وبلاگ

پوشش با لایه ­های نازک نقش بسیار مهمی در صنایع نیم رسانا ها و تجهیزات میکروالکترومکانیک و نانوالکترومکانیک دارد. با اضافه کردن یک لایه­ نازک به سطح به علت تداخل امواج الکترومغناطیسی، خواص تشعشعی سطح کاملا متفاوت خواهد بود. در این پروژه با بهره گرفتن از روش­های الکترومغناطیسی، خواص تشعشعی یک ساختار چندلایه­ نازک محاسبه می­ شود و با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک و عملیات حرارتی شبیه­سازی شده، خواص چنین ساختاری با تغییر جنس و ضخامت لایه ­ها با توجه به مسائل کاربردی بهینه­سازی می­ شود.
یکی از مسائل مورد بررسی در این پروژه خنک­کاری تشعشعی است. مشخص شده که در صورتیکه رطوبت بالا نباشد جو زمین در بازه­ 8 تا 13 میکرومتر به صورت یک چاه حرارتی عمل می­ کند و درنتیجه در صورت استفاده ازیک پوشش انتخابگر، به گونه­ ای که تبادل انرژی را به این بازه محدود کند می­توان بدون مصرف انرژی خنک­کاری انجام داد. استفاده از پوشش ­هایی که امکان خنک­کاری تحت تابش مستقیم نور خورشید را مهیا کنند تا کنون به صورت یک چالش باقی مانده است. در این پروژه تعدادی پوشش معرفی شده، که به کمک آن­ها امکان خنک­کاری جزئی در حد 2 تا 3 درجه­ سانتیگراد، تحت تابش مستقیم نور خورشید وجود دارد. همچنین تعداد زیادی پوشش بهینه برای خنک­کاری در شب معرفی شده است. به علاوه ایده­ استفاده از پتاسیم بروماید پوشش­داده شده از دو طرف به عنوان یک پوشش بسیار مناسب برای خنک­کاری در شب برای اولین بار مطرح شده است. افت دما با بهره گرفتن از چنین پوششی حدود 123% افزایش خواهد داشت.
همچنین ساختارهای بهینه جهت کاربرد به عنوان آینه­ حرارتی معرفی شده است. ضمن اینکه BaTiO3 به عنوان یک آینه­ حرارتی بسیار

 مناسب، برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفته است.

کلمات کلیدی: انتقال حرارت، لایه ­های نازک، انتقال حرارت تشعشعی در ابعاد نانو، خواص تشعشعی، خنک­کاری تشعشعی، آینه­های حرارتی، بهینه­سازی

 

1-1  پیشگفتار

 

با توجه به کاربردهای وسیع لایه ­های نازک، استفاده از این تکنولوژی در بسیاری از ادوات  اپتیکی، الکترونیکی و تجهیزات مربوط به انرژی خورشیدی متداول شده­است. از طرفی، اطلاع از خواص تشعشعی ساختارهای چندلایه[1] شامل لایه ­های نازک، در بسیاری از کاربردهای عملی مانند فرایندهای گرمایی سریع[2] (RTP) [1و2] و سلول­های خورشیدی حائز اهمیت کلیدی می­باشد. یافتن ضخامت بهینه­ لایه ­ها جهت دستیابی به خواص تشعشعی مورد نظر، کاربردهای مهمی در تجهیزات خنک­کننده­ تشعشعی[3]، آینه­های حرارتی[4]، کلکتورهای خورشیدی و سلول­های خورشیدی دارد، ولی با این وجود به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است.
 
لایه ­های نازک در کاربردها معمولا به شکل ساختارهای چندلایه مطابق شکل 1-1 استفاده می­شوند.
شکل ‏1‑1-  یک ساختار چندلایه
همان­طور که دیده می­ شود یک لایه­ ضخیم(Substrate) با ضخامتی از order میلیمتر وجود دارد که در اطراف آن (یا فقط در یک سمت) لایه ­های نازک قرار دارند. یکی از ویژگی­های مهم این ساختارها قابل تنظیم بودن خواص تشعشعی آن­ها است. خواص تشعشعی چنین ساختارهایی به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه لیست می­شوند[3]:

 

• تعداد لایه ­ها

 

• جنس لایه ­ها

 

• نحوه­ چینش لایه ­ها

 

• ضخامت لایه ­ها

 

• زاویه­ برخورد

 

• دمای لایه ­ها

 

• پلاریزاسیون پرتو برخوردی

با توجه به تغییرات طیفی خواص تشعشعی این لایه ­ها می­توان با بهره گرفتن از ترکیب­های متنوع از لایه ­های مختلف، خواص تشعشعی را در بازه­های مختلف طول موج تغییر داد. در نتیجه  در صورتیکه جنس و ضخامت لایه ­ها به درستی انتخاب شود، می­توان به کمک ساختارهای چندلایه­ نازک به پوشش ­های انتخابگر متنوع دسترسی پیدا کرد.

1-1) اهمیت پیش بینی بار سیستم های قدرت………………………………………………………………………………………….. .5

 

1-1-1) بررسی اهمیت پیش بینی باراز لحاظ فنی…………………………………………………………………………………….5

 

1-1-2) بررسی اهمیت پیش بینی باراز لحاظ اقتصادی……………………………………………………………………………..6

 

1-2) راهکارها……………………………………………………………………………………………………………………………………….8

 

1-3) پیش بینی بار ازدیدگاه دوره های زمانی…………………………………………………………………………………………..9

 

1-3-1) برنامه ریزی دراز مدت………………………………………………………………………………………………………………..9

 

1-3-2) برنامه ریزی میان مدت……………………………………………………………………………………………………………..10

 

1-3-3)  برنامه ریزی كوتاه مدت…………………………………………………………………………………………………………..10

 

1-3-4)  برنامه ریزی لحظه ای / چند دقیقه تا چند ساعت………………………………………………………………………10  

 

1-4)  عوامل موثر در پیش بینی بار الکتریکی…………………………………………………………………………………………11

 

1-4-1)  عوامل اقلیمی………………………………………………………………………………………………………………………….12

 

1-4-2)  عوامل اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………………12

 

1-4-3)  تاثیر زمان بر بار مصرفی………………………………………………………………………………………………………….12

 

– جمع بندی و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………. …………………….12

 

 

 

فصل دوم: روش های مدل سازی

 

2-1) پیش بینی……………………………………………………………………………………………………………………………………16

 

    عنوان                                                                                                                صفحه

 

 

 

2-2) دقت پیش بینی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 16

 

2-3) معیار سنجش خطا در پیش بینی………………………………………………………………………………………………………. 17

 

2-4) روش های پیش بینی……………………………………………………………………………………………………17

 

2-4-1) روش سری زمانی……………………………………………………………………………………………………………………18

 

2-4-2) روش رگرسیون……………………………………………………………………………………………………………………. 26

 

2-4-3) پیش بینی باربا بهره گرفتن ازآمارهای مستقل………………………………………………………………………………27

 

 

 

2-4-4)روش مصرف نهایی

28

2-4-5) روش كاربری ارضی………………………………………………………………………………………………………………..29

 

2-4-6)  روش عصبی…………………………………………………………………………………………………………………………30

 

2-5) پیش بینی بارکوتاه مدت استان مازندران با بهره گرفتن از روش رگرسیون…………………………………………38

 

2-5-1) برازش مدل رگرسیون در محیط SAS …………………………………………………………………………………..38

 

2-5-2) تحلیل نتایج حاصل ازمدل رگرسیون………………………………………………………………………………………41

 

–  جمع بندی و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….   44

 

 

 

 

 

فصل سوم: مدل سازی به روش فازی

 

3-1) ضرورت استفاده از سیستم خبره فازی جهت پیش بینی بار………………………………………………. ……47

 

3-2)  توابع عضویت………………………………………………………………………………………………………………… ……49

 

3-3) مراحل طراحی یک سیستم فازی………………………………………………………………………………….  ………52

 

عنوان                                                                                                                        صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

3-4) کاربرد نرم افزار MATLAB……………………………………………………………………………………… ………..55

 

3-4-1) ویرایشگر توابع عضویت (The Membership function editor)………………………………….. 59

 

3-4-2)  ویرایشگر قواعد (The Rule editor)……………………………………………………………………………..63

 

3-4-3)  نمایشگر قواعد( (The Rule viewer………………………………………………………………………………64

 

3-4-4) نمایشگر سطوح(The surface viewer)…………………………………………………………………………..65

 

 

 

فصل چهارم : طراحی مدل  فازی جهت پیش بینی بار کوتاه مدت استان مازندران

 

4-1) طراحی  مدل  فازی جهت پیش بینی بار کوتاه مدت……………………………………………………………..68

 

4-1-1)  مشخص کردن ورودی ها، خروجی ها و روش مورد استفاده برای غیر فازی کردن………………………….68

 

4-1-2) تعیین مجموعه های فازی و تابع عضویت برای ورودی ها و خروجی ها…………………………………………..70

 

4-1-3) شاخت قواعد با شناخت از مجموعه های فازی………………………………………………………...76

 

4-1-4) معتبرسازی و بازنگری قواعد………………………………………………………………………………………………………81

 

 

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

 

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….88

 

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………….89

 

 

 

مراجع……………………………………………………………………………………………………………….…………..92

 

 

 

1-1) اهمیت پیش بینی بار در سیستم های قدرت

 

صنعت برق از صنایع زیر بنائی یک كشور و ركنی بسیار مهم در رشد و پیشرفت جوامع امروزی محسوب می شود. با توجه به اینكه از یک طرف پروژه های صنعت برق نیاز به سرمایه گذاری كلان و زمان های طولانی دارد واز طرف دیگر با تكنولوژی موجود هنوز نمی توان ذخیره این انرژی را در ابعاد بزرگ امكان پذیر نمود. بنابراین برنامه ریزی تولید باید به گونه ای صورت گیرد كه پاسخگوی تقاضای انرژی الكتریكی باشد. بدین جهت پیش بینی بار به عنوان عاملی مهم در طرح توسعه و بهره برداری از سیستم های قدرت تلقی می شود و در واقع وسیله ای است كه به كمك آن می توان در جهت بهبود تصمیم گیری اقدام نمود. برآورد روند تخصیص منابع برای توسعه شبكه برق رسانی الزامی است.

 

در برنامه ریزی توسعه آینده یک سیستم قدرت برآورد بار از اهمیت زیادی برخوردار است و اساس و مبنای مطالعات برنامه ریزی را تشكیل می دهد میزان خطاهای پیش بینی بار دارای اهمیت خاص است.

 

مشكلات تصمیم گیری در این مورد موقعی بیشتر می شود كه با بودجه محدود و هدف حداقل كردن هزینه از یک طرف و فشار متخصصین ومهندسین بخش قدرت برای خرید تجهیزات پیشرفته وگران قیمت از طرف دیگر و نیز گسترش بی رویه در استفاده از انرژی الكتریكی مواجه شود. اگر میزان بار پیش بینی شده كمتر از بار واقعی باشد ضریب اطمینان و در نتیجه كیفیت خدمات كاهش می یابد واین امر ممكن است حتی به خاموش های اجباری بیانجامد. خود این مساله تا حدی كار مسئولین تجزیه وتحلیل قابلیت اطمینان سیستم را مشكل می سازد واز طرف دیگر اگر بار آینده پیش از مقدار مورد نیاز پیش بینی گردد سرمایه گذاری زیادی هدر شده وبه نیاز مالی منجر می گردد.

 

عدم امكان ذخیره سازی انرژی الكتریكی از یک طرف وهمچنین صرف هزینه های هنگفت اقتصادی جهت ایجاد نیروگاه های جدید از طرف دیگر سیاست های كلی تولید انرژی الكتریكی را به سمت وسوئی جدید در ارتباط با مدیریت انرژی الكتریكی سوق داده است. واقعیت اینست كه مصرف انرژی الكتریكی ثابت نبوده و همواره بصورت تابعی غیر خطی از پارامترهای مختلف زمانی،‌محیطی، اقتصادی و در نوسان می باشد. تغییرات مصرف بار الكتریكی شركت های تولید كننده برق را موظف كرده است در زمانبندیهای مختلف اطلاعات مورد نیاز را جهت مدیریت بهتر انرژی در سیستمهای قدرت پیش بینی كنند [9] و [13].

 

افزایش قابلیت اطمینان وكارائی در صنعت برق، كاهش هزینه ها وهزینه معاملات در صنعت برق، تامین
گزینه های بیشتری برای مصرف كنندگان و… به عنوان انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی مدیریت صنعت برق را به ناچار دچار تحول و دگرگونی كرد كه ازآن به عنوان تجدید ساختار صنعت برق نامبرده
می شود. در محیط سنتی، سیستمهای تولید، انتقال و توزیع انرژی الكتریكی به صورت انحصاری تحت كنترل دولت ویا یک نهاد انحصاری است كه وظیفه نظارت بر بازار انحصاری و حتی قیمتهای انحصاری را نیز دارا می باشد. در سیستمهای قدرت تجدید ساختار نشده، مصرف كننده ها شركت های توزیع منحصر به فرد بودند كه انرژی را به صورت عمده و بر حسب قواعد خاص از تولید كننده های انحصاری  دریافت می كردند. این مصرف كننده ها فقط تحت قیمت های از پیش تعیین شده توسط اپراتورسیستم انرژی خود را دریافت می كردند تولید كنندگان نیز فقط تحت قیمت هایی كه توسط اپراتور سیستم وتحت قرار دادها وتعرفه كمی سنتی مشخص می شد انرژی مورد نیاز شبكه قدرت را تولید می كردند. در این نوع اقتصاد تلفات شبكه بسیار زیاد وجود از اینرو هزینه های زیادی تلف می شد.

 

با شروع تجدید ساختار صنعت برق و ورود بازارهای رقابتی انرژی الكتریكی قسمت های تولید، انتقال و توزیع اكثرا به قسمت های خصوصی واگذار شدند.

 

هر چند كه در سطح انتقال این واگذاری به ندرت انجام گرفته است مصرف كنندگان در این نوع ساختار به سیستم انتقال دسترسی مستقیمی دارند و می توانند تولید كننده خود را نیز انتخاب كنند. بازارها از انحصار دولت خارج شده اند و بطور مستقل و همچنین هماهنگ با اپراتور مستقل بازار فعالیت می كنند.

 

در بخش توزیع نیز با فراهم كردن زمینه برای مشاركت بخش خصوصی و احداث نیروگاه توسط سرمایه گذاران داخلی و خارجی و همچنین واگذاری ظرفیت های نصب شده موجود و فراهم آوردن زمینه رقابت با افزایش تولید كنندگان سعی در جایگزین فضای رقابتی بجای شرایط انحصار گردیده كه در بسیاری از كشورها این امر موفقیت آمیز بوده است.

 

بخش انتقال با توجه به ماهیتی كه دارد و این واقعیت كه نمی توان دو یا چند شبكه موازی در كنار هم تاسیس كرد تا برای انتقال برق با هم رقابت نمایند تقریبا هنوز به شكل انحصاری اداره شده و تحت عنوان شبكه ملی باقی مانده است.

 

در بخش توزیع نیز كلیه فعالیت های از نقطه دریافت برق از شبكه انتقال تا تحویل به مصرف كننده نهایی انحصاری است، ابتدا بخش خطوط از بخش مشتركین  تفكیک شده پس این بخش خطوط از بخش مشتركین تفكیک شده، پس این بخش كه مشابه به بخش انتقال است یا در تملك دولت باقی مانده ویا در برخی كشورها با رویكردهای اجرائی متفاوت به بخش خصوصی واگذار شده اند در بخش خدمات مشتركین نیز كلیه امور از درخواست و وصول مطالبات و… توسط شركت های خرده فروش انجام می گیرد. از آنجایی كه این بخش از شرایطی متفاوت با بخشهای انتقال و توزیع برخوردار می باشد فعالیت های این بخش از فعالیت انحصاری برخوردار نبوده و بنابراین شركت های خرده فروش همزمان می توانند رضایت مشتری با هم رقابت نمایند كه به بهبود كیفیت و كاهش هزینه های منتهی خواهند شد. لذا واگذاری این امور به بخش خصوصی و ایجاد زمینه مناسب برای رقابتی كردن این بخش نتایج قابل توجهی به همراه داشته است.

 

در اقتصاد برق، شركت های تولید كننده برق موظفند، مصرف كننده های خود را قابلیت اطمینان زیاد، با كیفیتی بالا و قیمت مناسب با توجه به محدودیت های از جمله حفظ محیط زیست، قرار داد با دیگر شركا در سیستم های به هم پیوسته وبا در نظر گرفتن قیودی نظیر توان و نوع نیروگاه های موجود میزان ذخیره سوخت مورد نیاز  نیروگاه های حرارتی، میزان آب موجود در مخزن ها برای استفاده نیروگاه های آبی، و غیره تغذیه نماید.

 

برای نیل به این اهداف باید از طرفی، تجهیزات مورد نظر نیروگاه ها و شبكه های انتقال و توزیع، به نحو بهینه مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرند ( حداقل سرمایه گذاری دراز مدت ) و از طرفی دیگر، انرژی های اولیه موجود برای تولید برق (انواع سوخت ها و آب و…. ) به طرز بهینه، مورد مصرف واقع شوند ]12[.

سبک زندگی نمایانگر نگاه فرد به زندگی، جهان و ارزشهای مورد قبول اوست. به بیان دیگر سبک زندگی سمبل و نماد هدایت افراد یک جامعه است که تمامی جنبه های زندگی آنها را در بر می گیرد. شیوه زندگی سالم منبعی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات بهداشتی و ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرس زای زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.سبک زندگی به ما کمک میکند تا آنچه را که مردم انجام می دهند،دلیل انجامشان و معنی عملشان برای خودشان و دیگران را درک کنیم

 

( دالوندی،1391 : 10).

 

سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت جزء معطوف به ارتقای سلامت از سبک زندگی است که دارای شش

 

بعد “فعالیت جسمانی” “تغذیه” “مسئولیت پذیری در مقابل سلامت” “رشد روحی” “روابط بین فردی” و “مدیریت استرس” می باشد.این سبک زندگی علاوه بر تداوم و تقویت سطح سلامت و رفاه باعث احساس رضایت و خودشکوفایی می شود(طل و همکاران، 1390:18).

 

بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی عبارت است از: پندارهای فردی از وضعیت زندگی با توجه به فرهنگ و نظام ارزشی که در آن زندگی می کند وارتباط این دریافتها با اهداف و انتظارات و استانداردها و اولویتها ی مورد نظر(لعل آهنگر،1390: 7).

 

سلامتی مستلزم ارتقای سبک زندگی بهداشتی است.اهمیت سبک زندگی بیشتر از آن جهت است که روی کیفیت زندگی و پیشگیری از بیماری ها موثر می باشد. برای حفظ و ارتقای سلامتی، تصحیح و بهبود سبک زندگی ضروری است.ارتقای بهداشت و تامین سلامت افراد جامعه یکی ازارکان مهم پیشرفت جوامع می باشد(سلطانی، 1389: 6).  در این راستا، مطالعه حاضر به بررسی ارتباط بین سبك زندگی ارتقا دهنده سلامت و كیفیت زندگی دانشجویان می پردازد.

 

2-1- بیان مسأله

 

سبک زندگی سلامت محور به عنوان یک پدیده چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به الگوهای جمعی رفتار که میتوانند برای جلوگیری از مشکلات مربوط به سلامت و تضمین کننده سلامت برای فرد باشد، مربوط می شود و از ابعادی متنوع چون ورزش، تغذیه مناسب و نامناسب، خودکنترلی، رفتارهای پیشگیرانه و … تشکیل شده است در زمینه سبک زندگی سلامت محور، انسجام در انجام دادن مجموعه ای از رفتارهای مرتبط با بهداشت و سلامتی، جوهره تعریف سبک زندگی سلامت محوراست.

 

مفهوم شیوه زندگی سالم طی سالهای گذشته با تغییرات مهمی روبرو بوده. مباحث اولیه در شیوه زندگی سالم بر موضوعاتی چون تغذیه، ورزش و مصرف دخانیات تاکید داشت. با این رویکرد، باور نظامهای بهداشتی بر ارتقا آگاهی و آموزش برای تغییر شیوه زندگی متمرکز بود(دالوندی، 1391: 10).

 

کیفیت زندگی به دلیل گسترش صنعتی شدن و پیشرفت و فناوری که توجه به بعد کمی زندگی انسان را مدنظر قرار می دهد و همچنین به دنبال غفلت از جنبه های کیفی زندگی انسان طی چند دهه گذشته مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت تا از این طریق تلاشهایی در راستای ارتقای شرایط زندگی و بهبود بخشیدن به بعد کیفی زندگی بشرصورت گیرد(لعل آهنگر،1390 : 4 ).

 

مسئله  اساسی این پژوهش عبارت است از: بررسی رابطه بین سبک ز ندگی ارتقادهنده سلامت و کیفیت زندگی در بین دانشجویان. در واقع قصد داریم  در این پژوهش بررسی کنیم  که سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت بر روی کیفیت زندگی دانشجویان چقدر می تواند موثر باشد و چگونه متغیر ها و فاکتورهای سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت می تواند با متغیرها و ابعاد گوناگون کیفیت زندگی ارتباط و

 همبستگی داشته باشند.

 

3-1- اهمیت و ضرورت

 

کاربرد الگوهای رفتاری مثبت در زندگی در ارتقای سلامت فردی موثر می باشد.

 

53% از علل مرگ و میر افراد با سبک زندگی آنها ارتباط دارد. بسیاری از مشکلات بهداشتی از قبیل چاقی،بیماری های قلب و عروق،انواع سرطان و اعتیاد که امروزه در اغلب کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه به چشم می خورد با دگرگونی های سبک زندگی افراد آن جامعه ارتباط دارد(سلطانی و همکاران، 1384: 20).

 

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، 5 بیماری به عنوان مهمترین بیماری های مزمن در جهان شناخته شده اند که عبارتند از چاقی، سکته قلبی، دیابت، سرطان و پوکی استخوان که تمامی آنها با سبک زندگی و تغذیه ارتباط مستقیم دارند(دالوندی، 1391: 31).

 

بررسی تاثیر اتخاذ سبک زندگی سالم بر کیفیت زندگی از دو دیدگاه اهمیت دارد:

 

ارتباط بین شاخصهای سلامت و کیفت زندگی اهمیت بسیار زیادی در تصمیم گیریهای بالینی و سیاست گذاری های بهداشتی دارد به طوری که چشم انداز کیفیت زندگی،یک محرک قوی برای تصمیمات و ترجیحات فرد است.اگر فاصله قابل ملاحظه ای بین وضعیت سلامت فرد و کیفیت زندگی او وجود داشته باشد و این اختلاف مورد توجه سیاست گذاران بهداشتی قرار نگیرد در تصمیم گیری های بالینی و سیاست گذاری های بهداشتی ممکن است با ترجیحات فرد در یک راستا نبوده،در نتیجه به خطا رفته و نتیجه مطلوب از آن حاصل نشود(سلطانی و همکاران، 1384: 30).امروزه دغدغه اصلی محققان و پژوهشگران صرفا یافتن راه های افزایش طول عمر نیست بلکه با نگاهی به آمار و ارقام می توان دریافت که اگر چالش اصلی در قرن بیستم فقط “زنده ماندن” بوده ، چالش قرن جدید “زندگی با کیفیت برتر” می باشد(فرهادی، 1389 : 7).

 

دانشجویان تعداد زیادی از جمعیت جوان کشور را شکل می دهند و شرایط سنی و موقعیت اجتماعی آنها به عنوان الگو برای سایرین قرار می گیرد. بنابراین انتخاب هر نوع سبک زندگی به وسیله آنها نه تنها در زندگی خودشان اثرگذار بوده بلکه بر رفتارها و سبک زندگی سایر اقشار نیز تاثیر می گذارد.

 

از طرف دیگر ، کیفیت زندگی و سبک زندگی مرتبط با سلامت به صورت افزایشی در حال تصدیق است و به عنوان یک مقیاس مناسب و معتبر سلامت در نظر گرفته می شود (جونکیو[1]، 2012: 7).

 

اگرچه در تحقیقات پیشین رایطه معناداری بین سبک زندگی سالم و کیفیت زندگی تایید و به اثبات رسیده است با این وجود لزوم انجام تحقیق حاضر به این دلیل بوده که اولا بیشتر تحقیقات پیشین در بین سالمندان و بیماران بررسی شده است و ثانیا رفتارهای ارتقادهنده سلامت در بین دانشجویان دانشگاه های مختلف مسلما متنوع خواهد بود. در مطالعه حاضر میزان کیفیت زندگی و میزان انجام رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در بین دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی که مقوله بهداشت و سلامت نسبت به دانشگاه های دیگر در این دانشگاه بیشتر مدنظر است و اهمیت دو چندای می یابد، بررسی شده است.

 

4-1- تعاریف واژه ها

 

1-4-1- تعریف کیفیت زندگی

 

الف) تعریف نظری:

 

تعاریف متعددی از “کیفیت زندگی” ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره می شود:

 

کیفیت زندگی یکی از اجزاء ذهنی رفاه یا بهزیستی است. تعریفی که از کیفیت زندگی می توان ارائه نمود به صورت ذیل است: مجموعه ای از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی که به وسیله شخص یا اشخاص درک می شود مانند شادی، رضایت و افتخار، به نحوی که در زندگی منظور است مثل سلامتی، ازدواج، کار، و موقعیت اقتصادی، فرصتهای آموزشی، خودگردانی، خلاقیت، احساس مالکیت و همکاری با دیگران ( لعل آهنگر ،1390: 9). سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را برداشت فرد از وضعیت زندگی خود با توجه به فرهنگ و نظامهای ارزشی موجود در متن زندگی اش و ارتباط این دریافتها با انتظارات، استانداردها و اولویتهای مورد نظر فرد می داند (هادی و همکاران،1389: 50).

 

ب) تعریف عملیاتی کیفیت زندگی:

 

منظور از کیفیت زندگی در این پژوهش نمره ای است که فرد از پرسشنامه SF-36 دریافت می کند. این پرسشنامه از 8 خرده مقیاس شامل عملکرد جسمی، ایفای نقش جسمی، درد بدنی، سلامت عمومی، سرزندگی، عملکرد اجتماعی، ایفای نقش هیجانی و سلامت روانی تشکیل می شود.

 

2-4-1- تعریف سبک زندگی

 

تعریف نظری: طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سبک زندگی ترکیبی از الگوهای رفتاری و عادات فردی در سراسر زندگی شامل تغذیه، تحرک، عادات رفتاری و … است که در پی فرایند اجتماعی شدن به وجود آمده است (دالوندی،1391: 5).

 

سبک زندگی به تعبیر پندر[1] و همکاران عبارت است از ” مجموعه ای از فعالیت های انتخابی که دارای تاثیر مهمی بر سلامت فرد بوده و جزء  اساسی از الگوی زندگی وی محسوب می شوند” (طل و همکاران،1390: 8).

 

سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت: جزء معطوف به ارتقای سلامت از سبک زندگی است که دارای شش بعد “فعالیت جسمانی” ، ” تغذیه” ، “مسئولیت پذیری در مقابل سلامت” ، ” رشد روحی” ، “روابط بین فردی” ، “مدیریت استرس” می باشد. این سبک زندگی علاوه بر تداوم و تقویت سطح سلامت و رفاه باعث احساس رضایت، امتناع شخصی و خود شکوفایی می شود (طل و همکاران،1390: 63).

 

تعریف عملیاتی: منظور از سبک زندگی در این پژوهش ، سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت است که با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه استاندارد سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی سنجیده خواهد شد و نمره ای که هر پاسخگو به سوالات پرسشنامه میدهد که این سنجش بر اساس مقیاس لیکرت انجام می گیرد.

 

[1] Pender

 

[1]- Junxu

همواره نحوه كار افراد و محیط آن می‌تواند بر روی سلامت روان ایشان تأثیرگذار باشد و در نتیجه باعث ارتقا یا افت كاری ایشان می‌گردد. زندگی لاجرم ما را در مواجهه با محرك‌های تنش زا قرار می‌دهد و فشار روانی بسیار كم كه فشار روانی خفیف نامیده می‌شود، می‌تواند به اندازه فشار روانی بسیار زیاد كه فشار روانی بسیار شدید نام دارد برای ما نامطلوب باشد. همچنین، فشار روانی می‌تواند زندگی را سرشار از چالش و تهییج سازد. هنگامی‌كه خواست‌های یک موقعیت با توانایی‌های ما كاملاً جور درآیند می‌توانیم یک حالت شنگولی را كه غرق شدن در كار نامیده می‌شود، تجربه كنیم. در این حالت حداكثر كارآیی را داشته و خود را با لذت در كارمان غرق می‌كنیم. اكثر تحقیقات نشان می‌دهند كه نگرش خوش بینانه در مواجهه با فقدان‌ها و شكست‌ها، سلامت روان را بالا می‌برد، در حالی كه بدبینی تأثیر منفی بر آن دارد. افكار ما به طور زیادی بر مشكلات هیجانی و شخصی مان تأثیر می‌گذارند. افكار منفی در خلق منفی و افسردگی رایج است و افكار مثبت در احساسات خوب و شاد نقش دارند. تجربیات نشان می‌دهد زمانی كه ما در مورد موقعیت‌ها به طرز خوشحال، غمگین و عصبانی فكر می‌كنیم، اغلب احساسات مربوطه به وجود می‌آیند. در بسیاری از بررسی‌ها معلوم شده است كه محیط بر كاركرد روانی ما تأثیر می‌گذارد(آندرورا، 1382).

 

2-1- بیان مسأله

 

آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک در سال 1334 برای اولین بار با نام شرکت مهندسین مشاور جان و مولم جهت تحقیق و مطالعه خاک های ایران در ساخت راه های اصلی تحت عنوان آزمایشگاه خاکشناسی در دانشکده فنی دانشگاه تهران فعالیت خود را آغاز نمود و پس از 2 سال این آزمایشگاه تحت نظر سازمان برنامه و بوسیله شرکت امان و ویتنی[1] برای مدت یکسال دیگر به کار خود ادامه داد و سپس مستقیماً زیر نظر سازمان برنامه و با مسئولیتها و شرح وظایف جدید شروع بکار کرد. در سال 1342 به استناد مصوبه شماره 4296 هیئت وزیران با نام آزمایشگاه فنی خاک شناسی تغییر نام یافت. در سال 1350 این مرکز به دلیل حجم بالای پروژه های بخش عمرانی، راه سازی و سایر پروژه های مرتبط با وزارت راه و ترابری با نام آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک به وزارت راه و ترابری انتقال یافت. در حال حاضر بصورت یک شرکت صد در صد دولتی فعالیت می نماید. خدمات این آزمایشگاه طیف وسیعی از فعالیتها را شامل می گردد از قبیل مطالعه ، طراحی ، محاسبه ، نظارت و مشاوره در موارد مکانیک خاک و سنگ ، راه ، فرودگاه ، بنادر ، راه آهن ، ژئوتکنیک و مقاومت مصالح بر اساس ضوابط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

 

یکی از موارد بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک اصلاح و بهبود ساختار سازمانی منابع انسانی و مالی شرکت و همچنین ارتقا بهره وری ، بهبود کیفیت  و زنجیره ارزش می باشد و از آنجایی که منابع انسانی جز لاینفک، اساسی و استراتژیک هر سازمانی محسوب می گردد، بنابراین یكی از مشكلات ناشی از محیط كار در شرکت های آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک، موضوع استرس می‌باشد كه اگر به مدت زمان طولانی و به طور وسیع توسط شخص احساس شود، احتمال دارد نشانه‌ها شكل قطعی به خود بگیرد. و به مرحله فرسودگی زیاد می‌ انجامد.

 

بنابراین پدیده رایج محیط‌های شغلی امروزی، موضوع فرسودگی شغلی می‌باشد و آن به فشار روانی در محیط‌های شغلی اسناد می‌شود كه

 امروزه اقدامات فراوانی برای پیشگیری از آن در دست اجرا است. ولی همواره به ارتباط آن با تیپ‌های شخصیتی اشاره می‌شود و مطرح می‌شود كه برخی افراد خاص مستعد تجربه فرسودگی شغلی می‌باشند (آل ابراهیم، 1377).

 

امروزه، به دلیل تغییرات شگرفی که فرسودگی شغلی می‌تواند بر کیفیت زندگی شخصی، خانوادگی و سلامت عمومی‌و حرفه ای بر جای بگذارد، به صورت یک مسأله جدی مدنظر قرار گرفته است (گرونهوك، 2000 به نقل از شعبانی بهار، 1391). با توجه به اهمیت موضوع و علاقه مندی محقق و کمبود تحقیقات با دو متغیر موجود (فرسودگی شغلی و سلامت روانی) این تحقیق در صدد شناسایی و تعیین رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت عمومی‌کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان می‌باشد. و لذا سوال اصلی پژوهش این است که آیا بین فرسودگی شغلی با سلامت روانی کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان رابطه وجود دارد؟

 

3-1- ضرورت و اهمیت موضوع

 

از آن جا كه مهمترین منبع هر سازمانی نیروی انسانی آن می‌باشد، باید به این امر توجه كافی صورت پذیرد كه در دهه‌ های اخیر توجه به سلامت روانی و مطالعه آن گسترش فراوان یافته است، تا با شناخت منابع و عوامل زمینه ساز سلامت روانی بتوانند با آموزش روش‌های مقابله ای به افزایش اثربخشی فعالیت‌های افراد در سازمان بیافزاید و سنگ زیر بنای سلامتی بیش تر و بهزیستی را بنا نهند.

 

درباره ضرورت تحقیق باید یادآور شدكه عدم وجود سلامت روانی اكثریت کارکنان یا قشر قابل توجهی از آن‌ ها برای هر نظم اجتماعی و عملكرد سازمانی نامطلوب است وگسترش آن باعث كمرنگ شدن تعهد فرد به ارز شها و اهداف سازمانی می‌شود و منشأ بسیاری از نابهنجاری‌های اجتماعی دیگر است. از آن جا كه پیامدهای نبود سلامت روانی برای سازمان و جامعه بسیار گرانبار است، بررسی رابطه فرسودگی شغلی  با سلامت روانی در سازمان‌ها ضروری به نظر می‌رسد.

 

بنابراین می‌توان پذیرفت كه فرسودگی در كار یک مشكل عمده بهداشت عمومی‌محسوب می‌شود(مسلچ[1] و همکاران، 2001) كه می‌تواند سلامت عمومی‌فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد. از عوامل مؤثر در سلامتی می‌توان به عوامل ژنتیكی و فردی مانند: سن، جنس، شغل و طبقه اجتماعی، عوامل محیطی، شیوه‌های زندگی مردم و وسعت و كیفیت ارائه خدمات اشاره كرد، بدین ترتیب فرسودگی شغلی نه تنها با بهداشت روانی یک شخص بلكه با میزان بهره‌وری او نیز رابطه دارد و از طریق غلبه بر فرسودگی شغلی می‌توان به ارتقای بهداشت روانی و افزایش اثربخشی و بهره‌وری نیروی انسانی كمك كرد(ناستی زایی و همکاران، 1387).

 

از آنجا كه اغلب كاركنان هر سازمان یک سوم اوقات شبانه روز خود را در محیط كار می‌گذرانند، فشارهای كاری می‌تواند یكی از مهمترین علل فرسودگی شغلی در این افراد باشد و فرد مبتلا به فرسودگی شغلی مسلماً در تصمیم گیری و برنامه ریزی، برقراری روابط با دیگران، شیوه اجرایی اثربخشی كار و در نهایت كارایی و بهره‌وری دچار مشكل خواهد شد. بنابراین مدیریت بر فشارهای روحی و روانی و به كنترل درآوردن این پدیده مخرب سهم اساسی و تأثیرگذار در روند موفقیت هر سازمان دارد. با توجه به این كه اكثر تحقیقات انجام شده در ایران در زمینه فرسودگی شغلی به مباحثی از  قبیل میزان شیوع این پدیده و علل آن پرداخته است و هیچگونه تحقیقی در زمینه ارتباط آن با سلامت روانی كاركنان آزمایشگاه فنی مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان انجام نشده است. بنابراین با توجه به اثرات منفی فرسودگی شغلی بر عملکرد فرد که به صورت کاهش درآمد و موثر بودن در محل کار، غیبت از محل کار، ترک حرفه، مشکلات خانوادگی و زناشویی، (استفاده از الکل و مواد مخدر)، افسردگی و حتی خود کشی می‌باشد، شناخت این سندرم  و عوامل موثر در ایجاد آن و در نهایت پیشگیری از وقوع این سندرم از اهمیت خاصی برخوردار می‌گردد. با توجه به این مطالب برآن شدیم تا شیوع ابعاد مختلف فرسودگی شغلی و رابطه سلامت روانی با فرسودگی شغلی در کارکنان آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان خراسان شمالی و گلستان را بررسی نماییم.

 

[1]- Maslach

 

[1]- Aman And whitney

:

 

تحقیق حاضر با هدف « بررسی رابطه دولت الکترونیک  و اعتماد عمومی (مطالعه موردی: بانک صادرات)» انجام شده است. تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده وبا پیمایشی اجرا شده است. برای اندازه گیری متغیرها، داده ها از پرسشنامه گردآوری شده و با بهره گرفتن از نرم افزار spss مورد تجزیه و به محاسبه مشخصه های توصیفی متغیرها و استخراج جداول و نمودارها، توزیع صفتهای متغیر مورد بررسی و فرضیه ها مورد آزمون قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مشتریان بانک صادرات است بعد از انجام مطالعه مقدماتی تعداد اعضای نمونه براساس فرمول کوکران برای جوامع نامشخص که در آن تعیین اندازه نمونه با توجه به در نظرگرفتن همه عوامل تعیین شده ( دقت و اطمینان ) است تعداد 384 نفر از کارکنان به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. ابتدا از طریق آزمون آلفا روایی سوالات تعیین گردید وسپس بعد از توزیع پرسشنامه و جمعآوری آن، با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف ـ  اسمیرنوف ( k-s   ) به بررسی نرمال بودن جامعه آماری پرداخته شد  و با توجه به نرمال نبودن از آزمونهای ناپارامتریک (همبستگی پیرسون) استفاده شد. نتایج نشان داد که: بین گسترش دولت الکترونیک  و ارتقاء اعتماد عمومی ، اعتماد اعتباری واعتماد اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد اما کاربرد وکسترش دولت الکترونیک نتوانسته منجربه افزایش اعتماد متقابل بین مشتریان وبانک گردد.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- بیان مسأله

 

از ویژگی‌های قرن حاضر، توسعه اعجاب آور تكنولوژی ارتباطات و اطلاعات و بكارگیری آن جهت افزایش سرعت و كیفیت در ارائه خدمات می‌باشد ضمن این که بخش خدمات در حدود 20 درصد کل تجارت جهانی را تشکیل میدهد و در طی15 سال گذشته، مانند تجارت کالا از رشد سریع 5/8 درصدی برخوردار بوده است. این پیشرفت‌، بانكداری را نیز تحت تأثیر شدید خود قرار داده و باعث تغییرات عمده‌ای در این گردیده است. سرعت صنعت توسعه صنعت انفورماتیک باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در شكل پول و سیستم‌های انتقال منابع در عرصه بانكداری گردیده و مفاهیم جدیدی از بانكداری تحت عنوان بانكداری الكترونیكی ظهور یافته است (حسن زاده و پورفرد،1382،ص 7).

 

جلب اعتماد و اطمینان مشتریان، بیان مزایای بانكداری الكترونیكی و لزوم برقراری آن درجامعه و ارائه خدمات دقیق، سریع، آسان و با كیفیت سه عامل مهم برای ایجاد فرهنگ استفاده از خدمات و ابزارهای بانكداری الكترونیكی است. در آمار اخیر بانك مركزی كه به تفكیک استانهای كشور، مناطق آزاد و سایر مناطق منتشر میشود، استان تهران با بیشترین تعداد دستگاه های خودپرداز، پایانه فروش و پایانه شعب، ركورد بیشترین تعداد و مبلغ تراكنشهای انجامشده به وسیله این دستگاه ها را نیز در اختیار دارد اما از نظر میزان رشد و تغییرات صورتگرفته در زمینه استفاده از این تجهیزات وضعیتی مشابه كل كشور دارد. به این ترتیب كه تعداد دستگاه های خودپرداز استان تهران در فاصله پایان اسفند 86 تا آخر اردیبهشت 87 از دوهزار و 297 دستگاه به دو هزار و 951 دستگاه افزایش یافته ولی تعداد و مبلغ

 تراكنشهای انجامشده از طریق این تعداد خودپرداز در سطح استان به ترتیب از 22 میلیون و 264 هزار و 246 تراكنش با مبلغ ریالی هشت هزار و 208 میلیارد ریال به 19 میلیون و 904 هزار و 185 تراكنش با مبلغ شش هزار و 868 میلیارد ریال در این فاصله دو ماهه كاهش یافتهاست. البته موضوع كاهش استقبال مردمی از بانكداری الكترونیكی محدود به تهران نیست، در استان اصفهان كه از نظر امكانات دومین رتبه را بعد از استان تهران در فهرست بانك مركزی دارد، اوضاع به مراتب بدتر است. زیرا در این استان علاوه بر كاهش تعداد و مبلغ تراكنشها، تعداد خودپردازهای استان نیز كاهش یافته و از 626 خودپرداز در پایان سال گذشته به  604 خودپرداز كاهش یافته و به نظر میرسد بانكهای استان هزینه های تعمیر و نگهداری از خودپردازها را در مقایسه با بهره گرفتن از این امكانات مقرون به صرفه نیافته اند.استان خراسان رضوی نیز كه در رتبه سوم این آمار قرار دارد، وضعیتی مشابه با استان اصفهان دارد چرا كه تعداد خودپردازهای این استان كه در پایان اسفند 86 برابر 623 دستگاه بود بعد از دو ماه و در پایان اردیبهشت 87 به 571 دستگاه كاهش پیدا كردهاست(گزارشی از آخرین وضعیت بانکداری در کشور، نشریه شعبه مجازی،1387،ص80). باتوجه به اهمیت نقش اعتماد در توسعه فناوریهای جدید به ویژه گسترش دولت و تجارت الکترونیک دراین پژوهش درنظر داریم تا به بررسی رابطه دولت الکترونیک  و اعتماد عمومی بپردازیم و سوال اصلی این است که: کاربرد دولت الکترونیک چه تاثیری بر افزایش اعتماد عمومی دارد؟

 

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

یکی از مهمترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجه اند مساله اعتماد عمومی است. مقوله اعتماد عمومی در تمامی اعصار و قرون یکی از مهمترین موضوعات مهم حیات بشری بوده است و با گذشت زمان بر اهمیت آن افزوده شده است. دولتها میکوشند تا اعتماد شهروندان را به خود جلب کنند، زیرا با کاهش اعتماد عمومی احتمال مشارکت عامه مردم در فرایندهای سیاسی کاهش مییابد و کناره گیری شهروندان از حمایت دولت مشروعیت حاکمیت مردم سالار را با مشکل مواجه می کند. به همین علت، موضوع اعتماد عمومی به محور بسیار مهمی در ادبیات مربوط به مدیریت دولتی تبدیل شده است. دولت الکترونیک از طریق اثرگذاری بر نهادهای اولیه جامعه، تأثیر شگرفی بر مراتب توانمندی عمومی بر جای می‌گذارد؛ ضمن اینکه با توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات از راه دور، جایگزین تعاملات رو در رو می‌شود و مبانی شکل‌گیری احساس اعتماد در انسان و جامعه انسانی دچار تحولاتی اساسی می‌گردد. با توسعه فناوری جدید، امکان اعتماد از راه دور فراهم شده، فاصله دولت‌ها و ملت‌ها کاهش می‌یابد؛ از این رو، اهمیت بررسی آثار دولت الکترونیک بر میزان اعتماد عمومی درسازمان مالی مهمی مانند بانکها، مدنظر قرار می‌گیرد.

 

اعتماد عامل تسهیل كننده تعاملات بشری است، اعتماد به افراد امكان انجام تراكنش‌های تجاری را داده و به حركت روانتر اقتصاد كمك می كند.. اعتماد یكی از موثرترین روش های كاهش ریسك مشتریان می باشد.مسئله اعتماد در محیط بانكداری اینترنتی مهمتر از محیط بانكداری در محیط off line است، زیرا ایجادوپرورش اعتماد وقتی مهم است كه عدم اطمینان و ریسك فراگیر باشند. در محیط اینترنت، كاربران در تمام اقصی نقاط جهان این توانائی را دارند كه به فایلهای مهم وحیاتی دركامپیوترها وانتقال اطلاعات از اینترنت دست پیدا كنند.اگر چه بانكداری اینترنتی، نوع جدیدی از سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است، ولی از دید بازاریابی نیز می توان آن را نوع جدیدی از كانال ارتباطی بین مشتریان و بانك دانست‌.

 

اهداف تحقیق:

 

هدف اصلی: بررسی رابطه دولت الکترونیک  و اعتماد عمومی

 

اهداف فرعی:

 

1 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتماد اعتباری

 

2 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتمادمتقابل

 

3 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک و اعتماد اجتماعی

 

سوالات تحقیق

 

سوال اصلی: دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد عمومی در جامعه دارد؟

 

اهداف فرعی:

 

1 ـ دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد اعتباری در جامعه دارد؟

 

2 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتمادمتقابل در جامعه دارد؟

 

3 ـ بررسی رابطه دولت الکترونیک چه رابطه ای با ارتقاء اعتماد اجتماعی در جامعه دارد؟

 

فرضیه های تحقیق:

 

فرضیه اصلی: بین دولت الکترونیک  و ارتقاء اعتماد عمومی رابطه معنادار وجود دارد.

 

اهداف فرعی:

 

1 ـ بین دولت الکترونیک و ارتقاء اعتماد اعتباری رابطه معنادار وجود دارد.

 

2 ـ بین دولت الکترونیک و ارتقاء اعتمادمتقابل رابطه معنادار وجود دارد.

 

3 ـ بین دولت الکترونیک و ارتقاء اعتماد اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد.