری در مقیاس نانو دارد]6[. بررسی اثرات تغییر دما بر سطح مقطع پراکندگی ذرات نانو، می تواند در جهت توسعه مفاهیم نظری، جهت کاربردهای آتی موثر باشد. تا جایی که به اطلاعات ما بر می گردد این بررسی برای اولین بار انجام می شود. موضوع پراكندگی نور از ذرات نانو فلزی تحت اثرات دمایی، گسترش موضوع و فرمولبندی نظری و تلاش در جهت شناخت این پدیده از انگیزههای انتخاب این موضوع میباشد.
3-1- سوالات و فرضیه های تحقیق
a1–3 سؤالات تحقیق:
– چرا از ذرات فلزی در مقیاس نانو در این تحقیق استفاده میشود؟
– چرا نانو ذرات نقره در این روش كاربرد بیشتری دارند؟
– تغییرات دما چه تأثیری میتواند در سطح مقطع پراكندگی این ذرات ایجاد كند؟
– آیا تغییرات مشاهده شده، قابل توجه هستند؟
– آیا اندازه نانو ذرات فلزی در میزان پراكندگی تأثیر دارد؟
– پدیده پلاسمون و پلاسمون سطحی چیست و تحت چه شرایطی رخ میدهد؟
b1–3 فرضیههای تحقیق:
فرضیههای این پژوهش شامل موارد زیر است:
– قطر ذرات به اندازه ای است که مدل های کلاسیکی می توانند پدیده پراکندگی نور را بخوبی توصیف کنند.
– معادلات موج ماکسول بدرستی می توانند جهت بررسی سطح مقطع پراکندگی نانو ذرات فلزی مورد استفاده قرار گیرند.
– روش عناصر محدود روشی مناسب جهت بررسی این پدیده بصورت عددی است.
4-1- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژههای كلیدی
نانوذرات فلزی: طبق تعریف عمومی نانوذرات، ذراتی با ابعاد 1 تا 100 نانومتر هستند.
پلاسمون: در فیزیك، به نوسانات پلاسمایی تشكیل شده در سطح فلز، پلاسمون گویند. یا، عملكرد الكترونهای آزاد بر روی سطح فلزات، پدیدهای است كه پلاسمون نامیده میشود]6[.
امواج پلاسمون سطحی: فصل مشترك میان مادهای با ثابت دیالكتریک مثبت و مادهای با ثابت دیالكتریک منفی مثل فلزات میتواند باعث انتشار امواج الكترومغناطیسی ویژهای شود كه امواج پلاسمون سطحی خوانده میشوند و در محدودهی نزدیک سطح باقی میمانند]6[.
5-1- مدل تحقیق
بر اساس حل معادله موج ماکسول در یک منطقه که شامل ذره فلزی در زمینه خلاء است، میباشد.
6-1- روش تحقیق
روش تحقیق به صورت نظری و با بهره گرفتن از روش عددی، عناصر محدود و با بهره گرفتن از نرم افزار Comsol Multi Physics صورت گرفته است.
7-1- قلمرو تحقیق
تحقیق با توجه به آخرین یافتهها در ادبیات مربوطه، از طریق مطالعات كتابخانهای، بررسی پایاننامههای مرتبط و مقالات ژورنال های تخصصی در این زمینه ها و جستجو در اینترنت صورت می گیرد.
: استرس واقعیتی غیر قابل انکار در زندگی بشر است. گرچه استرس بعنوان یکی از مهم ترین عوامل پیدایش بیماری ها شناخته می شود اما مسئله مهم در این رابطه نحوه پاسخ یا واکنش به آن است که می تواند در سازگاری فرد نقش بسزایی داشته باشد؛ از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین منابع استرس زا و راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان علوم پزشکی انجام شده است.
روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بوده که درمیان 487 نفر از دانشجویان علوم پزشکی با روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی سهمیه ای انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای سه قسمتی شامل اطلاعات فردی اجتماعی، پرسشنامه راهبرد مقابله با استرس لازاروس و ابزار استرس دانشجو می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در نرم افزار آماری spssنسخه 18 و با بهره گرفتن از روش های آماری از جمله کای اسکوئر، تست دقیق فیشر و رگرسیون لوجستیک چندگانه انجام شد.
نتایج: یافته ها نشان داد که اکثریت واحدهای پژوهش مؤنث (72%) بوده ودر رشته پرستاری(9/25%) و مقطع کارشناسی(4/61%)در حال تحصیل بودند. بیشترین منبع استرس زای دانشجویان منبع استرس زای بین فردی(4/64%) بود که در میان این دسته از منابع آشنایی با دوستان جدید(7/72%) ببیشترین فراوانی را داشت ، همچنین رویارویی با مسئولیت های جدید(8/69%) ، قرار گرفتن در موقعیت های ناآشنا(63%) و سنگین شدن تکالیف درسی(1/73%) به ترتیب بیشترین فراوانی را در میان منابع استرس زای درون فردی، محیطی و آموزشی داشتند. یافته ها نشان داد که اغلب دانشجویان در رویارویی با استرس از راهبردهای مسئله مدار(7/79%) بهره می برند. تعیین راهبردهای مقابله با استرس براساس متغیرهای فردی اجتماعی، ارتباط معنی داری را بین راهبرد مقابله ای با متغیر جنس(p=0/03) وسابقه مشروطی (p=0/05)نشان داد.
نتیجه گیری: در این پژوهش با توجه به شناسایی منابع استرس زای بین فردی بعنوان استرسور غالب در دانشجویان و درک روش های مقابله ای آنان ، مسئولان قادر خواهند بود تا با آگاهی از نیازهای دانشجویان، راهکارهایی جهت برطرف کردن این منابع و آموزش شیوه های مناسب مقابله ای برنامه ریزی کنند.
فهرست مطالب
عناوین صفحه
فصل اول
زمینه پژوهش …………………………………………………………………………………………………8
اهداف پژوهش(اهداف کلی و ویژه) …………………………………………………………………12
سؤالات پژوهش …………………………………………………………………………………………….13
تعریف واژه های کلیدی ………………………………………………………………………………….14
پیش فرض های پژوهش …………………………………………………………………………………16
محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………16
فصل دوم
چهارچوب پژوهش ………………………………………………………………………………………18
مروری بر مطالعات ……………………………………………………………………………………….29
فصل سوم
نوع پژوهش …………………………………………………………………………………………………39
جامعه پژوهش ……………………………………………………………………………………………..39
نمونه پژوهش و روش نمونه گیری …………………………………………………………………39
محیط پژوهش ……………………………………………………………………………………………..40
ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………..41
تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار …………………………………………………………………….44
روش گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………….44
روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………….45
ملاحظات اخلاقی …………………………………………………………………………………………45
فصل چهارم
یافته های پژوهش(معرفی جداول) ………………………………………………………………….47
جداول ………………………………………………………………………………………………………..48
فصل پنجم
تجزیه و تحلیل یافته ها …………………………………………………………………………………91
نتیجه گیری نهایی …………………………………………………………………………………………97
کاربرد یافته ها ……………………………………………………………………………………………..98
پیشنهارات براساس یافته ها …………………………………………………………………………..99
فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………..100
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
:
پیشرفتهای اخیر در فناوری نانو مربوط به تواناییهای جدید در زمینه اندازه گیری و كنترل ساختارهای منفرد در مقیاس نانو میباشد.
در علوم مختلف مهندسی، موضوع اندازه گیری و تعیین مشخصات از اهمیت كلیدی برخوردار است به طوری كه ویژگیهای فیزیكی و شیمیایی مواد، به مواد اولیهی مورد استفاده و همچنین ریزساختار یا ساختار میكروسكوپی به دست آمده از فرایند ساخت بستگی دارد.
به عنوان مثال برای شناسایی مواد ، بدیهی است كه نوع و مقدار ناخالصیها، شكل و توزیع اندازه ذرات، ساختار بلورین و مانند آن در ماهیت و مرغوبیت محصول اثر دارند.
در ضمن برای مطالعه ریزساختارها، نیاز بیشتری به ابزارهای شناسایی و آنالیز وجود دارد. در ریزساختار یا ساختار میكروسكوپی مواد، باید نوع فازها، شكل، اندازه، مقدار و توزیع آنها را بررسی كرد. در ادامه با توجه به اهمیت دستگاهها و روشهای اندازه گیری و تعیین مشخصات به طبقه بندی این روشها پرداخته می شود.
1-1- روش های میکروسکوپی
با بهره گرفتن از روشهای میكروسكوپی تصاویری با بزرگنمایی بسیار بالا از ماده بدست میآید. قدرت تفكیک تصاویر میكروسكوپی با توجه به كمترین قدرت تمركز اشعه محدود می شود. به عنوان مثال با بهره گرفتن از میكروسكوپهای نوری با قدرت تفكیكی در حدود 1 میكرومتر و با بهره گرفتن از میكروسكوپهای الكترونی، و یونی با قدرت تفكیک بالا در حدود یک آنگسترم قابل دسترسی است. این روشها شامل TEM،AFM ،SEM ،STM میباشد[6،5].
2-1- روش های براساس پراش
پراش یكی از خصوصیات تابش الكترومغناطیسی میباشد كه باعث می شود تابش الكترومغناطیس در حین عبور از یک روزنه و یا لبه منحرف شود. با كاهش ابعاد روزنه به سمت طول موج اشعه الكترومغناطیسی اثرات پراش اشعه بیشتر خواهد شد. با بهره گرفتن از پراش اشعه ایكس، الكترونها و یا نوترونها و اثر برخورد آنها با ماده میتوان ابعاد كریستالی مواد را اندازه گیری كرد. الكترونها و نوترونها نیز
خواص موجی دارند كه طول موج آن به انرژی آنها بستگی دارد. علاوه بر این هر كدام از این روشها خصوصیات متفاوتی دارند. مثلا عمق نفوذ این سه روش در ماده به ترتیب زیر میباشد. نوترون از اشعه ایكس بیشتر و اشعه ایكس از الكترون بیشتر میباشد.
3-1- روش های طیف سنجی
استفاده از جذب، نشر و یا پراش امواج الكترومغناطیس توسط اتمها و یا مولكولها را طیف سنجی گویند. برخورد یک تابش با ماده می تواند منجر به تغییر جهت تابش و یا تغییر در سطوح انرژی اتمها و یا مولكولها شود، انتقال از تراز بالای انرژی به تراز پایینتر، نشر و انتقال از تراز پایین انرژی به تراز بالاتر، جذب نامیده می شود. تغییر جهت تابش در اثر برخورد با ماده نیز منجر به پراش تابش می شود.
طیف سنجی جرمی:
روشهای طیف سنجی جرمی از تفاوت نسبت جرم به بار اتمها و یا مولكولها استفاده می کنند. عملكرد عمومی یک طیف سنجی جرمی بصورت زیر است:
1 – تولید یونهای گازی
2 – جداسازی یونها براساس نسبت جرم به بار
3 – اندازه گیری مقدار یونها با نسبت جرم به بار ثابت
4-1- روش های جداسازی
در نمونههایی كه حاوی چند جز نا شناخته باشد، ابتدا باید از هم جدا شده و سپس اجزا توسط روشهای آنالیز مشخص می شود. جداسازی براساس تفاوت در خصوصیات فیزیكی و شیمیایی صورت میگیرد. به عنوان مثال حالت ماده، چگالی و اندازه از خصوصیات فیزیكی مورد استفاده و حلالیت نقطه جوش و فشار بخار از خواص شیمیایی مورد استفاده در جداسازی میباشد.
از روشهای شناسایی مواد، تحت عنوان آنالیز ریزساختاری آنالیز سطح و آنالیز حرارتی معرفی شده اند. منظور از آنالیز یا شناسایی ریزساختاری، همان شناسایی میكروسكوپی است. در این حالت، شكل، اندازه و توزیع فازها بررسی می شود. باید توجه داشت كه در ویژگیهای یک نمونه، نه تنها نوع فازها، بلكه شكل، اندازه و توزیع آنها نیز اثر گذار هستند. در اصل، سطح مواد جامد به خاطر ارتباط با محیط اطراف، وضعیت شیمیایی یكسانی با حجم نمونه ندارد. از طرف دیگر در بسیاری از كاربردها، سطح نمونه نقش مهمتری را بازی می کند. به عنوان مثال، در كاتالیزورها یا آسترهای ضد خوردگی، واكنش سطح با عوامل محیطی، تعیین كننده است. نكته قابل توجه دیگر، آن است كه تركیب شیمیایی در سطح با بدنه تفاوت دارد. بنابراین با تعیین آنالیز شیمیایی كل نمونه، نمیتوان در مورد آنالیز سطح قضاوت كرد آنالیز حرارتی در شناسایی فازی عمل می كنند این روشها، اطلاعات بسیار مفیدی از رفتار حرارتی مواد در اختیار پژوهشگران میگذارند. از این رو، نه تنها برای شناسایی آنها، بلكه در طراحیهای مهندسی نیز استفاده میشوند. و نیز به ویژه در رشته سرامیک كاربرد دارد و اهمیت آن به دلیل ساخت مواد جدید، روز افزون است.
5-1- سوزن ها
بسته به مد مورد استفادهی AFM و خاصیت مورد اندازه گیری از سوزنهای مختلفی استفاده می شود. زمانی كه فرایند اندازه گیری مستلزم وارد كردن نیروهایی فوق العاده زیاد از جانب سوزن به سطح باشد از سوزنهای الماسی استفاده می شود. همچنین سوزنهای با روكشهای الماس گونه برای این منظور مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال در ایجاد نانو خراشها با نیروهایی به بزرگی N سرو كار داریم (این در حالیست كه در مد تماسی نیروی وارد بر سطح N میباشد) و باید از این نوع سوزنها استفاده كنیم. پارامترهای هندسی سوزن كه نوع كارایی سوزن و میزان دقت نتایج بدست آمده را تعیین می کنند عبارتند از شكل، بلندی، نازكی (زاویه راس هرم فرضی منطبق بر نواحی نوك)، تیز ی (شعاع دایره فرضی منطبق بر نوك).
سوزنهای T شكل برای نقشه برداری و آشكارسازی فرورفتگیهای موجود در بخشهای دیواره مانند سطح نمونه به كار میروند. این در حالی است كه سوزنهای نوك تیز این قابلیت را ندارند.
[1]Tunneling Electron Microscopic
[2]Atomic Force Microscopic
[3]Scanning Electron Microscopic
[4]Scanning Tunneling Microscopic
در سرتاسر جهان، کشور هایی که از امتیاز همجواری با آب های آزاد و دریاچه های بزرگ برخوردار بوده و فعالیت های ساحلی و دریایی عمده ای را پیش رو دارند در قالب برنامه های منظم به شناخت امواج و سایر پدیده های دریایی خود می پردازند. امواج از مهم ترین پدیده های دریایی هستند که به دلیل ماهیت پیچیده و اتفاقی خود از مشکل ترین موضوعات مهندسی دریایی به شمار می آیند. تأثیرات امواج بر کلیه ی فعالیت های ساحلی و دریایی سبب می گردد تا شناخت مشخصه های امواج از طریق اندازه گیری های میدانی، بررسی های تحلیلی و تـئوریک، مدل سازی های فیزیکی و شبیه سازی های عددی مورد توجه قرار گیرد. به طور کلی مهندسین سواحل و بنادر با بهره گرفتن از روش های فوق به دنبال شناخت امواج در مناطق مختلف و تعیین مشخصه های بزرگترین امواج محتمل و رژیم سالانه امواج جهتی می باشند. پیش بینی موج معمولا برای حداکثر چند روز جهت به کار گیری در امر کشتیرانی صیادی گردشگری و…به منظور افزایش ضریب ایمنی جان دریانوردان وساحل نشینان، حفظ و بهره برداری بهینه از سرمایه گذاری ها ونظارت بر آلودگی های دریایی ارائه می شود و تحلیل موج معمولاً جهت تعیین احتمال وقوع موج دوره تناوب موج، مقدار بیشینه ارتفاع موج برای دوره زمانی طولانی مرسوم به دوره بازگشت برای به کار گیری در امر مهندسی سواحل وسازه های دریایی مورد استفاده قرار می گیرد. پیدایش امواج در اقیانوس ها از ورود مداوم امواج خارجی است که یکی از آشکارترین آنها فرایند اندر کنشی بین جو وسطح دریا یعنی عمل باد بر روی سطح دریا می باشد. واکنش سطح اقیانوس نسبت به این نیروها محدوده وسیعی از پریود ها وطول موج ها شامل امواج کشش سطحی با پریود کمتر از1 ثانیه تا امواج ناشی از باد و امواج دورا با پریود کمتر از 1دقیقه و نوسانات جزر و مدی با پریودی ازمرتبه چند ساعت تا یک روز را در بر می گیرد.
سطح آب دریای خزر، علاوه بر تغییرات چند ساله و فصلی، دارای تغییرات ناگهانی و با تداومهای ساعتی و روزانه نیز هست که بر اثر الگوهای گردشی جوّ ایجاد میشوند و برخی مواقع بعضی از این نوسانها آنقدر شدید است که خسارات سنگینی را به فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی نواحی ساحلی وارد میسازد. (خوشحال، جواد و قانقرمه، عبدالعظیم، 1392).
2-1- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
مشخص های امواج دریا به شدت با زمان و مکان در تغییر بوده و شناخت مناسب از مشخصات امواج در یک منطقه مستلزم اندازه گیری های دراز مدت ( در حدود 10 سال به بالا ) در تعداد نقاط متعددی از منطقه مورد مطالعه می باشد. در کشورهای آمریکا، ژاپن، هلند و … علم مهندسی دریا و اقیانوس شناسی از چند دهه قبل مطرح و پیشرفت های قابل توجه نموده است. در نتیجه این پیشرفت ها، موفقیت های علمی و فنی بسیاری در زمینه ناوبری و تردد انواع شناورها از قایق های کوچک تفریحی و لنج های صیادی گرفته تا کشتی های اقیانوس پیمای مسافربری و تجاری و زیر دریایی و ناوهای جنگی نصیب این کشورها گردیده است. پیشرفت این کشورها در زمینه طراحی و احداث بنادر صیادی، تجاری، نظامی و …احداث سکوهای نفتی و انجام دیگر فعالیت های مهندسی نیز قابل توجه می باشد. از مهمترین
عوامل مؤثر در انجام این فعالیت های دریایی، انجام اندازه گیری های مناسب و تحلیل های علمی در جهت شناسایی خصوصیات امواج منطقه مورد مطالعه می باشد. روش ایده آل مطالعه یک پدیده خاص موج، انجام تعدادی اندازه گیری واقعی در محل مورد نظر خواهد بود. البته دراکثر اوقات، تحقق آن امکان پذیر نیست. لذا اطلاعات شبیه سازی شده به وسیله یک روش مصنوعی به عنوان جایگزین ثبت های واقعی مورد نیاز است.(گلشاهی، 1385).جمهوری اسلامی ایران با داشتن مرزهای طویل آبی در شمال و جنوب، در زمره ی کشورهای ساحلی محسوب شده و این امکان پر ارزش را یافته است تا با شناخت و استفاده مؤثر از دریا، از این منبع آبی به عنوان یکی از محور های اصلی و حیاتی برای توسعه اقتصادی- اجتماعی منطقه در طی دو دهه ی گذشته و از سوی دیگر به دلیل نوسانات و پیشروی آب آن مورد توجه و اهمیت ویژه قرار گرفته است. دریای خزر در بین کشورهای جمهوری اسلامی ایران، آذربایجان، قزاقستان، روسیه و ترکمنستان قرار گرفته است. نوسانات تراز آب این دریا اثرات زیادی بر کشورهای مجاور داشته است و چون اکثر شهرهای بزرگ در مجاور دریا (شهر های بندری) قرار گرفته اند لذا بررسی نوسانات تراز دریای خزر یک ضرورت می باشد. علاوه بر این نوسانات تراز آب اثرات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی دارد. اهمیت پیش بینی تراز آب دریا برای زمان کنونی در طراحی مدل های هواشناسی و نیز در حفظ سواحل کمک می کند. در کشورهای اطراف دریای خزر مطالعاتی در مورد نوسانات تراز دریای خزر انجام شده است. برای اندازه گیری تراز سطح دریا وسایل و روش های مختلفی وجود دارد که از جمله بویه های هواشناسی، شاخص هایی که عمود بر سطح دریا قرار دارند، کشتی های تحقیقاتی و تصاویر ماهواره ای و داده های ماهواره ای. ازمیان روش های فوق برای کشورمان به دلیل کمبود امکانات در داشتن بویه ها و به دلیل پایین بودن دقت شاخص ها( شاخص ها معمولاً توسط شخص دیده بانی می شوند) و نیز حرکات عمودی زمین استفاده از ماهواره را در تعیین تراز آب دریا ضروری می کند. دقت اندازه گیری ماهواره ها بسیار بالا است. تنها اشکال ماهوارههای ارتفاع سنجی در منابع خطای آنهاست که در صورت تصحیح این خطاها از تمام روشهای فوق بهتر و مناسبتر است.(فرناندز و دیگران).
3-1- بیان مسأله و اصل تحقیق
نوسانات تراز آب دریاچه ها در نتیجه تغییرات آب و هوایی منطقه ای و جهانی است. نوسانات تراز آب در نتیجه بازتاب تغییرات تبخیر و بارش در محیط دریاچه و حوزه آبخیز آن می باشد.(مرسیر و همکاران 2001). اندازه گیری تراز آب معمولاً به دو روش انجام می شود: الف-در مناطق ساحلی به وسیله ی بویه ها و تاید گیجها که نسبت به یک وسیله که عمود بر سطح آب می باشد، اندازه گیری می شود و ب- به وسیله ارتفاع سنج راداری. ماهواره های ارتفاع سنجی، با دقت بالا و کیفیت عالی تراز آب را اندازه گیری می کنند. دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان است که طی 200 سال پیش دارای نوساناتی به اندازه 15 متر بوده است و طی 5 قرن، 7 متر از تراز آن کاسته شده است. تراز آب دریای خزر از اواخر قرن 20 روند صعودی داشته است. البته تراز آب دریای خزر نسبت به دریای بالتیک سنجیده می شود. بیشترین تغییرات در تراز اب دریای خزر که برای یک سال اندازه گیری شده است، 34/0 متر در سال بوده است (هوگندوم و همکاران 2005). در این تحقیق از داده های ساعتی نوسان سطح آب دریای خزر برای بررسی تراز آب دریای خزر استفاده گردیده است.این داده ها برای سال 2008 و2009میلادی در دسترس می باشد.
4-1- پرسش های اصلی تحقیق
1- تغییرات تراز آب دریای خزر در سال 2008 و 2009 به چه شکل می باشد؟
2- سیکلونهای جوی تا چه حد روی تغییرات سطح آب دریای خزر جنوبی موثرند؟
3- اثر تاوایی نسبی بر روی نوسانات تراز آب دریای خزر چگونه است؟
4- جهت باد در هنگام غالب شدن کم فشار جوی چگونه است؟
[1] .Mercier et al
[2] .Hoogendoom