وبلاگ

یکی از اهداف گزارشگری مالی، ارائه اطلاعاتی است که برای سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و دیگر کاربران فعلی و بالقوه در تصمیم گیری های مربوط به سرمایه گذاری و اعتبار دهی و سایر تصمیم ها سودمند باشد. از جمله معیارهای با اهمیتی که گروه های مزبور برای برآورد قدرت سودآوری شرکت، پیش بینی سود های آینده و ریسک های مربوط به آن و همچنین ارزیابی عملکرد مدیریت استفاده می کنند، سود های جاری و گذشته شرکت است. سود نیز خود متشکل از اقلام نقدی و تعهدی است و اقلام تعهدی سود تا حدود زیادی در کنترل مدیریت هستند و وی می تواند برای بهتر جلوه دادن عملکرد شرکت و افزایش قابلیت پیش بینی سود های آینده در اقلام تعهدی سود دست برده و به اصطلاح امروزی سود را مدیریت کند (سجادی و عربی، 1388).
شرکت هایی که صورت های مالی حسابرسی شده ارائه می­ کنند، دارای محتوای اطلاعاتی و سود با کیفیت بیشتری هستند. یکی از اشکال کنترل مدیریت، استفاده از حسابرسی است. حسابرسی می ­تواند از سوی مدیران مورد استفاده قرار گیرد تا به سهامداران اطمینان خاطر داده شود که مدیریت رفتار فرصت‏طلبانه ای ندارد. طی دو دهه اخیر بسیاری از کشورها، اقدام به کوچک سازی دولت و واگذاری بنگاه ها به بخش خصوصی کرده اند. این فرایند گسترش بخش خصوصی، افزایش توان نظارتی دولت را نیز به همراه دارد. بدین منظور، ایران نیز خصوصی سازی بنگاه ها و شرکت های دولتی را در دستور کار خود قرار داده است. روش های مختلفی برای خصوصی سازی وجود دارد که یکی از پرکاربردترین آنها در همه کشورها و از جمله کشور ما، واگذاری سهام شرکت های دولتی به بخش خصوصی از طریق بورس اوراق بهادار است (کریمی پتانلار، 1383). عرضه اولیه عمومی به روش های مختلفی انجام می پذیرد که مهمترین آنها ثبت دفتری، عرضه عمومی به روش حراج، عرضه عمومی به قیمت ثابت و روش های نوین اینترنتی می­باشد. در سایر نقاط دنیا عرضه اولیه به روش ثبت دفتری انجام می شود. در ایران کشف قیمت به روش حراج صورت میگیرد. البته بورس در دستورالعمل جدیدی پیشنهاد داده است که روش عرضه اولیه از حراج را به ثبت دفتری تغییر دهند.
تحقیقات گذشته در مورد مدیریت سود به این نتیجه رسیده است كه شركت های دارای عرضه اولیه از مدیریت سود تعهدی در طول دوره عرضه اولیه استفاده می كنند و این مدیریت سود به بازده كمتر پس از عرضه اولیه عمومی منتهی می­ شود (فریدلن،1994.فن،2007.چنگ و همكارانش،2010). پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه و تاثیر کیفیت حسابرسی در محدود کردن مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه، پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بپردازد.
در تحقیقات پیشین رابطه بین كیفیت حسابرسی و مدیریت سود بر مبنای اقلام تعهدی به خوبی اثبات شده است در حالی كه تحقیقات محدودی در رابطه با تاثیر كیفیت حسابرسی بر مدیریت سود بر مبنای اقلام واقعی انجام شده است. الدرو ژو (2002) وچن و همکاران (2005) نشان داده اند كه ظهور سازمان های حسابرسی باعث تعدیل مدیریت سود تعهدی در طول دوره عرضه اولیه شده است. بنابراین و بر اساس شواهد قبلی،   سازمان های حسابرسی موجب تحریک مدیریت سود تعهدی شده و شركت های دارای عرضه اولیه را به سوی مدیریت سود واقعی هدایت كرده است. بنابراین، ما، در این پژوهش نقش سازمان حسابرسی را بر مدیریت سود واقعی و تعهدی، در شركت های دارای عرضه اولیه، پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می­كنیم.
1-1- بیان مساله تحقیق
مدیریت سود برآیند درجه ای از قابلیت انعطاف و اعمال نظری است كه مدیران در گزارشگری مالی خود دارند. مدیران ممكن است از این قدرت خود برای مدیریت فرصت طلبانه سود (زیمرمن،1994) یا انتقال اطلاعات محرمانه درباره عملكرد آتی شركت استفاده كنند. مدیریت سود یعنی اینكه مدیر بتواند رویه ای از حسابداری را انتخاب كند كه به هدف خاصی دست یابد. یكی از مواقعی كه انگیزه های مدیریت برای

 مدیریت سود بر انگیخته می­ شود، عرضه اولیه عمومی است. هرگونه عرضه عمومی اوراق بهادار كه برای اولین بار به عموم مردم و سرمایه گذاران عرضه می­ شود، عرضه اولیه عمومی IPO)) نامیده می­ شود. شركت هایی كه سهام خود را برای نخستین بار به مردم عرضه می كنند ممكن است در آخرین دوره پیش از عرضه سهام با بهره گرفتن از اقلام تعهدی اختیاری، سود را افزایش دهند تا وضعیت اقتصادی شركت را مطلوب نشان دهند. اقلام تعهدی سود تاحدود زیادی در كنترل مدیریت هستند و وی میتواند برای بهتر جلوه دادن عملكرد شركت و افزایش قابلیت پیش بینی سود های آینده در اقلام تعهدی سود دست برده و به اصطلاح امروزی سود را مدیریت كند. یكی از راه های كاهش مدیریت سود ارتقای كیفیت حسابرسی است. كیفیت حسابرسی میزان اقلام تعهدی اختیاری و مدیریت سود را كاهش می دهد.

دی آنجلو كیفیت حسابرسی را اینگونه تعریف كرده است: ارزیابی بازار از احتمال اینكه حسابرس موارد تحریفات بااهمیت در صورت های مالی و سیستم های حسابداری صاحب كار را كشف كند و تحریفات با اهمیت كشف شده را گزارش دهد. اگر مدیریت سود به شیوه ی مسئولانه اعمال شود،  چندان بد نخواهد بود. تاثیر کیفیت حسابرسی در محدود کردن مدیریت سود در شرکتهای دارای عرضه اولیه از جمله مباحث مطرح و مورد علاقه در مدیریت مالی، حسابداری، و ارتباط متقابل آنها با دانش حسابرسی است. یکی از مسائل اساسی این است که شرکت های دارای عرضه اولیه، لازم است، رفتار مدیریت را از طریق حسابرسی کنترل کنند تا در نتیجه به مالکان (سهامداران) اطمینان داده شود که مدیریت شرکت به نحوی فرصت طلبانه رفتار نخواهد کرد.
تحقیقات گذشته در مورد مدیریت سود به این نتیجه رسیده است كه شركت های دارای عرضه اولیه از مدیریت سود تعهدی در طول دوره عرضه اولیه استفاده می كنند و این مدیریت سود به بازده كمتر پس از عرضه اولیه عمومی منتهی می­ شود. (فریدلن،1994.فن،2007.چنگ وهمكارانش،2010). در پژوهش حاضر به بررسی مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه و تاثیر کیفیت حسابرسی در محدود کردن مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه، پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­پردازیم. در تحقیقات پیشین رابطه بین كیفیت حسابرسی و مدیریت سود تعهدی به خوبی اثبات شده است در حالی كه تحقیقات محدودی در رابطه با تاثیر كیفیت حسابرسی بر مدیریت سود واقعی وجود دارد. مطالعات پیشین شواهدی را فراهم كرده است كه حسابرسی با كیفیت بالا بر مدیریت سود تعهدی با سطح بازده سود كمتر همراه بوده است. الدر و ژهو(2002) وچن و همکاران (2005) نشان داده اند كه ظهور سازمان های حسابرسی باعث تعدیل مدیریت سود تعهدی در طول دوره عرضه اولیه شده است. بنابراین و بر اساس شواهد قبلی، سازمان های حسابرسی، موجب تحریک مدیریت سود تعهدی شده و شركت های دارای عرضه اولیه را به سوی مدیریت سود واقعی هدایت كرده است. یکی از جنبه های مهم پژوهش حاضر این است که نشان دهد آیا حسابرسی با کیفیت بالا، مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه را کاهش می­هد یا خیر؟
به عبارت دیگر در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا به این سوال پاسخ داده شود که آیا شرکت های دارای عرضه اولیه ای که توسط سازمان حسابرسی مورد حسابرسی قرار میگیرند، برای مدیریت سود، بیش تر از اقلام واقعی استفاده می­ کنند؟
بنابراین، ما، در این پژوهش نقش سازمان حسابرسی را بر مدیریت سود واقعی، در شركت های دارای عرضه اولیه، پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می­كنیم.
1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
در سالهای اخیر با توجه به اصل 44 قانون اساسی، بسیاری از شركت های دولتی در حال واگذاری به بخش خصوصی بوده و البته این امر با چالش هایی نیز مواجه می­باشد. در این خصوص كیفیت اقلام حسابداری و نیز میزان موفقیت شركت های مذكور در راستای رسیدن به اهداف اولیه بسیار مهم می­باشد. کیفیت حسابرسی یکی از موضوعات با اهمیت در حوزه سیاسی و بازار سرمایه است. به منظور شناخت مفاهیم و ابعاد مختلف کیفیت حسابرسی، مطالعات گوناگونی توسط محققان انجام شده است تا رابطه بین کیفیت حسابرسی و متغیرهای دیگر کشف شود. به هر حال از آنجا که کیفیت حسابرسی در عمل به سختی قابل مشاهده است، تحقیقات در این زمینه همواره با مشکلات زیادی روبرو بوده است. بدیهی است به دلیل نوپا بودن حرفه حسابرسی مستقل در کشور ما و ضرورت تقویت امر حسابرسی و نیز به دلیل گسترش حیطه حسابرسی که امروزه مد نظر نهادهای قانون گذار قرار گرفته، انجام تحقیقات بیش تر در موضوعات حسابرسی بیش از پیش مورد نیاز و بلکه از ضروریات دانش حسابداری و حسابرسی است. با توجه به مرور تحقیقات انجام شده از گذشته، به این موضوع اصلی پرداخته شده است. عدم ثبات سیاسی و اقتصادی در جهان و به دنبال آن رشد اقتصادی در بازار های نوظهور و تغییرات سریع در محیط شركت ها، عرضه های اولیه را در این بازار ها افزایش داده است. هدف اصلی از عرضه های اولیه، افزایش سرمایه برای شركت‏ها است. بیش‏تر شركت هایی كه سهام خود را برای نخستین بار به عموم عرضه می كنند ممكن است در آخرین دوره پیش از عرضه سهام، با بهره گرفتن از اقلام تعهدی اختیاری، سود را افزایش دهند تا وضعیت اقتصادی شركت را مطلوب نشان دهند. ازآنجایی كه اقلام تعهدی سود تا حدود زیادی در كنترل مدیریت است بنابراین ممكن است برخی مدیران در این شرایط از مدیریت بر سود، سوء استفاده كنند. حسابرسی می تواند یكی از راه های جلوگیری و كاهش مدیریت سود باشد. ارزیابی تاثیر كیفیت حسابرسی بر مدیریت سود واقعی و تعهدی در شركت های دارای عرضه اولیه و به ویژه شركت های دارای عرضه اولیه ای كه توسط سازمان حسابرسی مورد رسیدگی قرار می گیرند از ضروریات تحقیق حاضر است .