بازسازی معدن به مجموعه ای از عملیاتی اطلاق می گردد که زمین های استخراجی را برای استفاده مجدد آماده می سازد. در معادن سطحی آلوده سازی اراضی توسط پیت و محل های دمپ باطله، همچنین نیاز روزافزون به زمین جهت کشاورزی، امور دامی و اسکان، صاحبان معادن را وادار ساخته است تا با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی منطقه، شرایط اقلیمی و قابلیت های زمین های استخراجی، عملیات بازسازی را از مراحل اولیه طراحی و استخراج مد نظر قرار دهند (Monterroso: 1998: 442).
در طی دو دهه گذشته، رواج جهانی توسعه پایدار، صنایع معدنی را به تامل در مورد راهبردهایی سازگارتر و هماهنگ تر با محیط زیست واداشته است. با توجه به اینکه تاثیر بهره برداری از منابع معدنی روی زمین دربرگیرنده سایت معدن، با بستن معدن از بین نخواهد رفت، در هنگام بستن معدن، باید زمین بر جای مانده از معدنکاری را برای جوامع محلی به شکلی مفید در آورد به طوری که خطری برای اکوسیستم میزبان نیز نداشته باشد(Cao: 2007: 474).
در واقع، تجلی توسعه پایدار در حرفه ای چون معدنکاری که با منابع تجدیدناپذیر سر و کار دارد، در بازسازی موفقیت آمیز زمین معدنکاری شده نهفته است. برای داشتن یک بازسازی موفق پیش از هر چیز نیاز به دانستن خروجیها، یا همان اهداف بازسازی است. مطابق با تقسیم بندی آژانس حفاظت از محیط زیست استرالیا (EPA) به طور کلی عملیات بازسازی معدن، به منظور رسیدن به یکی از اهداف( صفحه بعد)، به انجام می رسد(Monterroso: 1998: 444):
– بازگردانی ناحیه، به شرایط پیش از معدنکاری به دقیق ترین وجه ممکن، به شکلی که اکوسیستم منطقه دستخوش آماده سازی ناحیه جهت یک کاربری بهینه می گردد که با کاربری اولیه سایت کاملا تفاوت دارد. در این حالت، کاربری جدید اتخاذ شده، کلا منافع بیشتری نسبت به کاربری پیش از معدنکاری برای جامعه در پی خواهد داشت.
– تبدیل نواحی با ارزش های اکولوژیکی بالا که بهره وری پایینی پیش از معدنکاری داشته اند، به یک شرایط بهره ده و باثبات را احیا می گویند.
به عبارت دیگر، معدنکاری، استفاده ای موقت از زمین است و اصل توسعه پایدار، استقرار و تثبیت یک کاربری زمین نهایی قابل قبول را پس از بستن معدن، تحمیل می کند. بنابراین، هسته مرکزی بازسازی معدن، شناسایی پتانسیل زمین های معدنکاری شده برای کاربری هایی سودمند از نظر اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی است. منظور از انتخاب یک کاربری بهینه برای یک زمین معدنکاری شده، شناسایی کاربری های نهایی پاینده است؛ برازندگی زمین در کنار آسیب پذیری خود کاربری، پایندگی یک کاربری را تعریف می کند. به طوریکه یک کاربری نهایی پایدار، باید دارای حداکثر برازندگی و حداقل آسیب پذیری باشد( سلطان محمدی: 1386).
2-1- اهداف تحقیق
– امکان سنجی تغییر وضعیت معدن متروکه روباز دره زرشک به ناحیه گردشگری
– بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی درپی ایجاد سایت توریستی در منطقه
3-1- هدف اصلی
– تحقق برپایی توسعه پایدار از طریق تبدیل یک معدن متروکه روباز در روستای دره زرشک( از توابع تفت) به یک سایت توریستی – تفریحی برای گردشگران داخلی و خارجی
4-1- پیشینه تحقیق
در سطح جهانی، در زمینه تغییر کاربری معادن متروکه به سایت توریستی به عنوان نمونه می توان به دو سایت توریستی- تفریحی کیمبرلی و گلدریف سیتی در آفریقای جنوبی و نیز به پروژه ادن (Eden Project) در انگلستان اشاره کرد که هریک در نوع خود قابل توجه و منحصر بفرد می باشند. همچنین نمونه های دیگری از این دست و با کاربری های متنوع وجود دارند که در فصل بعد مورد بررسی قرار گرفتهاند. از آنجا که موضوع این پایان نامه در نوع خود و در سطح ملی، احتمالا مقولهای جدید است چراکه نمونه مشابهی برای مطالعه و بررسی و مقایسه در زمینه تغییر کاربری معدن متروکه صرفا به سایت توریستی یافت نگردید به جز پایان نامه ارشد سلطان محمدی(1386) در رشته استخراج معدن دانشگاه پلی تکنیک، در زمینه تحلیل برازندگی معدن موته در استان یزد، که بر تحلیل برازندگی پس از معدنکاری تاکید دارد. از این رو امید است تا در آینده ای نزدیک، با توجه به منابع معدنی و نیز ازدیاد معادن متروکه روباز در مملکت ما، در بررسی و امکان سنجی تغییر کاربری آن معادن متروکه و نیل به اهداف بلندمدت در زمینه گردشگری پایدار، در این باره اهتمام بیشتری صورت پذیرد.
5-1- سوال ها و فرضیه های تحقیق
1-5-1- سوال ها
– آیا بر مبنای تحلیل برازندگی معدن متروکه مذکور، تغییر کاربری منطقه معدنکاری شده(دره زرشک)، توانایی حفظ پویایی اقتصادی این مکان را دارد یا خیر؟
– با توجه به شرایط ذکر شده در این تحقیق و با بررسی تمام گزینه ها،آیا امکان تبدیل به سایت توریستی( گردشگری- تفریحی)، پس از بهره برداری از این معدن، وجود دارد یا خیر؟
2-5-1- فرضیه ها
– بنظر می رسد تغییر کاربری معدن متروکه دره زرشک پس از بهره برداری می تواند پویایی اقتصادی این مکان را حفظ نماید.
– تغییر کاربری سایت معدن متروکه روباز دره زرشک ، امکان آن را دارد تا به یک سایت توریستی بدل گردد.
6-1- متغیرها و شاخص های تحقیق
1-6-1- متغیرهای مستقل
– جامعه محلی( میزبان)
– اقلیم منطقه( میکروکلیما)
– اثرات باقیمانده از عملیات بهره برداری و استخراج معدن( در مدت 13 سال)
7-1- متغیرهای وابسته
– امکان تغییر کاربری سایت معدن متروکه
– امکان پیاده کردن گزینه های رایج کاربری سایت معدن متروکه
– امکان بدل شدن این سایت به یک سایت توریستی- تفریحی
– پیاده کردن ایده اکوتوریسم در منطقه( روستای دره زرشک)، بر مبنای توسعه توریسم پایدار.
8-1- روش تحقیق و مراحل انجام کار
تصمیم گیری در مسایلی از نوع توسعه پایدار، که در آن متغیرهای سنجش ناپذیر و محدودیت های ضد و نقیض زیادی وجود داشته و این تصمیم گیری باید افراد ذینفع مختلف با علایق و ارزشهای متضاد را که در تعامل با یکدیگرند متقاعد سازد، کار بسیار پیچیده ای می نماید. بنابراین تنها راه حل برخورد با چنین مسائلی، داشتن یک دید چند بعدی نسبت به آنهاست. لذا تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه [1]MADM، که کاربرد تعداد بسیاری از آنها امروزه رواج پیدا کرده است، برای تحلیل چنین مسائلی، بسیار مناسبند( عطایی: 1389: 47).
در مرحله اصلی این پایان نامه که به تفصیل در بخش پنجم به آن پرداخته خواهد شد، با همکاری تنی چند از کارشناسان مربوطه پرسشنامه های تدوین شده پاسخ داده شد و با تکنیک نرم افزار(Expert Chioce) به گزینه های مورد بحث بر اساس معیارها و شاخص های مربوطه وزن دهی گردید.
برای ارزیابی اوزان شاخص ها استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP[2]می تواند بسیار راهگشا باشد. با این حال در هنگامی که تعداد شاخص ها و گزینه ها زیاد بوده و نیاز به تصمیم گیری های گروهی باشد، مقایسات زوجی مورد نیاز این روش، می تواند زمان بر و طاقت فرسا باشد. در این صورت استفاده از روش های ساده تر همچون روش مقیاس توصیه می گردد (همان منبع: 48).
[1]Multi- Attribute Decision- Making
[2]Analytical Hierarchy Process
:
امروزه اکثریت طرح های زیست محیطی سعی بر شناخت اقلیم منطقه دارند اجرای طرح های عمرانی ، اقتصادی ، کشاورزی و … نیاز به شناخت نابهنجاری های اقلیمی جهت برنامه ریزی صحیح و قابل قبول داشته و از این رو ضرورت و اهمیت مطالعات اقلیمی در کالبد برنامه ریزی در سطوح مختلف جامعه قابل لمس است.
استان اردبیل درشمال غرب کشور با شکلی کشیده و طولی خود در جهت شمال به جنوب همراه با عامل ارتفاع کوهستان ها و دشت های حاصلخیز و با ارزش كشاورزی و تامین محصولات عمده زراعی و دامی در ترکیب همجواری با دریای خزر از موقعیت خاص برخوردار است. وقوع حداكثر مطلق دمای 44 درجه سلسیوس در منطقه مشــیران از توابع مشگین شهر و رخداد حـداقل دمــای مطلق 8/33- درجه سلسیوس در شهر اردبیل ، اختلاف حداكثر و حداقل مطلق دما را در این استان از مرز 77 درجه سلسیوس می‌گذراند كه این ویژگی اقلیمی را به ندرت میتوان در استانهای دیگر جستجو نمود.
در این استان طی سالهای اخیر بدلیل نابهنجاری های اقلیمی رخ داده نظیر روند افزایش دما بویژه در فصل زمستان ، فراوانی رخداد بادهای گرم و افزایش تبخیروتعرق پتانسیل ، کاهش بارش ها مخصوصا بارش برف ، خشکسالی های حادث شده طی سالهای اخیر و برداشتهای غیراصولی از منابع آبی که در نهایت موجب پایین آمدن سطح آبهای زیرزمینی شده است، منطقه مورد نظر را به سوی بحران كمبود منابع آب در آینده به پیش می برد كه یکی از روش های نوین افزایش منابع آبی ، استفاده از تکنیک بارورسازی ابرها می باشد. بحث باروری ابرها كه بعنوان شاخه‌ای از علم تعدیل آب و هوا شناخته میشود ، نوعی رفتار هوشمندانه با ابرها و سیستمهای ابری و در جهت افزایش بارش در ابرهایی است كه فرایندهای بارش در داخل آنها در حال شكلگیری و اجرا است.
برای برنامه ریزی صحیح و مبتنی بر تعقل و منطق استفاده از تكنیک بارورسازی ابرها در سطح استان لاجرم نیاز به شناخت اولیه مناسب از تعیین نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدیدهای اجرای بارورسازی ابرهـا می باشد. در مدلی كه بدین منظور در این پروژه آورده شده است منظور از فرصت ها، آن دسته از عوامل هستند كه بر باروری ابرها در استان اردبیل تاثیر مثبت دارند و با ایجاد فضای مساعد زمینه را در دستیابی به باروری ابرها و انجام آن یاری می نماید.یكی از مهمترین فرصت ها را می توان امكان باروری ابرها در استان راه حلی برای عبور از خشكسالی های اخیر بیان كرد.
تهدیدها، عواملی هستند كه بر باروری ابرها در استان اردبیل تاثیر منفی داشته و با ایجاد فضای بازدارنده موجب می شوند دستیابی به چشم انداز حصول آب با تاخیر مواجه شده یا اساساً انجام نشوند مثل محدودیت ارتفاع پرواز در مناطق كوهستانی استان.
منظور از قوت آن دسته از عواملی است كه جهت دستیابی به چشم انداز تامین منابع آبی در استان اردبیل ، تكنولوژی باروری ابرها به عنوان نقطه اتكا از آنها بهره می جوید. مثل تعداد روزهای ابری زیاد و وجود ابرهای جوششی در مناطق كوهستانی استان.
و منظور از نقاط ضعف ، عوامل باز دارنده ای است كه موجب می شود دستیابی به چشم انداز تامین منابع آبی در استان اردبیل با بهره گرفتن از تكنولوژی باروری ابرها با تاخیر مواجه شده یا اساساً انجام نشود. مثل نبود ایستگاه جو بالا و تحت پوشش قرار نگرفتن منطقه از رادار استان های همجوار.
با بررسی كلیه عوامل ذكر شده در این پروژه به این نتیجه می رسیم كه استان اردبیل بدلیل قرار گرفتن در مسیر سامانه مختلف جوی ، وجود پوشش مناسب ابری ، ارتفاع کف مناسب برای بذرپاشی ، دمای مناسب و رطوبت لازم درسطوح مختلف جو ، مناسب بودن میزان نزولات جوی بویژه تعداد روزهای برفی زیاد در بیشتر مناطق استان و … زمینه اقلیمی را برای بارورسازی ابرها دارد.
1-1- بیان مسأله
استان اردبیل درشمال غرب کشور با شکلی کشیده و طولی خود در جهت شمال به جنوب همراه با عامل ارتفاع کوهستانها و دشت های
حاصلخیز و با ارزش كشاورزی و تامین محصولات عمده زراعی و دامی در ترکیب همجواری با دریای خزر از موقعیت خاص برخوردار است.
امروزه اکثریت طرح های زیست محیطی سعی بر شناخت اقلیم منطقه دارند اجرای طرح های عمرانی ، اقتصادی ، کشاورزی و … نیاز به شناخت نابهنجاری های اقلیمی جهت برنامه ریزی صحیح و قابل قبول داشته و از این رو ضرورت و اهمیت مطالعات اقلیمی در کالبد برنامه ریزی در سطوح مختلف جامعه قابل لمس است (خزانه داری وهمكاران، 1387: 217 ).
در استان اردبیل طی سالهای اخیر بدلیل نابهنجاری های اقلیمی رخ داده نظیر روند افزایش دما بویژه در فصل زمستان ، فراوانی رخداد بادهای گرم و افزایش تبخیروتعرق پتانسیل ، کاهش بارش ها مخصوصا بارش برف ، خشکسالی های حادث شده طی سالهای اخیر و برداشتهای غیراصولی از منابع آبی که در نهایت موجب پایین آمدن سطح آبهای زیرزمینی شده است ، منطقه مورد نظر به سوی بحران آب و هوایی و كمبود منابع آب در آینده به پیش برد(همتی وهمكاران، 1384 :5).
یکی از روش های نوین افزایش منابع آبی ، استفاده از تکنیک بـــارورسازی ابرها در بالادست حوضه های آبریز می باشد که بارش بویژه در فصول سرد سال می تواند تامین کننده بخشی از منابع آب استان در نیمه دوم سال زراعی باشد.
2-1- ادبیات نظری پژوهش
بحث باروری ابرها[1] كه بعنوان شاخه‌ای از علم تعدیل آب و هوا[2] شناخته میشود ، نوعی رفتار هوشمندانه با ابرها و سیستم های ابری و در جهت افزایش بارش در ابرهایی است كه فرایندهای بارش در داخل آنها در حال شكلگیری و اجرا است. به عبارت دیگر هر عملی كه باعث تحریک ابر و تغییر در فرایندهای درونی ابر گردد با پاشیدن یا تلقیح گرده‌های سرد، مانند یخ خشک (انیدرید کربنیک) و یا مواد شیمیائی دیگر نظیر یدور نقره[3] به داخل ابرها و یا در پایه آنها موجب انگیزش ابر و تسریع در وقوع بارش میشود، باروری ابر نامیده میشود(انجمن تعدیل آب و هوای كالیفرنیا، 1977).
عامل باروركننده برحسب دمای ابر تفاوت دارد. در ابرهای سرد (دمای ابر زیر صفر درجه) از یخ خشك و یدور نقره استفاده میشود و در ابرهای گرم (دمای ابر بالای صفر درجه) از قطرات آب و نمك طعام استفاده میشود(علیزاده، 1379: 104).
در حال حاضر اکثر روش های بارورسازی ابرها ، به سه روش ذیل اجراء میشود:
الف) تکنیک‌های پرتاب موشک: که در آنها از راکت های حاوی بذرهای بارور کننده برای پرتاب از سطح زمین تا ارتفاع ۷۰۰۰ تا ۸۰۰۰ متری استفاده میشود.
ب) تکنیک‌های هوائی: با بهره گرفتن از انواع هواپیماها و تزریق مواد شیمیائی چون یدور نقره ، نیتروژن مایع و… در ابرهائی که که دمای آنها بین 5- تا 25- درجه سلسیوس باشد.
روش هوایی به سه طریق باروری در پایه ابر، درون ابر و تاج ابر صورت میگیرد. در این روش مواد لازم برای تولید هسته‌های میعان را با بهره گرفتن از هواپیما به ابر تزریق می‌كنند. بعد از شلیک گلوله حامل مواد توسط هواپیما به داخل ابر، حدود 20 تا 40 دقیقه بعد از تزریق ، ابر شروع به باریدن می كند. این مدت، زمانی است كه ابر از مكانی كه برای باریدن در نظر گرفته شده، فاصله میگیرد. زمان تأثیر مواد باروری باتوجه به سرعت و حرکت ابر، در فاصله 50-40 کیلومتری محل تزریق اثرات بارورسازی نمایان میشود.
هواپیما دارای مزیت امكان حمل مواد مورد استفاده و پاشیدن آن دقیقاً در محل انتخاب شده میباشد ولی چون فقط زمان كوتاهی در محل مورد نظر قرار میگیرد و به سرعت از آن دور میشود برای اجرای یكسری عملیات كه دارای بازده اقتصادی قابل توجه باشد؛ بسیار گران تمام میشود. ضمناً برای انجام عملیات، چندین هواپیما باید چندین بار متوالی در پرواز باشند كه علاوه بر خطرات ناشی از ابرهای رعدوبرق‌دار؛ خطر پرواز بر نواحی كوهستانی (بویژه در زمان عدم امكان دید) نیز وجود دارد.
ج) تکنیک‌هائی ژانراتورهای زمینی: در این روش سیستمهای تولید هسته‌های انجماد به‌عنوان ژنراتورهای تصعید یدور نقره در سکوهای زمینی نصب شده و با سوزاندن محلول‌های یدور نقره یا مواد دیگر را در زیر ابرها منتشر می‌کنند.در این روش نیز محدویت‌هایی وجود دارد بدین صورت كه برای رساندن هسته‌های رها شده از ژنراتورها (یدور نقره) به داخل ابر؛ باید جریانات صعودی طبیعی از پایین به بالا در ابرها وجود داشته باشد. بدین ترتیب زمان و جهت خروج یدور نقره از ژنراتورها باید به طور دقیق پیش‌بینی شود(گریفیث، 1993).
نکاتی مهم در مورد باروری ابرها:
1- تا به حال نشانه‌ای وجود ندارد که باروری ابرهای یک منطقه باعث کاهش بارش در مناطق مجاور شده باشد (حتی تا شعاع 160 کیلومتری).
2- موادی که در باروری ابرها استفاده میشود مثل نمک ، یخ خشک ، اوره یا یدور نقره هرگز باعث آلودگی نمی‌شود و خطری ایجاد نمی‌کند زیرا مقدار این مواد بسیار ناچیز است.
3- تجربه کشورهای دارای این تکنولوژی در سطح جهان نشان داده است که باروری ابرها می‌تواند مقدار بارش را بین 10 تا 25 درصد افزایش دهد(انجمن تعدیل آب و هوای كالیفرنیا، 1977).
[1] – clouds fertilization
[2] – Weather Modification
[3] – Agi
پیشرفتها و تغییرات سریع در فناوری اطلاعات و ارتباطات، با لا رفتن سطح انتظارات جامعه، تقاضاهای جدید مشتریان، افزایش خدمات الکترونیکی، راهاندازی سیستمهای اتوماسیون اداری، افزایش رقابت بین ارائه دهندگان خدمات و… همه و همه منجر به کاهش تقاضا برای خدمات سنتی و افزایش تقاضا برای خدمات جدید گردیده است. نوآوری عمری به درازای عمر بشر دارد زیرا بشر همواره به دنبال یافتن راههای جدیدی برای انجام کارهای خود بوده است. بدون نو آوری، دنیایی که در آن زندگی میکنیم چهرهای کاملاٌ متفاوت خواهد داشت، تصور دنیایی بدون هواپیما، اتومبیل، مخابرات و… بسیار مشکل است.( گراویتچ[1]، 1967: 123-124 ).
مخابرات به عنوان یکی از ارکان مهم و حیاتی در امر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به عنوان یکی از شرکتهای شاخص و برتر شناخته شده در برقراری ارتباطات و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی جوامع نقش زیربنایی دارد. (بشیریه،1384).
به همین دلیل و با عنایت به وجود رقبای جدید در صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات راه توسعه و پیشرفت مداوم این شرکت در گرو ارائه خدمات نوین و متناسب با نیاز مشتریان میباشد. لذا، در صورتی که بتواند مؤلفه های تأثیرگذار بر نوآوری را از دیدگاه مدیران خودشناسایی نموده و آنها را در سازمان خود نهادینه نماید قطعاٌ به توسعه و بالندگی خود بیش از پیش ادامه خواهد داد. برای بیان بیشتر اهمیت موضوع به تعدادی از نتایجی که در پی نوآوری بدست می آید اشاره می شود:
– نوآوری عامل تولیدات و مخابرات؛
– نوآوری عامل افزایش کمیت، تنوع تولیدات و خدمات؛
– نوآوری عامل افزایش کیفیت تولیدات و خدمات و موفقیت در رقابت؛
– نوآوری عامل کاهش هزینهها، ضایعات و اتلاف منابع؛
– نوآوری عامل افزایش انگیزش کاری کارکنان سازمان؛
– نوآوری عامل ارتقای بهره وری سازمان؛
– نوآوری عامل کاهش بوروکراسی اداری؛ کاهش پشت میزنشینی و مشوق عملگرایی.
خدمات تلفن همراه ظرفیت قدرتمندی از گستره بازاریابی را در اختیار شرکتها قرار می‌دهد اما تحقیقات زیادی در خصوص میزان تاثیرات، شاخص های تاثیرگذار بر گروه‌های هدف و نیز تحلیل رفتارهای مورد انتظار از آنها صورت نگرفته است. تحقیقات در خصوص استفاده از سامانه‌های پیامکی در حوزه سازمانهای غیر انتفاعی که گیرندگان پیامها هیچ گونه عواید مادی برایشان در برنخواهد داشت به
ندرت صورت گرفته است، به ویژه این که کلیه تحقیقات مورد مطالعه، اعم از داخلی و خارجی متمرکز بر بازاریابی کالا توسط این ابزار نیرومند بوده است.
1-2 بیان مسأله
امروزه در سازمانها نیاز به شناخت و درک متقابل برای ایجاد رابطه بهینه و توسعه تفاهم با دیگر نهادها و عموم مردم به عنوان یک اصل اساسی پذیرفته شده است. این فرایند که به منظور تسهیل حرکت در مسیر نیل به اهداف سازمانی شکل میگیرد، روابط عمومی نام گرفته است. روابط عمومی با شناسایی امکانات و شرایط محیط بیرون سازمان و پیوند دادن آن ها با شرایط درونی، می‌تواند اجرای فرامین و پیگیری اهداف سازمان را آسان تر نموده و ارتباط تأثیرگذاری با جامعه برقرار نماید. روابط عمومی هوشمند با بهره گرفتن از تکنولوژی‌های روز ارتباطی فضای حاکم بر محیط درون سازمانی را مدیریت می‌کند و جریان اندیشه سازی و تصمیم گیری‌های اجتماعی را در جهت اهداف و منافع سازمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از ابزارهای کارآمد ارتباطی که می‌تواند به عنوان رسانه مستقل و با نفوذ هر سازمان به کار گرفته شود سامانه پیام کوتاه است.روابط عمومی، به عنوان واحد ارتباطی- اطلاعاتی یک پاره سیستم، كاركرد اصلی سیستم اجتماعی كه در درون ابرسیستم جامعه قرار دارد، مدیریت جریان اطلاعاتی و خدمت به ایجاد و توسعه مناسبات دوسویه و همسنگ میان آن سازمان با همگان از جمله مشتریان است. (كارل بوتان ووینسنت هزلتون، 1378؛ امینی، 1355: 1)
گرچه امروز آنچه از موبایل می‌بینیم صفحه‌ای کوچک، کیبوردی محدود و حافظه‌ای اندک است و هنوز با کامپیوتر فاصله زیادی دارد، اما بزودی با تغییر گرایش و ذائقه مردم، موبایل‌ها، نقطه ثقل فن آوری اطلاعات دنیا خواهند بود. با کوچکتر شدن تراشه‌های دیجیتال و پیدایش حافظه‌های فلش، امکان ذخیره سازی با سرعت محاسباتی بالا و در حجم بسیار بالاتر از آنچه در گذشته میسر بود ممکن گشته است. دیری نمی‌پاید که اثری از‌هاردها، مانیتورهای امروزی و کیبوردهایی که سالها با آنها مانوس بوده ایم نخواهد ماند. امروزه آشنایی و سرعت گسترش موبایل در همه کشورهای جهان من جمله کشورهای جهان سوم، سرعت و شتابی افزون تر از گسترش کامپیوتر یافته است و طبقات عمومی‌تری از مردم، خود را قادر به استفاده از ویژگی‌های موبایل می‌بینند. بسیاری از ایده‌ها، قابلیت‌ها و نو آوری‌های فن آوری اطلاعات، که قبلا در کامپیوترها مدت‌ها با آنها مانوس بوده ایم و برای ما تازگی ندارند، وقتی بر روی موبایل‌ها ارائه میشوند بسیار جذابترند. تقریبا نمی‌توان زمینه نرم افزاری خاصی را اشاره کرد که در دنیای موبایل برای آن برنامه‌ای نوشته نشده است. تغییر پلت فرم نرم افزاری فن آوری اطلاعات دنیا از کامپیوتر به موبایل، مزایای خاص خود را خواهد داشت. یکی از امکانات بی نظیری که موبایل‌ها در اختیار ما می‌گذارند سرویس پیام کوتاه یا پیامک است.
امروزه تبلیغات از طریق تلفن همراه به دلیل ضریب نفوذ بالا در میان سازمانها، به عنوان یک رسانه پرطرفدار در عرصه تبلیغات معرفی شده است. (گارتنر، [2]2011).
تا سال 2015 در آمد كل ناشی از تبلیغات از طریق موبایل در كل دنیا به حدود 5/20 میلیارد دلار میرسد كه خود یک بازار بسیار بزرگ جهانی است.(اسپیک [3]، 1997).
با توجه به اهمیت نقش پیامک در سازمان های امروز در این تحقیق، در نظر داریم تا از طریق شناخت عوامل مؤثر بر گرایش به سامانه‌های پیامکی از دیدگاه مدیران و کارکنان روابط عمومی شرکت مخابرات ایران راهكارهای تقویت نوآوری و درجه اهمیت هر یک از آن مؤلفه‌ها را مشخص نماییم. بنابراین مساله اصلی این تحقیق این است که چه عواملی بر گرایش افراد به استفاده از سامانه‌های پیامکی در روابط عمومی شرکت مخابرات ایران موثر باشند؟
صفحه :116
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * serderehi@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
—-
پشتیبانی سایت :
* parsavahedi.t@gmail.com
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
بخش اوّل : مطالعات پایه
شناخت موضوع
- طرح مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………….5
- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….5
- پرسشها و فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………6
- ماهیّت و مقیاس موضوع……………………………………………………………………………………………………………………………6
- ضرورت انجام موضوع……………………………………………………………………………………………………………………………….6
- فرایند پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………………6
- نتایج مورد انتظار……………………………………………………………………………………………………………………………………….7
گفتمان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
- تعریف گفتمان…………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
- روش تحلیل گفتمان……………………………………………………………………………………………………………………………….10
- پیشینه تحلیل گفتمان……………………………………………………………………………………………………………………………..10
- مفاهیم اساسی تحلیل گفتمان………………………………………………………………………………………………………………….11
- ویژگی های محوری نظریه گفتمان…………………………………………………………………………………………………………..14
- انگاره های تحلیل گفتمان……………………………………………………………………………………………………………………….14
- اهداف گفتمان………………………………………………………………………………………………………………………………………..15
- عوامل پیروزی وشكست یک گفتمان………………………………………………………………………………………………………..16
- نقد تحلیل گفتمانی………………………………………………………………………………………………………………………………….17
- گفتمان در اندیشه فوکو………………………………………………………………………………………………………………………17
فرهنگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..30
- معنای فرهنگ………………………………………………………………………………………………………………………………………..30
- تعریف فرهنگ………………………………………………………………………………………………………………………………………..30
- فرهنگ و فرهنگ عمومی……………………………………………………………………………………………………………………….32
- شاین و لایه های فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………32
- توسعه فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………………………………….34
1-3-5-1 توسعه فرهنگی از دید گاه یونسکو……………………………………………………………………………………………34
1-3-5-2 سیاست فرهنگی سنتی…………………………………………………………………………………………………………..36
1-3-5-3 سیاست فرهنگی جدید…………………………………………………………………………………………………………….36
- آموزش مداوم و زندگی فرهنگی ………………………………………………………………………………………………………………37
- جنبه های فرهنگی محیط به طور كلی……………………………………………………………………………………………………….38
- شكلهای جدید فرهنگ …………………………………………………………………………………………………………………………38
- جهانی شدن و فرصت تعامل و گفتگوی فرهنگی……………………………………………………………………………………….39
- نقش فرهنگ در نظام اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………..40
تمدن………………………………………………………………………………………………………………43
- ابعاد مفهومی واژه تمدن…………………………………………………………………………………………………………………………..45
- جامعه بشری به صورت کلی…………………………………………………………………………………………………………………….46
- یک استاندارد برای رفتار………………………………………………………………………………………………………………………….46
- تعریف تمدن…………………………………………………………………………………………………………………………………………..46
- تمدن از دیدگاه مکاتب انسان شناسی………………………………………………………………………………………………………47
- مقایسه فرهنگ و تمدن…………………………………………………………………………………………………………………………..48
- رابطه بین دو واژه فرهنگ و تمدن……………………………………………………………………………………………………………49
- تمدن به عنوان هویت فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………….50
- دیپلماسی فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………………………………..52
- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………52
بخش دوم : مطالعات تکمیلی
هنرو آموزش رابط بین فرهنگ ها…………………………………………………………………………………………………………….55
- تعریف هنر……………………………………………………………………………………………………………………………………………..55
- هنر از دیدگاه نیوتن…………………………………………………………………………………………………………………………………69
- هنر از دیدگاه تولستوی…………………………………………………………………………………………………………………………….57
- هنر از دیدگاه کاندینسکی…………………………………………………………………………………………………………………………57
- هنر از دیدگاه هربرت رید…………………………………………………………………………………………………………………………58
- هنر از دیدگاه شریعتی……………………………………………………………………………………………………………………………..59
- مفهوم هنر ، اثر هنری و هنرمند……………………………………………………………………………………………………………….62
- سه مرخله هنر………………………………………………………………………………………………………………………………………..63
- هنر و واقعیت………………………………………………………………………………………………………………………………………….63
- ذهنیت ارزش ها در هنر…………………………………………………………………………………………………………………………..63
- اثر هنری ، محتوا و فرم…………………………………………………………………………………………………………………………..64
- اثر هنری و هنرمند………………………………………………………………………………………………………………………………….64
- هنر و هنرمند………………………………………………………………………………………………………………………………………….64
- نقش هنرمند…………………………………………………………………………………………………………………………………………..65
مبانی تاریخ هنر………………………………………………………………………………………………………………………………………66
- سبک………………………………………………………………………………………………………………………………………………66
- زمینه تاریخی…………………………………………………………………………………………………………………………………..68
- دسته بندی هنر………………………………………………………………………………………………………………………………………68
- ارتباط هنر ها با یکدیگر…………………………………………………………………………………………………………………………..69
- هنر اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..70
آموزش………………………………………………………………………………………………………………………………………………..71
- هدف آموزش………………………………………………………………………………………………………………………………………….72
- تاثیر آموزش بر فرهنگ……………………………………………………………………………………………………………………………72
تاثیر فرهنگ بر جامعه……………………………………………………………………………………………………………………………..73
- ارزش ها و صورت های پایدار و کهن…………………………………………………………………………………………………75
- ارزش ها و صورت های نیمه پایدار یا سبک……………………………………………………………………………………….75
- ارزش ها و صورت های زود گذر یا مد……………………………………………………………………………………………….75
وضایف نظام آموزش در مقابل فرهنگ……………………………………………………………………………………………………..76
- فهم میراث فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………………………76
- ارزش سنجی میراث فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………….77
- توسعه و پیشرفت میراث فرهنگی……………………………………………………………………………………………………….78
- آموزش هنر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….80
- هنر اجتماعی و آموزش…………………………………………………………………………………………………………………………….83
بخش سوم : مطالعات زمینه
- مشخّصات جغرافیایی……………………………………………………………………………………………………………………………….84
- جغرافیای طبیعی و اقلیمی استان………………………………………………………………………………………………………………85
- تاریخ استان……………………………………………………………………………………………………………………………………………87
- شرایط اقلیمی شهر قم…………………………………………………………………………………………………………………………….91
- انتخاب جهت مناسب ساختمانها……………………………………………………………………………………………………………….97
- نتایج و پیشنهادات کلّی…………………………………………………………………………………………………………………………103
بخش چهارم مطالعات تطبیقی
- مرکز حیدر علیف باکو……………………………………………………………………………………………………………………………105
- مرکز فرهنگ ملل نانجینگ……………………………………………………………………………………………………………………110
- مرکز هنر ملل واکر……………………………………………………………………………………………………………………………….113
- مرکز مطالعات فرهنگی حوزه اسکاندیناوی دانمارک………………………………………………………………………………….116
- کاخ موزه فرهنگ آسیایی تایوان…………………………………………………………………………………………………………….119
بخش پنجم : مطالعات فنی و برنامه فیزیکی
- فضای باز مجموعه………………………………………………………………………………………………………………………………..121
- کلاس های تئوری……………………………………………………………………………………………………………………………….122
- تاریکخانه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………123
- فضای نمایشگاهی موقت……………………………………………………………………………………………………………………….123
- نمازخانه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..123
- فضاهای تجاری……………………………………………………………………………………………………………………………………124
- ارتباطات مردمی……………………………………………………………………………………………………………………………………124
- ارتباطات داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………….125
- کتابخانه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….125
- بخش اداری…………………………………………………………………………………………………………………………………………127
- چایخانه و تریا………………………………………………………………………………………………………………………………………129
- پارکینگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………129
- موزه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………130
- سالن چندمنظوره…………………………………………………………………………………………………………………………………..131
- بازارچه صنایع دستی……………………………………………………………………………………………………………………………..143
- آمفی تئاتر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….143
- رستوران ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..144
بخش ششم : طرح نهایی……………………………………………………………………………………………………………..147
بخش اول:مطالعات پایه
1-1 شناخت موضوع
- طرح مساله
آنچه كه امروزه در روابط بین كشورهای نظام بین الملل اهمیت زیادی دارد و از جمله عناصر و مولفه های اصلی قدرت یک كشور محسوب می گردد ظرفیت قدرت نرم آن كشور در محیط بین المللی است. محیط امروز بین المللی كه دوران گذار خود را طی كرده و به تعبیر جوزف نای عرصه انتقال تدریجی قدرت از شرق به غرب محسوب میشود بیش از هر چیز پذیرای مولفه ها و كاربست های دیپلماسی عمومی و فرهنگی است.
استفاده از نیروی نظامی برای كسب استیلاو نفوذ در میان ملت های دیگر كارایی خود را از دست داده و هیچ ملتی دیگر زیر بار ظلم و اشغال نظامی نمی رود. از همین روست كه سرمایه گذاری های كشورها در زمینه دیپلماسی عمومی و فرهنگی بسیار افزایش یافته و اقبال به این نوع از ابزارهای استیلاو نفوذ نرم اهمیت فراوان یافته است .
در این میان توجه به دیپلماسی فرهنگی و نقشی كه در جهت تامین اهداف و منافع یک كشور ایفا می كند بسیار ضروری می نماید. جمهوری اسلامی ایران به عنوان كشوری كه ظرفیت های عظیم تمدنی و فرهنگی داشته و با اتكا به همین مولفه ها می تواند دیپلماسی فرهنگی فعالی را ایفا كند باید به این عرصه توجه بسیار بیشتری داشته باشد.
- اهداف پژوهش
- تغییر روش تسلط کشورها بر یکدیگر از روش نظامی به جنگ نرم
- با تحولات عظیم ارتباطاتی که امروز در دنیا بوجود آمده، جنگ فرهنگی به عرصه ای با ابعاد مختلف و فراگیر و پیچیده تبدیل شده است.(مقام معظم رهبری)
راه مقابله با تهاجم فرهنگی، گسترش و تعمیق رسالتهای فرهنگی انقلاب اسلامی در عرصه هایاخلاقی، رفتارهای فردی و اجتماعی، عقاید و باورهای دینی و مسائل سیاسی است. (مقام معظم رهبری)
- پرسشها و فرضیه های تحقیق:
چگونه میتوان با طراحی یک مجموعه فرهنگی بین المللی ضمن معرفی فرهنگ ملل مختلف
فرهنگ ایرانی اسلامی را به دیگر کشور ها شناساند.؟
استفاده از این ابزار (فرهنگی) بی گمان مهم ترین فرصت جمهوری اسلامی ایران برای تقویت و افزایش روند همگرایی منطقه ای و در نتیجه تامین اهداف خود به شمار می رود و در راستای استفاده بهینه از این فرصت باید نهاد متولی این امر یعنی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تقویت شده و در جهت افزایش كارآیی آن گام برداشت.
- ماهیت و مقیاس موضوع:
همانگونه که از نام بحث یعنی گفتمان فرهنگی با رئکرد گفتگوی تمدن ها بر می آید این موضوع در مقیاس بین المللی بوده و ریشه در
فرهنگ و سنت های ملل گوناگون دارد.
- ضرورت انجام موضوع:
رهبر معظم انقلاب در توصیف اهمیت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و لزوم توجه جدی به این مقوله می فرمایند: «سفیران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران خط مقدم جبهه فرهنگی در عرصه بین المللی هستند. ارائه تصویر درست و واقعی از نظام جمهوری اسلامی و واقعیتها و پیشرفتهای ایران امروز، در كنار ترویج زبان و ادبیات فارسی از جمله وظایف سنگین سفیران فرهنگی نظام اسلامی است »
- فرایند پژوهش
روش‌های به کار گرفته شده در جم آوری اطلاعات در این پروژه به سه دست کلی مطالعات کتابخانه‌ای ،مطالعات میدانی و یافته های اینترنتی تقسیم بندی میشود.در تمام فصول به کار گیری هر سه این روش‌ها مورد نیاز بود است.البته با توجه به اینکه موضوع پروژه تا کنون کمتردر ایران مورد بحث بود،مطالعات میدانی نقش پر رنگ تری در این پروژه به خود گرفته است.
- نتایج مورد انتظار
برنامه های دیپلماسی فرهنگی، سرمایه گذاران و بازرگانان یک كشور را نسبت به اقتصاد، جامعه و مردم كشور دیگری آشنا ساخته كه ممكن است موجب سرمایه گذاری عمده اقتصادی آنان در آن كشور شود. علاوه بر این تصرف بازارهای مالی و صادراتی منطقه ای و بین المللی، بدون شناخت زبان و فرهنگ ملل مقصد امكان پذیر نیست. آشنایی ناكافی با فرهنگ های خارجی، تاثیرات منفی زیادی در این زمینه داشته و همچنین عملكرد تجاری و اقتصادی شركت های چند ملیتی را كه در كشورها و میان ملل مختلف دنیا به فعالیت می پردازند، مختل می سازد. برای مثال، شركت های آمریكایی سالانه دو بیلیون دلار به علت عدم آشنایی كافی كاركنانشان با موقعیت های چند فرهنگی از دست میدهند
همچنین برنامه های دیپلماسی فرهنگی، اغلب مخاطبان جوان را هدف قرار می دهند. افزایش تعامل فرهنگی با جوانان كشورهای خارجی به دولت ها این امكان را می دهد كه تاثیر مثبت بر افرادی داشته باشند كه شاید در آینده، مسئولیت های مهمی در داخل كشور خود به عهده بگیرند
1-2 گفتمان
1-2-1 تعریف گفتمان
گفتمان، ممکن است به مثابه یک سیستمی از امکان تلقّی شود. این امکان، همان است که اجازه می‌دهد تا ما احکامی را بسازیم که درست یا نادرست‌اند و این موضوع، طرح شاخه‌ای از معرفت را ممکن می‌گرداند؛ ولیکن قواعد گفتمان، قواعدی نیستند که افراد به‌طور آگاهانه پیروی می‌کنند. گفتمان، یک روش یا نقطه ثقل یک بررسی نیست؛ بلکه مجموعه قواعدی است که پیش‌شرط‌های اولیه را برای شکل‌گیری احکام فراهم می‌سازد؛ به ترتیبی که آنها بعنوان ورای سخنوران گفتمان قرار دارند. در واقع موقعیّت، عمل و ویژگی دانایان، نویسندگان و شنوندگان یک گفتمان، عبارت است از وظیفه و کارکرد این نوع از قواعد گفتمانی.
گفتمان را به مثابه حوزه خاص کاربرد زبانی به کمک نهادها و تأسیساتی که گفتمان به آنها مربوط است و نیز براساس موقعیّت یا موضعی که گفتمان از آن برمی‌خیزد و موضع یا جایگاهی را برای گوینده در نظر میگیرد، میتوان مشخّص کرد، امّا این موضع یا جایگاه، به‌خودی‌خود و به‌طور مستقل وجود ندارد،بلکه میتوان آن را دیدگاه موضعی دانست که هر گفتمان با توجه به رابطه خود با گفتمان مخالف دیگر اتّخاذ می‌کند. بدین‌ترتیب، هر گفتمان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، از طریق رابطه آن با گفتمانی دیگر و مخاطب ساختن گفتمانی دیگر به اجرا در میآید. ضمن اینکه هر گفتمان به مسایل، موضوعات و اهداف معینی می‌پردازد و مفاهیم و مضامین خاصّی را مورد نظر قرار می‌دهد،در‌حالی‌که مفاهیم دیگری را کنار می‌گذارد.
چنانکه پیش از این عنوان نمودیم گفتمان های مختلف مفاهیم و مقولات مختلفی ارائه می‌کنند. پاره‌ای مواقع، میتوان مفاهیمی را که در چارچوب یک گفتمان ارائه شده‌اند، برگرفت و آن را در گفتمانی دیگر باز اندیشی و ارائه نمود، ولی همیشه چنین نیست. هر آنچه که به چیزی دلالت کند یا دارای معنی باشد، میتوان آن را بعنوان بخشی از گفتمان تلقّی نمود.
«گفتمان‌های متفاوت، نظام‌های متفاوتی می‌سازند. امکانات لازم برای معنی، جفت‌وجور و محکم میشوند و به کمک موضع اجتماعی و نهادینی که گفتمان از آن برمی‌خیزد ( و نه از طریق ساختار اصطلاحات و تعابیر مثبت ) در قالب معانی معیّنی قرار میگیرند ( یا معانی مشخّصی پیدا می‌کنند ): واژه‌ها، کلمات، تعابیر، اصطلاحات، فرضیّات و نظایر آن برحسب موضعی که توسط کارورزان یا استفاده کنندگان آنها اتّخاذ میشود، معنای خود را تغییر میدهند.» ( مک دانل،1377 :41)
تحلیل‌گران گفتمان می‌کوشند از مرز تعاریف درگذرند. آنها قبول دارند که گفتمان، شکلی از کاربرد زبان است اما از آنجاکه؛این تعریف کماکان تعریفی مبهم واغلب نادقیق است، گفتمان‌کاوان مفهوم نظری‌تر “گفتمان” راکه حدود و مرزی خاص‌تردارد؛ امّا درعین حال، کاربردهایش گسترده است به کارمی‌گیرند. آنها بدانندکه مؤلّفه های اساسی دیگری را نظیر اینکه چه کسی؟ چگونه؟ چرا؟ و چه وقت؟ به کاربرد زبان روی می‌آورد، به مفهوم گفتمان اضافه نمایند.( میرفخرایی، 1383: 8 و 9 )
«در مفهوم گفتمان ما با سه بعد اصلی روبرو هستیم:
الف.کاربرد زبان،
ب. برقراری ارتباط میان باورها ،
ج. تعامل در موقیعت های اجتماعی.
وظیفه یا هدف اصلی مطالعه گفتمان فراهم آوردن توصیفی یکپارچه از این سه بعد اصلی گفتمان است :چگونه کاربرد زبان بر باورها و تعامل تاثیر می گذارد یا برعکس ، چگونه تعامل بر نحوه ی سخن گفتن مردم تاثیر می گذارد و یا چگونه باورها ، کاربرد زبان و تعامل را کنترل می کند.»(ون دایک1389 :17-18 )
گفتمان مانند دیگر مفاهیم علوم انسانی وپست مدرنیک مفهوم سیّال وتعریف گریز است. درتحلیل گفتمان،مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه نوشتارو گفتار، ارتباطات فرا كلامی و رابطه ساختار و واژه ها در گزاره كلّی باید در نظر گرفته شود زیرا در تحلیل گفتمان، واژه ها هر كدام به تنهایی مفهوم ویژه ی خود را دارند امّا در هنگام ورود به اذهان گوناگون، معنا های متفاوت و گوناگون پیدا می كنند.با توجّه به این مسأله، می توان تحلیل گفتمان را این گونه تعریف كرد:
« شناخت رابطه گزاره ها با یک دیگر و نگریستن به كلّ آن چیزی كه نتیجه این روابط است. »
مفهوم گفتمان ، امروزه به صورت یكی از مفاهیم كلیدی و پركاربرد در تفكّر فلسفی ، اجتماعی ، و سیاسی و ارتباطی مغرب زمین درآمده و با مفاهیمی چون سلطه ، زور ، قدرت ، مهاجرت ، نژاد پرستی ، تبعیض جنسی ، نابرابری قومی و غیره عجین گشته است . اكنون ، و به همین جهت ، معنای آن با آن چه صرفا در زبان شناسی مدّ نظر بود تغییر كرده است ، هرچند این تغییر در امتداد مسیر معنای اوّلیّه آن قرار دارد لیکن بسط و گسترش یافته است…
1-2-2 روش تحلیل گفتمان
تحلیل گفتمان یک گرایش مطالعاتی میان رشته ای است كه در دامن اندیشه پسا مدرنیسم و در پی تحولات معرفتی در علوم اجتماعی و انسانی پدیدار شد. در دهه های شصت و هفتاد سده گذشته میلادی، گرایش به روشمندكردن فرایند تولید گفتار و نوشتار و بررسی ساختار و كاركرد آن به وجود آمد. رویكردهای تحلیل گفتمانی،بسیار متعدد و متنوّعند. گروه هایی تحلیل گفتمان را وامدار جنبش نقد ادبی،زبان شناسی ،نشانه شناسی،تأویلگرایی ،هرمنوتیك وتبارشناسی و دیرینه شناسی میشل فوكو می دانند.
1-2-3 پیشینه تحلیل گفتمان
واژه دیسكورس (Discourse) كه در فارسی به معنای گفتار، گفت وگو، سخنرانی، مقاله و موعظه برگردانده شده(3)، از ریشه فعل یونانی Discourerre به معنای سرگردان، آواره، پیمودن، از مسیر خارج شدن و حركت در جهت های گوناگون گرفته شده است.(4) اصطلاح تحلیل گفتمان، نخستین بار در مقاله «تحلیل گفتمان» زلیک هریس زبانشناس آمریكایی در سال 1952م. به كار برده شده بود.(5) پس از او گروهی تحلیل گفتمان را در برابر تحلیل نوشتار به كار بردند. این گروه بر این باورند كه تحلیل گفتمان، شامل ساختمان زبان گفتار مانند گفت وگوها، مصاحبه ها، تفسیرها و سخنرانی، و تحلیل نوشتار شامل زبان نوشتار مانند مقاله ها، داستان ها، گزارش هاو… است…شنتال موفه و ارنستو لاكلاو، تحلیل گفتمان را وارد قلمرو علوم سیاسی كرد و سرانجام میشل فوكو، این رهیافت تحلیلی را به سراسر قلمرو علوم انسانی گسترش داد.
واژه گفتمان به عنوان برگردانده دیسكورس درزبان فارسی،نخستین باردر مقاله «نظریه غرب زدگی وبحران تفكّر در ایران» توسط آقای داریوش آشوری در مجله«ایران نامه» در بهار سال 1368خورشیدی به كار برده شد.
:
پدیده نزاع و درگیری در جامعه از آن دسته آسیب هایی است كه با ایجاد اخلال در روابط اجتماعی، فضایی آكنده از بغض، كینه و دشمنی را در میان افراد به وجود می آورد كه این امر با زمینه سازی برای ایجاد نزاع و تنشهای بعدی، جامعه را از نظر مادی و معنوی متضرر می سازد و همواره مواجهه با آن مورد توجه متولیان نظم و امنیت اجتماعی بوده است(پورافكاری،3:1383). نزاع بطور اعم وصورت جمعی آن بطور اخص در هر جامعه ای همیشه بعنوان یکی از مسائل اجتماعی مطرح بوده است و در صورتیکه عمومیت پیدا نموده و موجبات جریحه دار شدن افکار عمومی گردد بعنوان یک جرم از لحاظ جامعه شناختی بدان پرداخته می شود.
در این فصل به بررسیكلیات تحقیق پرداخته می شود و خواننده را با حوزه مورد مطالعه آگاه می سازد. پس از معرفی و طرح مسأله اصلی تحقیق، به طور مختصر به تشریح و بیان اهمیت موضوع پرداخته می شود. در مورد مساله، مباحثی مطرح می گردد كه خواننده را برای فرضیات، سوالات و اهداف تحقیق، هدایت می نماید. در ادامه ضرورت انجام تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد. سپس فرضیات، اهداف تحقیق و در پایان پیشینه تحقیق ارائه می گردد.
1-2 بیان مسأله
وقوع ائم مختلف در اجتماع از جمله نزاع اگر تمام علت سلب یا کاهش امنیت اجتماعی به حساب نیاید ، بدون تردید یکی از مهم ترین علل آن می باشد در واقع رابطۀ وقوع جرم و امنیت اجتماعی رابطه ای معکوس می باشد. هر چه جرائم بیشتر گردد امنیت اجتماعی کمتر می شود. از همین رو باید مقابله با پدیده های ناامنی از قبیل نزاع دسته جمعی را مساوی با تلاش برای ایجاد امنیت اجتماعی جامعه تلقی نمود. امنیت را در ابعاد و زوایای مختلفی از جمله بعد عینی (امنیت واقعی) و بعد ذهنی (احساس امنیت) میتوان بررسی و تحلیل کرد، به عبارتی وقوع نزاع دسته جمعی علاوه بر سلب امنیت فیزیكی و عینی افراد جامعه، زمینه ساز سلب امنیت ذهنی و آسایش اجتماعی اعضای یک جامعه نیز محسوب می گردد. مطالعات انجام شده نشان می دهد كه ضریب امنیت شهروندان ایرانی بیشتر از ضریب امنیت شهروندان استرالیایی و انگلیسی است، اما احساس امنیت شهروندان ایرانی کمتر از احساس امنیت شهروندان استرالیا و انگلیس می باشد. نتیجه این که احساس امنیت اگرچه با میزان جرم یا ضریب امنیتی موجود در جامعه ارتباط دارد، ولی به عوامل دیگری نیز بستگی دارد(نشریه امنیت، 1379، ش 11و12).
درگیری های قومی و نزاع های جمعی در هر دور ه ای از تاریخ وجود داشته و در جوامع سنتی و ایلی این موضوع بیشتر نمود داشته بنابراین، نزاع در هر جا معه همیشه به عنوان یكی از مسائل اجتماعی مطرح بوده است(پورافكاری،1383). اساساً آسیبهای اجتماعی ناشی از روابط ناسالم انسانی است كه بنیانهای جامعه را به طور جدی تهدید میكند و مانع تحقق نیازمندیها و تقاضاهای افراد كثیری میگردد. به نظر میرسد آسیب اجتماعی وقتی به وجود میآید كه نهادهای تنظیم كننده روابط بین افراد با شكست روبرو شده و دچار تزلزل شوند كه نتیجه آن شكلگیری شكافهای عمیق بین افراد است. در چنین وضعیتی قوانین تنظیم كننده روابط انسانها مورد بی احترامی قرار میگیرند و متزلزل میشوند زیرا قانونمندی و پذیرش قانون ریشه در ساختارهای جامعه دارد و در رابطه با فرهنگ عمومی جامعه قابل بررسی است(ماهرویی ، 1381) .
نزاع و درگیری از جمله ناهنجاری های متداول جوامع بشری است که به دلیل سابقه وقوع آن در جوامع و اثرگذاری منفی در جامعه محور
قانون گذاراسلامی قرار گرفته است اگر از تاثیر مخرب آن بر امنیت شخصی و جسمانی بر افراد بگذریم جامعه نیز در برخورد با درگیری و نزاع امنیت روانی و اجتماعی خود را بر باد رفته میداند اما نزاع دسته جمعی از جمله اقسام درگیری و نزاع هایی هست که در جامعه ی ایرانی به ویژه اجتماعات عشیره ای متداول است . گاه تمسخر و توهین به باورها و عقاید دیگران به درگیری‌های قبیله‌ای می انجامد. تعصب كوركورانه نسبت به قوم و قبیله نیز به علل فرهنگی افزوده میگردد، درگیری، گاه ریشه در باورها و عقاید مذهبی و غیر مذهبی دارد. درگیری دسته‌جمعی، از جرایم شایع در مناطق حاشیه‌ای است؛ زیرا ساكنین این مناطق معمولا مهاجران روستاها و ایل‌ها هستند و در مواردی، به سبب درگیری‌های جزئی حادث شده بین دو نفر – حتی میان كودكان- نزاعهای دسته جمعی شدیدی اتفاق می‌افتد كه معمولاً منجر به كشته یا زخمی شدن عده‌ای از طرفین تنازع میشود. در دلفان، این باور غلط رایج است كه پسر اجاق خانه است «جامعه‌ای كه پسر، بیشتر از دختر تولید میكند به گونه ای تناقض آمیز برای همسر گزینی به جنگ متوسل می شود»(بیتس،1387).
نزاع بطور اعم وصورت جمعی آن بطور اخص در هر جامعه ای همیشه بعنوان یکی از مسائل اجتماعی مطرح بوده است و در صورتیکه عمومیت پیدا نموده و موجبات جریحه دار شدن افکار عمومی گردد بعنوان یک جرم از لحاظ جامعه شناختی بدان پرداخته می شود. کما اینکه طبق قانون مجازات اسلامی هر گونه درگیری و نزاع جمعی از لحاظ قانونی جرم بوده وطبق ماده 615 – هرگاه عده ای با یكدیگر منازعه نمایند هریک از شركت كنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات محكوم میشوند (گلدوزیان،1383).
در این تحقیق مساله نزاع جمعی بعنوان یک واقعبت اجتماعی بصورت فراتحلیل مورد کاووش قرار گرفته و به عوامل موثر بر شکل گیری و همچنین دلایل استمرار بخش آن پرداخته شده است. هدف از فراتحلیل این است که چگونه می توان نتایج پژوهش های انجام شده و نظریه های صورت بندی شده را درعمل به کار برد. رویکردی که با ادغام و ترکیب پژوهش ها تحت عنوان فراتحلیل توجه دارد، چیزی بیش از تحلیل داده ها است . در این تحقیق 7 تحقیق زیر برای تحلیل انتخاب شدند.
- بررسی عوامل مؤثر بر تمایلات بالقوه به نزا عهای دسته جمعی در شهرستان خدابنده،1390
- بررسی اختلافات و نزاع های جمعی و عوامل موثر در پیشگیری و کنترل آن در استان چهار محال و بختیاری،1382
- بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر میزان گرایش به نزاع دسته جمعی (مورد مطالعه شهر اهواز)، 1388
- تبیین جامعه شناختی میزان گرایش به نزاع دسته جمعی در استان ایلام، 1386
- میزان گرایش به نزاع جمعى در میان مردان 15 تا 65 سال شهرستان بویراحمد و عوامل مؤثر بر آن 1389
- مطالعه رابطه عوامل فرهنگى اجتماعى با نزاعهاى دسته جمعى، قومى و قبیله اى در شهرستان لردگان، 1388
- ریشه یابی نزاع های دسته جمعی(مرود مطالعه روستاهای کویچ وافشرد از توابع بخش خواجه در استان آذربایجان شرقی)، 1388
در مجموع تحقیق حاضر بدنبال پاسخگوئی به سوال های اصلی زیر می باشد:
كدام عوامل بیشترین تاثیر را بر روی نزاع دسته جمعی دارد؟
توزیع متغیرها در تحقیقات مورد بررسی به چه شكلی می باشد؟
رابطه بین اندازه اثر تحقیقات صورت گرفته چگونه است؟
میانگین اندازه اثر در پ‍ژوهشهای صورت یافته چگونه است؟
