:
آب برای زندگی و تولید محصولات کشاورزی لازم و ضروری میباشد. از این رو بهره برداری مؤثر از منابع آب ضروریتر است، اما منابع آب موجود بطور یکنواخت توزیع نشده اند بطوریکه در برخی مناطق وفور آب دیده می شود در حالیکه مناطقی دیگر در مدت زمان طولانی، شدیداً تحت تأثیر خشکسالی قرار دارند.
برآورد می شود که آب قابل مصرف از همه منابع هندوستان در حدود 32 میلیون هکتار متر باشد. در حالیکه مصرف واقعی در حدود 42 میلیون هکتار متر است. بنابراین تقریباً دو سوم اراضی کشاورزی آبیاری نمی شود، از این رو آب به عنوان یک فاکتور بسیار محدود در بهبود تولیدات گیاهی در نواحی حاره‌‌ای مانند هندوستان میباشد که بخش اعظم اراضی کشاورزی آن تحت کشت دیم قرار دارد.در نواحی گرم و حاره‌‌ای راندمان کاربرد آب آبیاری بسیار کم است. از این رو پیبردن به این مسأله که چگونه خسارت‌ها را به حداقل رسانده و راندمان کاربرد آب را افزایش دهیم، حائز اهمیت است. از این رو بهتر است یک تیم متشکل از کشاورزان، خاکشناسان، گیاهشناسان، مهندسان کشاورزی، اقتصاددانان و سازندگان، به سمت یافتن اثر متقابل خاک، آب، گیاه، آب و هوا، جهت مدیریت علمی آب بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، هدایت شوند.
جمعیت کنونی هندوستان 750 میلیون نفر میباشد که پیش بینی می شود تا سال 2000 میلادی جمعیت آن به 1000 میلیون نفر با غذای مورد نیاز 235 میلیون تن افزایش مییابد که در مقایسه با تولید کنونی که 190 میلیون تن میباشد، افزایش قابل توجهی خواهد داشت. مدیریت مؤثر زمین از طریق افزایش میزان کشت از 120٪ تا 200٪ و افزایش راندمان آب مصرفی منابع آبی موجود از طریق بکارگیری سیستمهای بارانی و قطره‌‌ای می تواند تا حدودی این نیاز را تأمین کند.
بهتر شدن کیفیت آب، تأثیر مهمی بر افزایش تولیدات کشاورزی میگذارد. مراحل بنیادی رابطه آب و گیاه این است که تولید غذا افزایش یابد. بهعلاوه توجه ویژه‌‌ای به تعیین و تشریح وضعیت آب در بافت گیاه و در زنجیره اقلیم، آب، خاک مبذول شده است.
این کتاب شامل کاربردهای مؤثر از باران و آبهای زیرزمینی میباشد. تأثیر مدیریت آب، خاک و محصول در افزایش راندمان کابرد آب و مراحل حفظ رطوبت برای کنترل کردن زهاب و تغذیه آبهای زیرزمینی در‌‌این کتاب شرح داده شده است و در مورد مدیریت آبهای شور به طور اجمالی مطالبی بیان شده است. مدیریت آب در مزرعه به طور عمده‌‌ای در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.
در هر فصل از این کتاب اطلاعات با ارزشی شامل: حفظ آب باران، بهره برداری از منابع آب و آبیاری تحت فشار شامل آبیاری بارانی و قطره‌‌ای، که توسط محققان گوناگونی که در گردآوری این اثر با ارزش شرکت داشته اند، ارائه گردیده است. حجم زیادی از اطلاعات جدیدی که توسط محققان، سازندگان و کشاورزان بدست آمده است در این کتاب مشخص شده اند. دقت بسیاری جهت اطمینان از صحت اطلاعات ارائه شده در مورد بهره برداری از منابع آب و آبیاری تحت فشار صورت گرفته است.
این کتاب عمدتاً به دانشجویان، دانشمندان و محققان در زمینه کشاورزی و مدیریت آب و کشاورزان کمک بسیاری میرساند. مؤلفان مراتب قدردانی خود را از پروفسور ساکتیپادا[4] ، پروفسور پیشین دانشگاه مهندسی کشاورزی ویسوا ویدیالیا[5] به خاطر تدوین و ویرایش نسخهها و تصحیح آنها، ابراز میدارند.
فهرست مطالب صفحه
فصل اول: منابع آب طبیعی 115-8
بارش، توزیع آب باران
اراضی دیم در‌‌ایالتهای مختلف، مناطق بارندگی، مناطق زراعی خشک ….
خشکسالی، طبیعت خاک در نواحی کشت دیم و مدیریت گیاه، شرایط آب و هوایی نامساعد …
مدیریت و حفظ خاک و آب باران …
مدیریت باران و رواناب و مدیریت گیاه …
آبیاری تکمیلی در کشاورزی مناطق خشک …
مدیریت فرسایشی آب در مزرعه و کنترل آن
حوزه آبریز و مدیریت آن:
جمعآوری آب سطحی و بازیافت مجدد آن
جمعآوری آب در نواحی ساحلی … … …
کاربرد توأم آب … … ….
بهسازی منابع آب
منابع آب سطحی، فرایند عمل آبیاری، پتانسل آبیاری از نظر ایالتی، منابع آب برای آبیاری جزئی
منابع آب زیرزمینی و پتانسیل آبیاری با آن:
چاه دهانه گشاد و چاه لولهای ، طراحی چاه، تکنولوژیهای لازم برای آزمایش چاه، تغذیه آبهای زیرزمینی، کیفیت آب زیرزمینی، استخراج آبهای زیرزمینی در هندوستان …
فاکتورهای خاک- آب- گیاه- محیط، هوادهی خاک، دما و رطوبت، ظرفیت آب قابل دسترس، حرکت آب در خاکها، ظرفیت نگهداری آب، مکش آب در خاکها، مناسب بودن خاکها برای آبیاری، ارتباط خاکها با رشد گیاه؛
نفوذ و نشت آب در خاک ….
فرایند فیزیولوژیکی و بیلان آب- مکانیسم روزنهای؛ دیواره سلولی و رشد گیاه؛
راندمان فتوسنتز، تعرق و تبخیر-تعرق
سیستم ریشه در خاک خشک و گیاهان اراضی خشک
جذب آب و انتقال آب …
مشکلات وجود نمک در محلول خاک- توزیع خاک‌های شور و قلیا در هندوستان.
الگوی توزیع نمک؛ خاک‌های شور- قلیا؛ واریته‌ها و گیاهان مقاوم در برابر شوری، اصلاح شوری
فصل دوم: بهره برداری آب برای تولیدات گیاهی 143-116
انتخاب مزرعه آبیاری، آماده سازی زمین، توزیع آب آبیاری …
مدیریت آب آبیاری
راندمان کاربرد آب ؛ دوره‌های حساس رشد گیاهان؛
نیاز آبی گیاهان مختلف؛ کیفیت آب آبیاری؛
برنامه آبیاری ….
اندازه گیری آب …
روش‌های بهره برداری از آب- روش‌های پیشرفته‌ی بهره برداری از آب (آبیاری بارانی و قطره‌‌ای)؛ اتوماسیون در آبیاری
فصل سوم: آبیاری بارانی 194-143
اصول سیستم آبیاری بارانی؛ فاکتورهای مرتبط با آبیاری بارانی؛ محاسن و معایب استفاده از آبپاش- راندمان آبیاری بارانی. توسعه آبیاری بارانی در هندوستان و ذخیره آب، کاربرد کودها؛ روش آبیاری بارانی. نوع سیستم …
هندوستان کشوری است با منابع وسیع آب دست نخورده که هر سال تجدید میشوند. بهتر است منابع آب به طور مؤثر بهره برداری شوند به طوری که امکان آبیاری اراضی کشاورزی و تولید کافی فراهم شود. در این کشور اراضی دیمی شامل 70٪ کل اراضی کشت شده را تشکیل میدهد از اینرو آب باران نقش حیاتی و منحصر بهفردی را در تولید محصولات کشاورزی ایفا می کند. بر اساس الگوی بارش، سطح زمین در همه کره زمین به علاوه در هندوستان به صورت زیر ردهبندی شده است:
جدول 1-1- بارش سالانه در مناطق مختلف منبع: زون، آی، (1970)، آبیاری در جهان
| کره زمین | هندوستان | |||||
| ردهبندی اقلیمی | متوسط بارش سالانه (سانتیمتر) | مساحت کلی زمین (٪) | متوسط بارش سالانه (سانتیمتر) | مساحت (میلیون هکتار) | مساحت کلی زمین (٪) | |
| خشک | 25 < | 25 | 38 < | 6/22 | 7 | |
| نیمه خشک | 80- 25 | 30 | 76- 38 | 5/77 | 24 | |
| کم رطوبت | 100- 50 | 20 | 127- 76 | 3/119 | 37 | |
| مرطوب | 150- 100 | 11 | 190- 127 | 7/67 | 21 | |
| بارانی | 200- 150 | 9 | 190 | 4/35 | 11 | |
| خیلی بارانی (پررطوبت) | 200 | 5 | – | – | – | |
بر اساس داده های بالا، مشخص می شود که 55٪ سطح کره زمین و 31٪ سطح هندوستان شامل نواحی خشک و نیمه خشک، بارندگی کمتر از حداقل نیاز برای تولید محصولات کشاورزی دارد. در هندوستان، در حدود 69٪ اراضی، بارندگی سالانه‌‌ای بیش از 76 سانتیمتر دریافت می کند در حالیکه 46٪ اراضی قابل کشت از ذخایر آب برخوردارند.
فرم در حال بارگذاری ...
